به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، حمیدرضا اسماعیلی در نتیجه یک دهه پژوهش درباره اندیشه‌ها و نظرهای علی اکبر هاشمی رفسنجانی کتاب اندیشه سیاسی آیت‌الله هاشمی رفسنجانی را منتشر کرد. با اینکه تا به حال کتاب‌های مختلفی در حوزه خاطرات این دولتمرد نوشته‌ شده‌ است اما به دلیل فعالیت و تاثیر هاشمی رفسنجانی در مدت طولانی و تصمیم‌گیری و مدیریت او در دوره‌های حساس تاریخی می‌توان گفت هنوز هم این حوزه جای کار بسیار دارد. 

در قسمتی از دیباچه کتاب نوشته شده‌ است: دولتمردان هر جامعه‌ای فارغ از نوع دستاورد و گرایشی که داشته‌اند، سرمایه‌های ملی کشور محسوب می‌شوند که توجه نکردن به این امر خسارت‌هایی را در حوزه سیاست به بار خواهد آورد. در حقیقت یکی از مهم‌ترین نواقص مطالعات سیاسی در ایران است که به شناخت اندیشه و آرای دولتمردان و نیروهای سیاسی آن‌ها کمتر توجه شده‌ است.

در مواردی هم که به طور مثال سراغ یک دولتمرد رفته‌اند یا از روی مدح صرف و قهرمان‌پردازی بوده‌ یا با نگاه سلبی محض در پی انکار همه مراتب فکری و وجودی او بوده‌اند. لذا نتیجه آن شده‌ است که متون قلیلی مانده‌اند که رویکرد تبیینی داشته‌ باشند و سیاسی و جهت‌دار نباشند در حالی که نیاز جامعه امروز روش‌های علمی با رویکرد تبیینی است. البته روشن است که هیچ محققی بی‌نظر و بی‌طرف نیست و در مجموع یا نگاهی ایجابی دارد یا سلبی؛ اما این موضوع نباید مانع از تحقق منصفانه شود و رویکرد تبیینی را به رویکردی صرفا جدلی یا اسطوره‌پردازانه بکشاند.

آیت‌الله هاشمی دوران پس از عزل ابوالحسن بنی‌صدر و شهادت محمدعلی رجایی را دوران پایان انقلاب می‌دانست و از همان پاییز ۱۳۶۰ معتقد بود که «ما امروز نیاز نداریم کشورمان را به صورت انقلابی اداره کنیم». او دوران جدید را دوران «نظم و قانون» می‌دانست. او در این دوره اعلام کرد که تمام قوانین کشور حتی رعایت «چراغ قرمز» وجوب شرعی دارد و «عبور کردن از چراغ قرمز گناه است».

استدلال هاشمی این بود که «چون قانون جمهوری اسلامی است... قوانین جاری جامعه امروز (برخلاف دوران شاه) تحت نظارت ولی فقیه است. مسئولیت همه مسئولان ناشی از مقام ولایت فقیه است و این تصویب شده‌ است. پس تمام کسانی که مجری قانون هستند، اعتبار شرعی دارند. امروز تبعیت از قانون یک وظیفه دینی و ملی و اجتماعی است که تخلف از آن گناه است.

فراتر از این سخن او حتی قوانین به جا مانده از نظام سیاسی گذشته را که در نظام جدید ملغی نشده اند به اندازه «رساله مجتهد»، دارای اعتبار می داند و به «ضد انقلاب» و «استعمار» که در پی بی‌ثباتی و بی‌قانونی است، هشدار می‌دهد «به فکر نباشید در جمهوری اسلامی گریزگاه قانونی پیدا کنید. فکر نکنید که قانون با رساله مجتهد فرق دارد. این خیلی مهم است که شما توجه داشته‌باشید قوانین امروز کشور اگرچه از زمان شاه مانده، اما معتبر است و با رساله شما یا حرف رهبر تفاوتی ندارد.»

اسماعیلی پیش از این کتاب‌های سه رئیس جمهور روحانی، ایدئولوژی اصلاحات، شورش اشرافیت بر جمهوریت و دین و سیاست در اندیشه سیاسی معاصر را به چاپ رسانده است.

کتاب اندیشه سیاسی آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در ۵۸۴ صفحه در ۵۰۰ نسخه از سوی انتشارات مؤسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران با کاغذ حمایتی منتشر شده است.