نزهت احمدی، استاد دانشکده تاریخ دانشگاه الزهراء درباره جدیدترین اثر خود که تصحیح کتاب «سفینه فطرت» است به خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) گفت: این کتاب را معزالدین متخلص به فطرت در دوره صفویه نوشته و با مجموعه‌ای از مطایبات، حکایات و هزلیات در نوع خود بی‌نظیر است. البته ممکن است نسخه‌هاي خطی دیگری نیز با اين سبك و روش غیر از این کتاب از نویسندگان دیگر به دست آيد اما تاكنون كتابي با این کیفیت به چاپ نرسيده است.
نويسنده كتاب «معزالدین متخلص به فطرت» می‌گوید که بخشی از حکایاتی را که نقل می‌کند یا به چشم خود دیده یا از افراد قابل اعتماد شنیده است. البته بخشي از داستان‌ها هم حکایاتی است که پیش از این بوده و نویسنده آن‌ها را تکرار کرده است، البته در برخی موارد تغییراتی در متن داستان‌های قدیمی داده است. بخش دیگری از کتاب شامل مطایبات است که حتی به افراد سرشناس صفوی مربوط می‌شود و این بخش بسیار قابل توجه است.
این پژوهشگر دوره صفویه با اشاره به ویژگی دیگر کتاب اظهار کرد: این کتاب به لحاظ تاریخ اجتماعی بسیار با اهمیت است. با اين كه كتاب مجموعه‌اي از حكايات را دربر می‌گیرد اما نگاه من بر جنبه ادبی این کتاب نبوده بلکه از منظر تاريخي و به ويژه تاريخ اجتماعي به آن توجه كرده‌ام. بايد اعتراف كنم اطلاعاتي كه اين كتاب از تاریخ اجتماعی عصر خود به دست مي‌دهد بي‌نظير است. بيشتر حوادث اتفاق افتاده در حكايات اين كتاب در بستر ایران رخ داده اگرچه نویسنده حدود 30 سال آخر عمر خود را در هندوستان سپری کرده است. این کتاب به فضای فکری ایران تعلق دارد و البته نوع نگاه تسامح‌آمیز هند در روایت‌های کتاب بی‌تاثیر نبوده است.
وی همچنین درباره محتوای کتاب گفت: آن‌چه از این کتاب باقیمانده (قسمتی از ابتدای کتاب موجود نیست) دارای 9 فصل است اما در همين فصول افراد مختلف جامعه را تحت پوشش قرار می‌دهد و از این منظر موضوع قابل توجهی است. وي از شاه تا گدا حکایاتي دارد و حتي سطوری را به افراد معلول اختصاص داده و چون این حکایات در بستر جغرافیایي ايران رخ داده است از فرهنگ ایرانی حکایت می‌کند از این‌رو می‌توانیم بسیاری از واقعیت‌ها و مسایل اجتماعی را در خلال همين داستان‌ها پیدا کنیم. برای نمونه شاید در کمتر کتابی به خانه‌های مسکونی آن روز اشاره شده است. در این کتاب جزییاتی از خانه افراد عادی اجتماع نیز آورده شده است. وي در لابه‌لای حکایت‌ها کاربرد قسمت‌هایی از اجزای یک خانه را بیان می‌کند. نوع ارتباطات با همسایگان، آداب سفر و طریقه مسافرت کردن و روابط خانوادگی بدون این که نویسنده مستقیم بخواهد این جزییات را شرح دهد در روايت داستان‌ها اشاره‌ای به آن شده است.
این عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا ادامه داد: تصحیح کتاب به پایان رسیده و بازبینی آن هم انجام شده است. مواردی که بنا به دلایلی باید از متن اصلی کتاب حذف شود به صورت زیرنویس آورده‌ام. هم‌اکنون در حال تدوین مقدمه کتاب هستم که امیدوارم یک جمع‌بندی کلی درباره کل کتاب و تحلیلی از آن را در همین مقدمه به اتمام برسانم.
احمدی، تاکنون کتاب‌های «وقف و گسترش خدمات درماني با تكيه بر اسناد وقفي تهران»، «رويا و سياست در عصر صفوي» و «در باب اوقاف صفوي» را در کارنامه خود دارد.-
دوشنبه ۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۳ - ۱۵:۲۳
مصحح کتاب «سفینه فطرت» می‌گوید: این کتاب توسط معزالدین متخلص به فطرت در دوره صفویه نوشته شده و اطلاعاتي كه از تاریخ اجتماعی صفویه ارایه می‌دهد، بسیار ارزشمند است.
نظر شما