ادیب‌زاده تحولات تاریخی مدرنیته ایران را از دیدگاه «وبر» نوشت

مجید ادیب‌زاده به خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، گفت: کتاب «خیزش عقلانی شدن در طلوع ایران مدرن» را به‌منظور تحلیل تاریخ ایران از دوره قاجار تا پهلوی اول بر پایه نظریه‌های مثبت «مارکس وبر» به مدرنیته تدوین کرده‌ام. این کتاب چگونگی شکل‌گیری جامعه مدرن و تشکیل نهادهای بروکراتیک را از برهه جنگ ایران و روس پیگیری می‌کند. «خیزش عقلانی شدن در طلوع ایران مدرن» به‌زودی از سوی انتشارات ققنوس منتشر می‌شود.

این نویسنده با بیان این‌که وبر در مطالعاتش دو دیدگاه متفاوت دارد، اظهار کرد: عقلانی شدن رو به رشد در دنیای جدید از مهم‌ترین مباحث جامعه‌شناسی تاریخی وبر است که در این کتاب با توجه به نظریه‌های وبر، فرایند تاریخی شكل‌گیری نهادهای عقلانی مدرن در ایران بررسی می‌شود. این کتاب در واقع تکمیل‌کننده کتاب «مدرنیته زایا و تفکر عقیم (چالش تاریخی دولت مدرن و باروری علوم انسانی در ایران)» به‌شمار می‌رود.

نویسنده کتاب «امپراتوری اسطوره‌ها و تصویر غرب» افزود: از دوره صفویه و جنگ چالدران، ایران با غرب رویارویی نداشت و این روند تا دوره قاجار و جنگ ایران و روس ادامه پیدا کرد. در این دوره که عباس‌میرزا سردار جنگ ایران بود از تحولات غرب آگاه شد و تحول در میان نخبگان دربار در همین دوره شکل گرفت. از عمده‌ترین نمودهای این تفکر، ایجاد مدرسه دارالفنون و تشکیل ساختار آموزشی جدید است.

ادیب‌زاده درباه فصل‌بندی کتاب نیز اظهار کرد: این کتاب شامل مقدمه، 6 فصل و نتیجه‌گیری است. در پایان کتاب کتابنامه‌ای افزوده شده تا خوانندگان و علاقه‌مندان به تاریخ ایران عصر قاجار و دوره پهلوی اول منابع کاملی از بهترین کتاب‌های تاریخی در اختیار داشته باشند، همچنین در یادداشت‌های هر فصل به‌طور کامل درباره منابع تاریخی این دوران توضیح داده‌ام. «خیزش عقلانی شدن در طلوع ایران مدرن» علاوه‌بر مباحث تحلیلی و تاریخی، مرجعی برای کتابشناسی این دوران ایران به‌شمار می‌رود.

وی درباره فصل‌بندی کتاب بیان کرد: «دوره پادشاهی مطلقه ايلی»، «سرآغاز گذار به نظم بوروکراتيک»، «پادشاهی مطلقه و بوروکراسی جديد»، «دوره پادشاهی مشروطه»، «دوره بحرانی گذار به نظم جديد» و «دوره پادشاهی بوروکراتيک مدرن» عناوین فصل‌‌های 6گانه کتاب را تشکیل می‌دهند که هر فصل به دوره‌ای خاص از تاریخ ایران اختصاص یافته و خیزش‌های عقلانی و مدرن را بررسی کرده است، همچنین به شکل‌گیری نظم عقلانی و قانونی و جایگزین شدن آن با نظم سنتی و ایلی ابتدای عصر قاجار پرداخته شده است.

مجید ادیب‌زاده، متولد 1359، نویسنده و پژوهشگر تاکنون پنج کتاب با عنوان‌های «امپراتوری اسطوره‌ها و تصویر غرب»، «مدرنیته زایا و تفکر عقیم»، «دموکراسی معرفتی»، «زبان، گفتمان و سیاست خارجی» و «تبارشناسی تفکر علمی در ایران» منتشر کرده است. وی در بیست‌ودومین جایزه کتاب فصل برای کتاب «امپراتوری اسطوره‌ها و تصویر غرب» شایسته تقدیر شناخته شد.