احد رضایی مدیرعامل انجمن فرهنگی ناشران بین‌الملل در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، با اشاره به بخش کتاب‌های خارجی نمایشگاه مجازی کتاب گفت: به‌دنبال بحث برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب درباره کتاب‌هایی که برای نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به کشور وارد شده بود صحبت‌هایی با معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شد و گفتیم که چون نمایشگاه تهران برگزار نشده ممکن است تاریخ برخی از این کتاب‌ها بگذرد و برای ناشران واردکننده ضرر و زیان زیادی ایجاد می‌شود زیرا امکان برگشت این کتاب‌ها نیست.

وی ادامه داد: به‌دنبال قطعی شدن برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب قرار شد، بخشی برای ناشران خارجی اختصاص داده شود و در این زمینه رایزنی‌هایی شد تا در نرم‌افزاری که برای کتاب‌های فارسی طراحی شد بخشی برای فروش کتاب‌های عربی و انگلیسی هم منظور شود.

رضایی با بیان اینکه اکنون کارهای آماده‌سازی بخش خارجی در حال انجام است، عنوان کرد: بخش زیادی از کتاب‌هایی که برای نمایشگاه کتاب تهران ترخیص شده بود همچنین در کنار آن کتاب‌های دیگری که قبل از نمایشگاه توسط ناشران آورده شود در نمایشگاه مجازی کتاب عرضه خواهد شد.

وی یادآور شد: کتاب‌های لاتین عرضه شده در بخش خارجی نمایشگاه از سال ۲۰۱۷ به بالا است که شامل کتاب‌های ۲۰۱۸، ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ است و قیمت آن‌ها بر اساس دلار محاسبه می‌شود؛ به این شکل که قیمت دلار وارد سیستم می‌شود ولی برای هر دلار قیمت ریالی در نظر گرفته می‌شود. 

رضایی در این زمینه با توضیح درباره چگونگی تعیین قیمت کتاب نیز گفت: قرار شده است که قیمت بر اساس نرخ روز دلار محاسبه کنیم. یک روز قبل از نمایشگاه، ما قیمت را به ستاد اعلام می‌کنیم و ستاد نیز قیمت را برای کتاب‌ها در نظر می‌گیرد.

حداقل ۵۰ درصد تخفیف برای کتاب‌های انگلیسی و عربی
رضایی با بیان اینکه قرار شده است ناشران کتاب‌‌ها را با ۳۰ درصد تخفیف عرضه کنند، توضیح داد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز ۲۰ درصد یارانه برای این کتاب‌ها در نظر گرفته است و به صورت کلی کتاب‌های خارجی عربی و انگلیسی به صورت اتوماتیک با ۵۰ درصد تخفیف به فروش می‌رسند.

وی با اشاره به اینکه تخفیف سیستم حداقل ۵۰ درصد است، گفت: بعضی از ناشران توانسته‌اند تخفیف‌های بیشتری هم برای کتاب‌های خود منظور کنند و غیر از ۵۰ درصد تخفیف اولیه، تخفیفات بیشتری از سوی برخی ناشران درنظر گرفته شود که در سیستم اعمال خواهد شد.

رضایی در این زمینه عنوان کرد: این امکان فراهم شده که وقتی ناشران کتاب‌های خود را در سیستم بارگذاری می‌کنند، اگر قرار است تخفیف بیشتری در نظر بگیرند، میزان آن را در ستون مربوطه ثبت و سپس اطلاعات خود را در سایت نمایشگاه مجازی درج کنند.

وی همچنین درباره میزان احتمالی کتا‌ب‌هایی که قرار است در بخش خارجی از سوی ناشران عرضه شود، گفت: طبق آمار اولیه تاکنون حدود ۲۵ هزار عنوان کتاب انگلیسی و ۱۰ هزار عنوان کتاب عربی در سایت نمایشگاه مجازی کتاب بارگذاری شده است.

برای مراکز دانشگاهی هم بن در نظر گرفته شود
رضایی همچنین درباره اختصاص یارانه و بن‌ها به بخش کتاب‌های خارجی نیز عنوان کرد: بن‌هایی که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به دانشجویان، استادان و طلاب می‌دهد برای استفاده از همه بخش‌های نمایشگاه است و آن‌ها می‌‌توانند از بخش فارسی و بین‌الملل کتاب خریداری کنند و محدودیتی در این زمینه نیست.

وی افزود: در این زمینه اگر کتابی ۵۰۰ هزار تومان باشد و یک استاد دانشگاه ۴۰۰ هزار تومان بن خرید کتاب داشته باشد، ۱۰۰ هزار تومان باقی مانده را باید خودش پرداخت کند که قطعا در نرم‌افزار فروش برای آن فکری شده است.

رضایی همچنین به عدم برگزاری نمایشگاه کتاب‌های کاربردی و دانشگاهی در سال جاری اشاره کرد و گفت: همان‌طور که نمایشگاه مجازی کتاب نمی‌تواند جایگزینی برای نمایشگاه کتاب تهران باشد، برای نمایشگاه کاربردی هم که سالانه برگزار می‌شد نمي‌تواند جایگزین باشد.

وی با بیان اینکه البته نمی‌توان گفت که نمایشگاه مجازی به صورت ۱۰۰ درصد جایگزین نمایشگاه‌‌های دیگر نیست، یادآور شد: شاید نمایشگاه مجازی ۵۰ درصد پاسخگوی نیاز اهالی نشر و مردم باشد اما مساله اینجا است که در نمایشگاه کتاب‌های کاربردی دانشگاه‌های مختلف کتاب خریداری می‌کردند اما تاکنون برای دانشگاه‌ها در نمایشگاه مجازی سهمیه‌ای در نظر گرفته نشده است.

رضایی با بیان اینکه اختصاص سهمیه برای دانشگاه‌ها یکی از درخواست‌های ما است، گفت: کتاب‌های خارجی با توجه به دلار آزاد قیمت بالایی دارند و دانشجویان شاید نتوانند کتاب مورد نیاز خود را خریداری کنند، از سوی دیگر بخش عمده مشتریان کتاب‌های خارجی در نمایشگاه کتاب تهران دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی بودند.

وی در این زمینه توضیح داد: ما از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درخواست کردیم از بودجه بخش بین‌الملل سهمیه‌ای برای کتابخانه‌های دانشگاهی و مراکز آموزشی در نظر بگیرند؛ به این شکل که موسسه و دانشگاه هم مبلغی بودجه داشته باشد و بخشی هم وزارت ارشاد کمک کند زیرا الان نزدیک ۲ سال است که دانشگاه‌ها کتاب جدیدی خریداری نکرده‌اند و منابع علمی تاز‌ه‌ای به کتابخانه‌ها افزوده نشده است.

رضایی تاکید کرد: اگر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بتواند در این زمینه به آورده دانشگاه‌ها کمک کند تا با بودجه خودشان و تخفیفی که در نمایشگاه مجازی کتاب اعمال می‌شود کتاب‌های مورد نیاز خود را تامین کنند، قطعا کتاب‌های جدید ۲۰۲۰ که تاکنون عرضه نشده است به کتابخانه‌های دانشگاهی می‌رود و پژوهشگران می‌توانند به منابع جدید دسترسی داشته باشند.

نمایشگاه مجازی کتاب بهترین گزینه 
مدیرعامل انجمن فرهنگی ناشران بین‌الملل همچنین درباره ویژگی‌های نمایشگاه مجازی کتاب و استقبال ناشران از آن، عنوان کرد: این نمایشگاه هنوز برای بخشی از ناشران ناشناخته است بخصوص ناشرانی که خارج از ایران هستند و در این نمایشگاه به‌عنوان آزمون و خطا جلو می‌رویم و امیدواریم اگر خوب عمل شود و موفق باشیم در دوره‌های آتی اگر به‌صورت مجازی باشد مشارکت بیشتر باشد.

وی ادامه داد:‌ می‌توان گفت که نمایشگاه مجازی کتاب در دوره شیوع بیماری کرونا که بسیاری از کارها و اقدامات به‌صورت مجازی انجام می‌شود راهکار بسیارخوبی برای ناشران و متقاضیان کتاب است تا بتوانند به تازه‌های نشر با قیمت مناسبی تهیه کنند.

رضایی با بیان اینکه برپایی نمایشگاه مجازی کتاب بهترین گزینه در این ایام است، عنوان کرد:‌ وقتی نمایشگاه کتاب تهران برگزار نشد، هیچ جایگزین دیگری نداشت به جز نمایشگاه مجازی و امیدواریم این رویداد در نخستین تجربه خود موفق باشد، زیرا با توجه به استمرار این بیماری ما سال آینده هم نمایشگاه کتاب نداریم و باید این نمایشگاه با رفع اشکالات برگزار شود.

وی با بیان اینکه نمایشگاه مجازی کتاب چون اولین تجربه خود را می‌گذراند نیازمند تبلیغات گسترده‌ است، گفت: نمایشگاه باید به شکل‌های مختلف تبلیغ و اطلاع‌رسانی شود تا مخاطبان بخش‌های مختلف نمایشگاه از برگزاری آن مطلع شوند و با خرید کتاب مشارکت داشته باشند.

به گفته رضایی، اختصاص بیلبوردهای شهری به موضوع نمایشگاه مجازی کتاب و اطلاع‌رسانی گسترده در سطح شهرهای مختلف درباره این رویداد فرهنگی می‌تواند، نقش موثری در جلب و جذب مخاطبان داشته باشد.