خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) اکرم امینی: در جلسه شورای فرهنگ عمومی استان بوشهر در تاریخ 23خردادماه سال‌جاری با حضور نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه بوشهر، معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار و مسئولان دستگاه‌های اجرایی از کتاب «امامان جمعه بوشهر از گذشته تا به حال» رونمایی شد. بررسی این کتاب از منظر تاریخ اجتماعی شهر بوشهر و نیز نقش کلیدی که امامان جمعه در شهرها ایفا می‌کنند، حائز اهمیت است. غلام‌علی صفایی بوشهری (متولد ۱۳۳۸ بندر بوشهر) امام جمعه بوشهر و نماینده ولی فقیه در استان بوشهر است. وی پس از تحصیلات دبیرستانی در مدرسه سعادت بوشهر در سال ۱۳۶۱ راهی حوزه علمیه قم شد و با طی مراحل عالی تحصیل به تدریس حوزوی و نشر کتب آموزشی حوزه اشتغال داشت. به بهانه انتشار این کتاب با آیت‌الله غلامعلی صفایی بوشهری گفت‌وگویی داشته‌ایم که در ادامه می‌خوانید:

به عنوان مدخل گفت‌و‌گو پس از معرفی خودتان شمه‌ای از زندگی علمی و فرهنگی خودتان را بیان کنید.
متولد سال 1338 شمسی در شهر بوشهر هستم، دوران ابتدایی و متوسطه را در شهر بوشهر گذراندم و سپس برای تحصیلات حوزوی به شهر مقدس قم مهاجرت کردم و از اساتید عالیقدر آن حوزه مبارکه مانند حضرات آیات حاج شیخ جواد تبریزی، خوشوقت تهرانی، جوادی آملی، وحید خراسانی، راستی کاشانی، حاج شیخ حسین شب زنده‌دار جهرمی، پایانی و مدرس بهره بردم و محضر مبارک بزرگان دیگری همچون حضرت آیت‌الله بهجت و بهاء‌الدینی و مشکینی درک نمودم، در همان آغاز تحصیل به تدریس و تحقیق و پژوهش و نوآوری‌های اصیل در علوم و معارف اسلامی پرداختم و سال‌ها در حوزه مقدس قم در خدمت بودم و کتاب‌های گوناگون چه در عرصه تدریس حوزوی و چه غیر آن به رشته تحریر درآوردم و در تمامی سطوح حوزوی از ابتداء تا تدریس درس خارج فقه و اصول مشغول بوده‌ام و در انتهای سال 1387 به فرمان مقام معظم رهبری حضرت امام خامنه‌ای دامت برکاته العالیه به امامت جمعه بوشهر و نمایندگی معظم‌له، به استان بوشهر رجعت کردم و هم اینک در آن منصب در خدمت هستم و علاوه بر انجام وظایف نمایندگی و امامت جمعه به خدمات علمی و پژوهشی حوزوی همانند قم در خدمت حوزه‌های مقدسه هستم.

اساسا پرداختن به تاریخ امامان جمعه در شهرها به عنوان بخشی از تاریخ اجتماعی شهرها مهم است. شما با چه انگیزه‌ای این اثر را تالیف کردید؟
دانش شخصیت‌شناسی خاص و شناخت نامه‌ی افراد خاص، یکی از گونه‌های علم رجال است که پیرامون شناخت شخصیت‌ها به عنوان خاص تلاش علمی می‌کند و در تاریخ زندگی بشر این شخصیت‌ها به عنوان افرادی که مورد اعتماد و مرجع بوده‌اند عملکرد آنان را مورد بررسی و نقش ایشان در جامعه در حوزه‌ تمدنی و حوزهی معرفتی تبیین می‌کند. ائمه‌جمعه یکی از ارکان مهم دین در عرصه‌های مختلف جامعه‌ی اسلامی هستند و اولین امام جمعه، پیامبر گرامی اسلام (صلی‌الله علیه و آله و سلم) است و تمام حکام اسلامی یکی از وظایف آنان اقامه‌ نمازجمعه از ناحیه‌ خود و احیاء نمازجمعه در بلاد اسلامی است؛ امام جمعه وظیفه‌ حفظ دین، تبلیغ فرهنگ دینی و دفاع و ارتقاء سطح آن و ایجاد ارتباط وسیع بین نظام اسلامی و امام مسلمین و امت اسلامی را دارد به همین خاطر این عنوان بسیار مهم امامت جمعه برای تألیف این کتاب انتخاب شد.

در عمود تاریخ منطقه‌ای، شهر بوشهر دارای جایگاه خاصی است به طوری که حلقه‌ واسطه‌ بین ایران و کشورهای اسلامی حاشیه خلیج فارس از طریق دریا بوده، به همین دلیل ائمه‌جمعه این منطقه و عملکرد آنان به عنوان سوژه انتخاب شد؛ با توجه به اینکه ائمه جمعه در استان بوشهر دارای شخصیتی بسیار مهم،ارزشمند، تأثیرگذار در تمامی عرصه‌های معرفتی و تمدنی بوده‌اند.

با توجه به مطالب کتاب، مهمترین ویژگی نمازجمعه شهر بوشهر در مقایسه با استان‌های دیگر چه بوده است؟
در رابطه با مهمترین ویژگی نمازجمعه شهر بوشهر در مقایسه با دیگر شهرهای استان‌ها یکی اینکه قدمت دیرینه داشته قریب به دویست و شصت و هفت سال نمازجمعه برگزار شده و دیگر آن که بدون انقطاع بوده است، بسیاری از شهرها در استان‌های ایران نمازجمعه به صورت منقطع برگزار می‌شده است. اما در شهر بوشهر نمازجمعه از همان ابتدای شروع تا به الان بدون تعطیلی برپا شده و انجام پذیرفته؛ نکته دیگر در این رابطه ائمه‌جمعه‌ استان بوشهر هستند که برخی از این‌ها مجتهد، برخی دیگر مرجع دینی و برخی از فضلای بسیار ارزشمند، گرانقدر، محقق، نویسنده و بسیاردر عرصه پژوهش‌های دینی جایگاه خاصی دارند و اینکه نمازجمعه‌ شهر بوشهر کاملاً مردمی است که از همان آغاز نماز جمعه بین مسئول، صاحب منصب و مردم هیچ تفاوتی نبوده است و همه در کنار هم قرار می‌گرفتند.

یکی دیگر از ویژگی‌های نمازجمعه شهر بوشهر خطبه‌های ارزشمندی است که از سابق بوده و در حال حاضر کتاب الخطب از مجموعه خطبه‌های شیخ محمدعلی آل عصفور که از مراجع ارزشمند جنوب ایران بوده موجود است و خطبه‌های نمازجمعه‌ بنده هم در دست تألیف است. یکی دیگر از ویژگی‌ها این است که مصلی جمعه اینطور نبوده که فقط جمعه باز باشد بلکه تمام ایام هفته مشغول خدمت دینی، اجتماعی و معیشتی به مردم بوده و خدمات بسیار شایانی در جامعه‌ی خود به جا گذاشته است.

نوشتن این کتاب برای دیگر استان‌های کشور چقدر ضرورت دارد؟
قطعاً نوشتن این نوع کتاب که تاریخ برگزاری نمازجمعه و ارزشمندی کار مصلی جمعه و شناختنامه‌ ائمه‌جمعه است بسیار ضرورت دارد و این یک مدل خوبی است برای انجام این کار مهم که اگر پژوهشگران در استان‌های دیگر این کار را انجام دهند بسیار مفید خواهد بود .

به نظر شما این گونه کتاب‌ها چه خلاء‌هایی را در عرصه دینی ما پر می‌کند؟
قطعاً هر حرکت دینی به ویژه حرکت دینی مهمی مثل نمازجمعه و امام جمعه، همچنین شناخت ریشه‌ تاریخی آن بسیار در عرصه‌ فهم دینی، تاریخ دینی و آثار و برکات این پدیده مثل نمازجمعه و امام جمعه در طول تاریخ را بیشتر نمایان خواهد کرد. بسیار افرادی هستند که از تاریخ برپایی نمازجمعه شهرشان اطلاعی ندارند که امام جمعه‌ها چه افرادی بودند چه تأثیری داشتند این‌ها نوشته نشده است.

اهمیت نوشتن این کتاب در احیای تراز نماز جمعه چگونه  است؟
 قطعاً نمازجمعه، نقش و شناخت ائمه جمعه در عرصه‌ فهم جایگاهی نماز جمعه و شناخت امام جمعه  و تاثیرگذاری آن در محیط اجتماعی مورد مطالعه، نقش مهمی در حفظ تراز دارد. به همین خاطر این کتاب دارای دو بخش عمده است یکی ارزش نماز جمعه دیگری شناخت امام جمعه و آثار آن است.

تا امروز چه تعداد تألیف و در چه زمینه‌هایی داشته‌اید؟
تألیفاتم حدوداً آن‌هایی که چاپ شده و در دست چاپ است 91 جلد است. در عرصه‌های مختلف معارف دینی و مسائل اجتماعی، حوزه‌ ادبیات عرب، در عرصه‌ فقه، اصول، تفسیر، تاریخ، رجال و بررسی‌های استقرایی پیرامون کتب علما کتابی است به نام تصانیف العلما که بزودی چاپ می‌شود و عرصه‌های علم و فناوری، عرصه‌های مختلف دانشی  و مسائلی که امروز در جامعه است؛ مثل جنگ نرم و دیگر کتاب‌هایی مربوط به این عرصه همچون تقریرات درس اصول و فقه، مسائل اخلاق، ترجمه‌ صحیفه‌ سجادیه و دیگر کتب که در این رابطه با عنایت ذات اقدس الهی تدوین شده است.

مخاطب این کتاب چه کسانی هستند؟
 بیشترین قشری که از کتاب‌های بنده استفاده می‌کنند، اقشار مذهبی، اصحاب دانش و علم و نوعاً دانشجویان و طلاب هستند که کتاب‌های درسی بنده را به عنوان کتاب درسی تحصیل می‌کنند.

آیا برای سال‌های آینده هم کتابی در دست تهیه و چاپ خواهید داشت؟
بله چند کتاب است که در سال 1401 چاپ می‌شود و امیدوارم انشالله خدمتی باشد به جامعه‌ اسلامی و همچنین به اصل اسلام و ایران عزیز.