شنبه ۲۵ خرداد ۱۳۹۲ - ۱۳:۰۸
شرح گوشه‌ای از تاریخ عثمانی در کتاب «تاریخ‌نگاری و مورخان عثمانی»

«تاریخ‌نگاری و مورخان عثمانی» با ترجمه و تدوین نصرالله صالحی درباره تاریخ‌نگاری و مورخان عثمانی منتشر شد. این کتاب دربردارنده مقاله‌هایی از پژوهشگران متخصص ترک و اروپایی حوزه عثمانی است که بخشی از تاریخ‌نگاری جهان اسلام و در تداوم تاریخ‌نگاری ایران به‌شمار می‌رود.-

نصرالله صالحی درباره کتاب جدید «تاریخ‌نگاری و مورخان عثمانی» به خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، گفت: کتاب مجموعه‌ مقاله‌های ترجمه شده از زبان‌های ترکی استانبولی و انگلیسی است که پس از ترجمه، تدوین شده‌ است. کتاب از دو بخش جداگانه اما مرتبط به‌هم تشکیل شده که بخشی از آن به تاریخ‌نگاری عثمانی و بخشی نیز به مورخان آن اختصاص دارد. 

پژوهشگر تاریخ عثمانی درباره مقاله‌های کتاب توضیح داد: 14 مقاله از میان مقاله‌های پژوهشگران ترک و اروپایی متخصص در تاریخ امپراتوری عثمانی انتخاب شده که از آن میان می‌توان به «خلیل اینالجق»، «ویکتور ال. مناژ»، «نجدت اوزترک»، «محمد ایپشیرلی»، «سارا نوریلدز» و «ایلبر اُرتایلی» اشاره کرد. این پژوهشگران از جنبه‌های مختلف به بررسی و تحقیق در این حوزه پرداخته‌اند. مقاله‌ها در معتبرترین فصلنامه‌ها و کتاب‌ها منتشر شده و محتوای آن‌ها دارای اعتبار علمی بالایی است؛ برای مثال در کتاب حاضر دو مقاله از «سارا نوریلدز» آورده شده که از دایره‌المعارف ایرانیکا انتخاب شده همچنین مقاله «خلیل اینالجق» از کتاب معتبری با نام «مورخان خاورمیانه» برگرفته شده است.

وی درباره وضعیت تاریخ‌نگاری عثمانی در ایران توضیح داد: تاریخ‌نگاری عثمانی بخشی از تاریخ‌نگاری جهان اسلام به‌شمار می‌رود که در ایران به آن بی‌توجهی شده است و تاکنون درباره تاریخ‌نگاری عثمانی هیچ مقاله و یا کتابی به زبان فارسی ترجمه و یا تألیف نشده است. کتاب «تاریخ‌نگاری و مورخان عثمانی» نخستین گام برای ورود به زمینه گسترده تاریخ‌نگاری امپراتوری عثمانی است.

صالحی درباره اهمیت پژوهش‌های تاریخ‌نگاری عثمانی بیان کرد: امپراتوری عثمانی به دلایل بسیاری برای ما اهمیت دارد. نخست این‌که تاریخ‌نگاری عثمانی به‌نوعی در تداوم تاریخ‌نگاری ایرانی شکل گرفته است. می‌توان گفت تاریخ‌نگاری عثمانی از سه جنبه سبک، محتوا و زبان تحت تاثیر تاریخ‌نگاری ایرانی بوده و پرداختن به آن باعث شناخت بهتر سنت تاریخ‌نگاری در ایران خواهد شد. در واقع دغدغه‌ای که برای تدوین این کتاب داشتم ناشی از این مساله است. 

این پژوهشگر تاریخ با اشاره به محتوای کتاب توضیح داد: در بخش مقدماتی کتاب به «تاریخ‌نویسی در آناتولی پیش از عثمانی» پرداخته شده تا راه برای ورود به بحث اصلی هموار شود. در فصل‌های بعدی کتاب شکل‌گیری و پیدایش تاریخ‌نگاری عثمانی آغاز شده و تا عصر تنظیمات در قرن 18 میلادی ادامه پیدا می‌کند. این کتاب حدود 500 سال از عمر امپراتوری عثمانی (از ۱۲۹۹ تا ۱۹۲۲ میلادی) را پوشش داده است.

وی درباره مخاطبان کتاب نیز گفت: «تاریخ‌نگاری و مورخان عثمانی» برای پژوهشگرانی که درباره امپراتوری عثمانی تحقیق می‌کنند و نیز پژوهشگرانی که به مطالعه تاریخ‌نگاری ایران و جهان اسلام علاقه‌مندند، مفید خواهد بود. در این کتاب، سنت تاریخ‌نگاری در جهان اسلام به‌صورت مقایسه‌ای توجه شده است.

در فصل مقدماتی کتاب، مقاله‌ای با عنوان «تاریخ‌نویسی در آناتولی (پیش از دوره عثمانی)» از «علی ارطغرل» آمده و به بحث تاریخ‌نگاری پیش از عثمانی اختصاص دارد. در فصل نخست کتاب نه مقاله با عنوان‌های «پیدایش تاریخ‌نگاری عثمانی»، «آغاز تاریخ‌نگاری عثمانی»، «در باب تاریخ‌نگاری در عثمانی»، «مروری بر تاریخ‌نگاری عثمانی»، «تاریخ‌نگاری عثمانی»، «جریان‌های عمده در تاریخ‌نگاری عثمانی»، «رابطه علت و معلول در تاریخ‌نگاری عثمانی»، «تاریخ‌نگاری عثمانی در دوره سلیمان قانونی» و «نخبگان ایرانی در خدمت سلطان عثمانی» به بررسی سیر تاریخ‌نگاری عثمانی پرداخته است.

فصل دوم کتاب به موضوع «تاریخ‌نگاری عثمانی در دوره تنظیمات» پرداخته و فصل سوم «مورخان عثمانی» را معرفی کرده است. در ادامه و در فصل چهارم، چهار مقاله «معرفی و توصیف منشآت فارسی صاری عبدالله افندی»، «معرفی یک مجموعه منشآت از سده دهم»، «در فواید فتحنامه‌های عثمانی» و «ظفرنامه‌های عثمانی: مطالعه موردی ظفرنامه سلطان مراد خان» تدوین شده‌اند. 

نصرالله صالحی، متولد1343 و دارای دکترای تاریخ از دانشگاه تهران است و در حال حاضر در این دانشگاه و دانشگاه فرهنگیان به تدریس در رشته تاریخ اشتغال دارد. همچنین عضو هیات علمی گروه عثمانی در بنیاد دایره المعارف اسلامی (دانشنامه جهان اسلام) است. 

مترجم کتاب تاکنون چند اثر دیگر نیز درباره تاریخ عثمانی با نام‌های «تاریخ عثمان‌پاشا»، «تاریخ سلانیکی» و «روزنامه سفر سلطان مراد چهارم به ایروان و تبریز» ترجمه و تدوین کرده که از سوی انتشارات طهوری به‌چاپ رسیده‌اند. از وی همچنین مقاله‌هایی درباره تاریخ عثمانی در فصلنامه‌های مختلف منتشر شده است.

چاپ نخست کتاب «تاریخ‌نگاری و مورخان عثمانی» با ترجمه و تالیف نصرالله صالحی در 466 صفحه، شمارگان یک‌هزار و 500 نسخه و بهای 15هزار و 500 تومان از سوی پژوهشکده تاریخ اسلام راهی بازار کتاب شده است.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها