كتاب «سينما I» شامل مقالات «جورجو آگامبن»، «ديويد بردول»، «ژاك دريدا» ،«اسلاوي ژيژك»، «ونگ كارواي» و «استيون تئو» درباره نكات و آثار سينمايي است كه توسط مازيار اسلامي گردآوري شده.\
در مقاله «جورجو آگامبن» نكاتي درباره «ژست» آمده. وي در اين مطلب عنوان كرد، در سال 1886، «ژيل دولا تورت» به همراه «دلاي الاكرنير» كتاب «مطالعات روانشناختي و باليني در باب طرز راه رفتن» را منتشر كردند. اين نخستين بار بود كه در يك كتاب يكي از رايجترين ژستهاي بشري با شيوهاي كاملا عملي مورد تجزيه و تحليل قرار ميگرفت.
«آگامبن» در اين مقاله يادآور شده، مطالعه روي شرايط عصبي حاصل از فقدان تناسب حركتي به همراه «اكولاليا» و «كوپرولاليا»، يك سال پيش از مطالعه روي راه رفتن منتشر شد. اين كتاب ويژگيهاي باليني چيزي را تعريف كرد كه بعدها سندروم «ژيل دولاتورت» ناميده شد. در اين موقعيت، همان فاصلهگذاري كه روش ردپانگاري را در مورد رايجترين ژست ممكن ساخته بود براي توصيف افزايش گسترش شگفت انگيز تيكها، لرزش عضلاني و طرز رفتار به كار رفت- گسترشي كه نميتوان آن را با هيچ روشي مگر فرجام تعميم يافته قلمرو ژستها تببين كرد.
در ادامه، مقاله «مازيار اسلامي» با عنوان «سينماي ژستها» آمده كه نكاتي پيرامون مقاله آگامبن است. وي بيدار شدن سينما را در قرن نوزدهم دانسته.
كتاب با ارائه مقاله «اميد مهرگان» با نام «توهم تجسم امر مقدس: نكاتي در باب معناگرايي ايراني» ادامه پيدا كرده؛ وي در اين اثر به مقايسه دو فيلم «انجيل به روايت متي» پير پائولو پازوليني- ماركسيست و «مصائب مسيح» مل گيبسون- كاتوليك نكات مهمي را هم در مورد رابطه ماترياليسم و الاهيات و هم در باب مفهوم ترجمه روشن ميكند. فيلم اول در اواسط دهه راديكال 1960 ساخته شده و دومي در جهان پس از يازده سپتامبر.
مقاله «مطالعات سينمايي امروز و فراز و نشيبهاي كلان- نظريه: پست- تئوري» اثر «ديويد بردول» ترجمه مهدي نصراللهزاده از نوشتاري ديگري است كه در اين كتاب گنجانده شده.
به گفته «بردول» آنچه كه امروز به آن مطالعات سينمايي ميگوييم عمري حداكثر سيساله دارد. وي، در بخش ديگر اين مقاله اشاره كرده، در طول نيمه دوم دهه 1960 ميلادي دورههاي درسي سينمايي نشان دادند كه ميتوانند گزينههاي جذابي براي تدريس به عنوان شاخهاي از گفتمان انساني در سرتاسر دانشكدهها و دانشگاههاي آمريكاي شمالي باشند.
«كليت و استثناي آن: در نقد پست تئوري» نوشته «اسلاوي ژيژك» با ترجمه «صالح نجفي» مقاله ديگر اين كتاب است. مولف در اين كتاب اشاره كرده، اگر بخواهم از يك نام ياد كنم كه نشانگر وضع كنوني نظريه سينما باشد، بيگمان از «بن بروستر» نام ميبردم كه در دهه 1960 به عنوان نظريه پردازي سختكيش مشهور شد، او عضو هيات تحريريه مجله «اسكرين» و مترجم نوشتههاي «آلتوسر» درباره ايدئولوژي و استيضاح به انگليسي بود، همان نوشتههايي كه پايه و شالوده «نظريه فيلم» را ريختند؛ «بروستر» اما بعدها به كسوت يك مورخ سينمايي محض درآمد كه حوزه مطالعاتش را محدود به تاريخ سينمايي پيش از 1917 ساخت- يعني به نحوي پر معنا به تاريخ سينماي پيش از انقلاب اكتبر، گويي ميخواست با قاطعيت آسيبهاي روحي ناشي از فعاليتهاي ناكام چپ گرايانه خود را در زمينه نظريه فيلم از خاطر ببرد.
در ادامه آمده، اين تقارن باور نكردني انقلاب اكتبر همان سالي به وقوع پيوست كه فيلمسازي كلاسيك در كليت يك كنش زيباشناختي يكپارچه ادغام شد- شايد كليد درك تاثير و نفوذ بخش اعظم پست تئوري باشد: گرايش پرشور و حرارت پستتئوري به كار حرفهاي محض اغلب بر اثر ميل مفرط به كنارهگيري از عرصه سياست و از خاطر زدودن ردپاي و نوميديهاي حاصل فعاليت و درگيري در امور سياسي تقويت ميشود.
اين كتاب با مقاله «مراد فرهادپور» با نام «سينما يا روايت: ارباب حلقهها» ادامه يافته، وي بهترين نقطه شروع براي بحث را ايده «تالكين» دانسته كه در سخنرانيهاي خود درباره «داستان پريان» دست به مقايسه هنرهاي مختلف ميزند و مستقيما آن شكلي از تخيل را كه مدنظر خودش است، با ادبيات و روايت در قالب قصهگويي و داستان پريان گره ميزند. او نقاشي و تئاتر و هنرهاي تجسمي را در تقابل با روايت و تخيلي كه در روايت بسط پيدا ميكند قرار داده و به اين نكته اشاره ميكند كه نقاشي و تئاتر تا چه حد از آن نوع تخيلي كه در داستان پريان نمود، مييابد، دور و عاجز از نمايش آن هستند. هنرهايي چون نقاشي و تئاتر همه فضاي نمايش يا بازنمايي را پر ميكنند و جاي خالي كمتري براي بازي آزاد تخيل باقي ميگذارند.
«ونگ كارواي: زندگي و آثار» نوشته «استيون تئو» با ترجمه آرش فاتحي نيز مقاله ديگري است كه به زندگي و آثار اين فيلمساز چيني- هنگكنگي پرداخته. «ونگ كارواي» يكي از معدود فيلمسازان چيني-هنگكنگي است كه نام او در جهان امروز غرب كاملا شناخته شده. او، بينياز از اختيار نامي غربي براي خود چون (جان و يا بروسلي) آمده است تا نمايندهاي پست مدرن براي سينماي امروز جهان باشد.
در مقاله «درسهاي فيلمسازي» نوشته «ونگ كارواي» كه توسط بهرنگ رجبي ترجمه شده، «كارواي» درباره فيلمسازي نكاتي را توضيح داده.
مقاله «رمانس در صورت غذايتان: چانگ كينگ اكسپرس» نوشته «ديويد بردول» با ترجمه بابك تبرايي به فيلم «چانگ كينگ اكسپرس» ساخته «ونگ كار- واي» ميپردازد. اين فيلم به باور نويسنده، نمونهايي از سينماي سبك است.
«بيفتك با سس خردل: درباره در حال و هواي عشق» مقاله مازيار اسلامي نيز از ديگر مطالب اين كتاب است.
مقاله «سينماي نابينا» نوشته «نيكولاس رويل» با ترجمه مجتبي گل محمدي به بررسي انگارههاي نابينايي، امر ناديدني و پيشبيني ناپذير، امر نمايشناپذير و راز آنها در دو فيلم «كربي ديك» و «امي زيرينگ كافمن» پرداخته است.
گفتوگو با «ژاك دريدا» با نام «همه چيز نياز با واسازي دارد» پايان دهنده اين كتاب است. اين متن توسط امير احمديآريان ترجمه شده.
كتاب «سينما I» با گردآوري «مازيار اسلامي» در شمارگان 1650 نسخه و با قيمت 3700 تومان از سوي انتشارات فرهنگ صبا و حمايت موسسه رخداد نو روانه بازار كتاب شده است.
نظر شما