صبح سه شنبه 24 آبان‌ماه، به مناسبت روز کتاب و کتابخوانی، علیرضا اسماعیلی دبیر فرهنگستان هنر، و وحیدرضا قربانی سرپرست انتشارات متن، از خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) بازدید کردند و در زمینه فعالیت‌های اخیر فرهنگستان هنر با آنها گفت‌و‌گویی انجام شد. در ادامه، مشروح این گفتوگو را می‌خوانید.
علیرضا اسماعیلی، دبیر فرهنگستان هنر، ضمن تأکید بر توجه فرهنگستان هنر به حوزه‌های مختلف هنر تصریح کرد: در چاپ و نشر کتاب، سعی کرده‌ایم به موضوعاتی که سایر انتشاراتی‌ها کمتر به آنها پرداخته‌اند، همچون مباحث نظری، بازنشر نسخه‌های خطی مهم تاریخ هنر ایران، معرفی مجموعه‌‌های هنری ایران در موزه‌های داخل و خارج کشور، و نیز رساله‌های برتر تحصیلات تکمیلی بپردازیم. تاکنون، چندین عنوان از کتاب‌های فرهنگستان هنر به‌عنوان کتاب درسی دانشگاهی معرفی و بارها تجدید چاپ شده است. همچنین، بسیاری از کتاب‌ها جوایز مختلفی را به خود اختصاص داده‌اند. کتاب دوجلدی شهر سوخته (هنر و باستان‌شناسی حوزه دلتای رودخانه هیرمند)، تألیف دکتر سیدمنصور سیدسجادی، اخیراً در سیزدهمین دوره جشنواره فارابی شایسته تقدیر شناخته شد.
اسماعیلی عنوان کرد: چالش‌های نشر در حوزه هنر از دیگر حوزه‌های نشر بیشتر است. معمولاً فرآیند تولید و آماده‌سازی کتاب‌های هنری طولانی و پرهزینه است. متأسفانه، در سال‌های اخیر افزایش تورم در قیمت کاغذ و سایر اقلام آماده‌سازی و چاپ کتاب چرخه تولید کتاب‌های هنری را با مشکلات فراوانی روبه‌رو کرده و باعث کاهش شمارگان و افزایش قیمت این‌گونه کتاب‌ها شده است.
او افزود: با این حال، رویکرد نوین جامعه به مقوله هنر و اثرگذاری روزافزون آن و نیز توسعه و گسترش مراکز آموزشی هنر نیاز ما به تولید و چاپ متون فاخر هنری را بیش از پیش کرده است.
دبیر فرهنگستان هنر عنوان کرد: زمان شروع فعالیت ما در انتشارات فرهنگستان هنر، کتب تألیفی در زمینه هنر بسیار کم بود و ما ناگزیر به ترجمه روی آوردیم و در موضوعات گوناگونی، ازجمله زیبایی‌شناسی و فلسفه هنر و معماری و شهرسازی، کتاب‌هایی ترجمه کردیم که با استقبال خوب جامعه هنری و دانشگاهی روبه‌رو شد. خوشبختانه، در حال حاضر، به‌علت تولید متون هنری توسط معاونت پژوهشی، پژوهشکده هنر و گروه‌های تخصصی فرهنگستان هنر، به‌ویژه در معرفی مکاتب و شخصیت‌های هنری، مبانی حکمی هنر، هنرهای اسلامی و سنتی و معماری و شهرسازی، وجه تألیفی بر وجه ترجمه‌ای غالب شده و این نسبت به نفع تألیف تغییر کرده است.
اسماعیلی تصریح کرد: البته ما به ترجمه کتاب‌های مهم هنری ادامه می‌دهیم و لازم است ضمن ترجمه معکوس پژوهش‌های برتر خودمان به زبان‌های خارجی، از تحقیقات و پژوهش‌های هنری دیگران نیز بهره‌مند شویم.
او افزود: در این راستا، اخیراً در پژوهشکده هنر کارگروه ویژه‌ای برای انتخاب و ترجمه کتاب‌های هنری، به‌خصوص با رویکرد ترجمه معکوس که تاکنون مغفول واقع شده، تشکیل شده است. این کارگروه ترجمه تعدادی از کتاب‌های تألیفی فرهنگستان هنر به سایر زبان‌ها را شروع کرده است. همچنین، این کارگروه در انتخاب کتاب برای ترجمه، در کنار کتاب‌های انگلیسی، به ترجمه پژوهش‌هایی که به سایر زبان‌ها، ازجمله آلمانی، روسی، فرانسوی و عربی درخصوص هنر ایران، مباحث نظری، اقتصاد و سیاست‌گذاری در حوزه هنر نگاشته شده است اهتمام دارد و ترجمه آنها را در دستور کار خود قرار داده است. متأسفانه، ما تاکنون نسبت به ترجمه متون هنری غیرانگلیسی کم‌توجه بوده‌ایم و یا از آنها غفلت کرده‌ایم. این در حالی است که آثار خوبی به این زبان‌ها چاپ و منتشر شده است.
او افزود: فرهنگستان هنر تلاش می‌کند به نشر منابع دست‌اول و مرجع در حوزه هنر و بازنشر آثار و نسخه‌های خطی مهم ادامه دهد. بازنشر این نسخه‌های ارزشمند، که بخش مهمی از هویت فرهنگی ما را تشکیل می‌دهند، برای هنرمندان الهام‌بخش است.
وحیدرضا قربانی، سرپرست انتشارات متن، وابسته به فرهنگستان هنر، در ادامه، عنوان کرد: ساختار سازمانی فرهنگستان هنر و روند چاپ کتاب در فرهنگستان بدین صورت است که آثار پژوهشی و تألیفی از طریق معاونت پژوهشی به مؤسسه متن ارجاع می‌شود. در ترجمه نیز، کارگروهی در پژوهشکده هنر وجود دارد که این وظیفه را بر عهده دارد. بنابراین، ما از دو مجرا به نشر آثار می‌پردازیم.
او افزود: از لحاظ آماری، انتشارات متن حدود سی اثر در سال چاپ و منتشر می‌کند که این آثار در قالب‌های تألیف، ترجمه و بازنشر نسخه‌های خطی‌اند. از جمله آثاری که اخیراً منتشر شده‌اند می‌توان به حکمت و آداب معنوی در هنر اسلامی، حسین طاهرزاده بهزاد، مرقع هندوایرانی، جوهره مکان (پژوهشی در باب معماری‌کردن در اصفهان)، و مناسبات معماری و علوم دوران اسلامی اشاره کرد.
قربانی عنوان کرد: از برنامه‌های مهم فرهنگستان تولید و بازنشر حداقل یک نسخه خطی تاریخی و ارزشمند در هر سال است؛ چراکه این آثار به دلیل نفیس‌بودن هیچ گاه در اختیار عموم قرار نگرفته‌اند و طبیعتاً مخاطب این آثار پژوهشگران و محققان حوزه هنر هستند.
او افزود: از جمله این آثار می‌توان به شاهنامه شاه‌طهماسبی، خمسه شاه‌طهماسبی، مرقع هندوایرانی اشاره کرد و در حال حاضر هم مرقع گلشن را با همکاری کاخ‌موزه گلستان در دست آماده‌سازی و چاپ داریم و امیدواریم بتوانیم تا پایان سال آن را به مرحله چاپ برسانیم و در اختیار عموم قرار دهیم.
.jpg)
نظر شما