به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، انتشارات سوره  مهر ناشر برتر اندیشه و هنر ایران اسلامی است. سوره  مهر با تکیه بر سوابق درخشان و ظرفیت بالای تولید محتوای خود و با شناخت نیازهای بازار و مشتریان و مخاطبان نسل امروز محصولات و خدمات نوآورانه را با قیمت و کیفیت مناسب و شمارگان بالا و ایجاد دسترسی آسان مخاطبان و خانواده‌ها به محصولات فرهنگی در حوزه داخلی و بین‌المللی با تاکید بر کشورهای فارسی زبان تولید و ارائه می‌کند.
مهرک، مهرِ خانواده سوره مهر به خردسالان، کودکان و نوجوانان است. انتشارات سوره مهر با حدود دو دهه انتشار و توزیع کتاب، سهم بزرگی در فضای فرهنگی کشور دارد. در تمام این سال‌ها، کتاب‌های خردسالان، کودکان و نوجوانان در کنار آثار بزرگسالان منتشر و عرضه شده است. پس از چهار دهه از پیروزی انقلاب اسلامی و توسعه فضای فرهنگی کشور، نیاز به بازنگری و نواندیشی در ارائه محصولات فرهنگی، سوره مهر را بر آن داشت بخش کتاب‌های خردسال، کودک و نوجوان را با نام و نشانی متفاوت از سوره مهر به دست مخاطبان عزیز برساند.
از این رو، در روزهای گذشته، علی‌اکبر شیروانی، مدیرعامل انتشارات سوره مهر به مناسبت سی‌امین هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران، از خبرگزاری کتاب ایران بازدید کرد که در زمینه فعالیت‌های اخیر موسسه با او گفت‌و‌گویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:

 
صنعت نشر ایران بعد از کرونا شرایط متفاوتی را تجربه کرد، شما اوضاع این روزهای نشر را چگونه می‌بینید؟
صنعت نشر ایران یک نقطه شروع دارد که بسیار مورد غفلت است. صنعت نشر در ایران از تجارت شروع شد ولی در برخی جاهای دیگر دنیا این روند از دانشگاه‌ها و محیط‌های علمی بود؛ در برخی از کشورها، آغازگر و آدم‌های اصلی این صنعت، کسانی بودند که پژوهشگر و دانشگاهی هستند؛ اما در ایران صنعت نشر در دست تجار و کسانی بود که بیشتر اهل کسب و کار بودند. این شروع اولیه، آفتی داشت و آن هم غلبه بازار بر اندیشه و فکر است. در صورتی که در دنیا صنعت نشر دنباله‌رو اندیشه و فکر بود. درست است که نقطه شروع مهم است اما در سال‌های اخیر سعی شده که این معادله تا حدی به هم بخورد. در نتیجه جریان‌های فکری و اندیشه‌‌ای، بازارسازی می‌کنند و به این صورت نیست که مطلقا دنبال بازار باشند. در دنیا اتفاقی که افتاده سبب شده که کتاب به عنوان صنعت مادر در فرهنگ جا باز کند و به نوعی از لحاظ اقتصادی و فکری، فضای کتاب و نشر شکل‌دهنده فضاهای دیگر مانند سینما، رسانه‌ها، تلویزیون و... باشد.
ما از لحاظ اینکه کتاب پایه بقیه حوزه‌ها و فضاها شود، یک پله از دنیا عقب هستیم. در صورتی که در دنیا کتاب، پایه بقیه بخش‌های زندگی است.
مطلب دیگر، در سال‌های اخیر در دنیا، کتاب نوسانات زیادی در زمینه اقتصادی داشته است. جاهایی که کتاب کم و زیاد بوده است به خاطر توجه‌ای است که به کتاب به عنوان مادر فرهنگ شده است. اکثر نقاط دنیا توجه ویژه‌ای به صنعت نشر داشته و دارند و در جاهایی که این توجه ضعیف شده، نشر نیز تضعیف شده است؛ بنایراین در دنیا در همین راستا به کتابفروشی‌ها و ناشران کمک کردند؛ در ایران هم کمک شد؛ اما چون در اینجا کتاب مادر صنعت فرهنگی و هم‌عرض حوزه‌های دیگر نیست، خیلی چشمگیر نبود. بعضی از شاخص‌ها نشان می‌دهد که در دنیا بعد از کرونا صنعت نشر از لحاظ تولیدی و اقتصادی به قبل کرونا برگشته است. ولی به نظر می‌رسد که این اتفاق در ایران نیفتاده است. با اتفاقاتی که قبل از کرونا افتاده است هنوز فاصله دارد. به نظر من در ایران چون از ابتدا صنعت نشر، بازارمحور بوده و اندیشه‌محور نبوده است. و دلیل بعدی هم این است که به کتاب به عنوان پایه حوزه‌های دیگر نگاه نشده است و همچنان هم‌عرض حوزه‌های دیگر نگاه می‌شود.
 
در چنین شرایطی، رسانه در بهبود اوضاع نشر چقدر تاثیرگذار بوده است؟
رسانه نقش اساسی دارد مخصوصاً در انتقال چنین مفهومی! سیاست‌گذار باید متوجه اهمیت کتاب باشد. و نه تنها سیاست‌گذار بلکه مصرف‌کننده هم باید متوجه اهمیت کتاب باشد. یک کارگردان تئاتر یا بقیه کسانی که در حوزه فرهنگی کار می‌کنند، باید بداند که بدون کتاب هیچ‌اند.
 
انتشارات سوره مهر در راستای افزایش اهمیت و ضرورت کتاب به مخاطب چه اقداماتی انجام داده است؟
ناشر تا حدی تکالیف و وظایف خاص خودش را دارد که مانند بقیه ناشران باید بر اساس سیاست‌گذاری نشر جلو رود. انتشارات سوره مهر یک ناشر عمومی است و در همه حوزه‌های فرهنگی و عمومی کتاب دارد؛ در بخش هنری هم کتاب‌های جدی دارد. تکالیف یک نشر، در حد چهارچوب‌های تعریف شده نشر است.
مسئله مهمتر، تاکید به اصل خواندن است؛ چون جامعه ما در وضعیتی نیست که بگوییم چه بخوانند بلکه باید بگوییم بخوان! کتاب‌های عامه‌پسند از جهت اینکه بتواند مخاطب را درگیر خواندن کند، خیلی ارزشمند است. ضرورت اولیه باید لذت خواندن باشد.
 
یکی از مسائل مهم در زمینه کتاب، نبود راهنما مناسب است؛ این شخص می‌تواند کتابدار، رسانه و ... باشد؛ به صورت کلی انتخاب کتاب برای مخاطب آسان نیست؛ نظر شما در این رابطه چیست؟
به عقیده من کتاب خواندن خیلی مهمتر از راهنمایی و معرفی کتاب است. این نگاه بر اساس این است که کسانی که کتاب می‌خوانند باید راهنمایی شوند؛ اما متاسفانه تعداد زیادی هستند که کتاب نمی‌خوانند و اولویت اول تاکید و ضرورت هر چه بیشتر به خواندن است تا راهنمایی! لذا پیش از اینکه درگیر راهنمایی کتاب باشیم باید آن‌ها را ترغیب به خواندن کنیم؛ اگر بتوانیم قشر زیادی را کتابخوان کنیم بعدا باید درگیر راهنما شد که در این راستا به شدت نیاز به تبلیغ و ترویج کتابخوانی داریم. نکته مهم در این امر این است که یک نگاه سنتی وجود داشته است که با آن مخالف هستم و آن این است که کتابخوانی بر اساس نیاز باشد. ما تبلیغی نیاز داریم که مخاطب کتاب درک کند کتابخوانی نوعی لذت است. اگر می‌خواهیم آن را توسعه دهیم باید ببینیم این لذت خواندن را به چه شکلی ترویج دهیم. اگر کسی لذت ببرد کم‌کم می‌توانیم آن را راهنمایی کنیم و این خواندن را به سمت مفید بودن، یادگیری و بهره‌وری پیش ببریم؛ اما وقتی لذت وجود ندارد باید دائما یک نیاز بسازیم. به عنوان مثال یک خواننده مسئله‌ای دارد و برای حل مسئله به سمت کتاب می‌رود که در اینجا راهنما نقش مهمی دارد چون لذتی درکار نیست. باید لذت هم باشد تنها رفع نیاز مهم نیست.
 
دلیل تفکیک بزرگسالان و کودک (سوره مهر و مهرک) چه بوده است؟ چقدر این دو انتشارات با هم تعامل دارند؟
 کارم در انتشارات سوره مهر از سال ۹۶ شروع شد. جداسازی را از آن زمان شروع کردیم. به دلیل نبود تمایز بین کتاب‌های کودک و بزرگسال، کتاب‌های کودک خیلی دیده نشده بود. شروع اولیه از آن زمان بود و زمانی که شروع کردم بخش مهرک کاملا مستقل شد. مهرک زیر مجموعه انتشارات سوره مهر است ولی به جز سیاست‌گذاری‌ کلان، ورود مستقیم به مهرک نداریم. در زمینه کودک و نوجوان هم همچنان تاکید بر لذت مطالعه است. یک خردسال یا کودک یا نوجوان، اولین چیزی که در ارتباط با کتاب دارد، لذت است. در زمینه خردسال تکیه بیشتر روی کتابسازی و تصویر است و در نوجوان شیوه روایت و فرم کلی که قرار است نوجوان را درگیر کند. به خاطر همین نگاه تصمیم گرفتیم که در مهرک این سه بخش را جدا کنیم و برنامه‌ریزی جدا داشته باشیم. خردسال، کودک و نوجوان.
 
علاوه بر تفکیک بخش‌های خردسال، کودک و نوجوان، یکی دیگر از اقدامات انتشارات مهرک، همکاری با رادیکو بوده است. درباره این همکاری و ترغیب بیشتر مخاطب در این حوزه کمی توضیح بفرمایید.
 کار رادیکو، یک همکاری بین دو بخش انتشارات است. یکی دیگر از اقداماتی که در سوره مهر انجام شد، بخش کتاب صوتی مستقل بود و نام آن واحد سماوا شد. این واحد صوتی مستقل تنها با سوره مهر کار نمی‌کند. واحد کتاب صوتی یکی از بخش‌هایی است که با حوزه کتاب کودک و نوجوان همکاری دارد. در این روش بچه‌ها درگیر کتاب‌های صوتی می‌شوند و این امکان برای کودکانی که توانایی خواندن ندارند نیز فراهم می‌شود که کتاب بخوانند؛ علاوه بر این برای بچه‌ها، شنیدن کتاب صوتی آن هم با صدای خودشان و همسن‌هایشان لذتبخش‌تر است.
 
آیا همچنان مانند گذشته از نوقلمان یا کتاب اولی‌ها حمایت می‌کنید؟
یک ویژگی خاصی که انتشارات سوره مهر دارد این است که تقریباً تمام پنجره‌های ترجمه را بسته است. در نگاه اول شاید اشکالاتی در این قصه وارد شود، اما سیل کار ترجمه به قدری زیاد بود که ما با هر مدلی سعی می‌کردیم که درگیر آن نشویم، نمی‌شد. اینکه سوره مهر یک ممنوعیتی دارد که درگیر آن نشود و کار ترجمه نداشته باشد، خواه‌ناخواه درگیر کتاب اولی‌ها می‌شویم و کتاب اولی‌ها شانس بیشتری دارند؛ البته مانند انتشارات دیگر استانداردهای زیادی وجود دارد. به شدت هدف ما کمک به بهبود اثر نویسنده کتاب اولی‌هاست.
 
چرا انتشار کتاب‌های مقاومت را به عنوان کارتان برگزیدید؟
این‌طور نیست. همه سلیقه‌ها را نگاه می‌کنیم. فکر می‌کنم به دلایل متفاوتی بعضی از رقبا بدشان نمی‌آید که بگویند در حوزه مقاومت کار می‌کنیم و چنین برچسب‌هایی را به انتشارات سوره مهر بزنند. فکر می‌کنم هیچ نشری مانند سوره مهر، به این اندازه تنوع ندارد و در همه حوزه‌ها کار تولید نمی‌کند. انتشارات سوره مهر پرفروش‌ترین کتاب‌های شعر را دارد. به صورت جدی و مستمر در حوزه نمایشنامه و تئاتر ایرانی کار می‌کنیم. همچنان در حوزه هنرهای گرافیک، موسیقی و تجسمی نیز فعال هستیم؛ لذا این ادعای بعضی از ناشران است. این صحبت‌ها شیوه رقباست که مخاطب بی‌اطلاع به سمت این نشر نیاید. همه ناشرها به هر جهت قفسه‌های مختلفی برای خود می‌سازند. پرفروش‌ترین کتاب‌های دنیا، کتاب‌هایی است که بخشی از جنگ را روایت می‌کند. متاسفانه ادبیات مقاومت را از ادبیات جدا کردیم. بازهم شاید این کار رقبا باشد که بگویند ادبیات مقاومت با ادبیات فرق دارد. اگر کتاب‌های پرفروش مناطق مختلف دنیا را ببینید حتما چند اثر شبیه آن چیزی که ما به آن ادبیات مقاومت می‌گوییم، تولید می‌شود. اثری که درباره ادبیات کلاسیک منطقه‌ای باشد، خاطرات جنگ است. به عقیده من دیوارکشی بین ادبیات مقاومت و ادبیات اشتباه است. این آثار نیز ادبیات است اما جنس آن متفاوت است؛ ممکن است بعضی از این آثار به تاریخ نزدیک باشد و بعضی به ادبیات.