به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، عالم از چه چیزی ساخته شده است؟ ذرات بنیادی تشکیل‌دهنده ماده چه هستند؟ دانشمندان چگونه توانسته‌اند به رازهای بزرگ طبیعت از کوارک تا کیهان دست پیدا کنند؟ این‌ها سوالاتی هستند که پولین کنیو در کتاب «چه کسی به ذرات بنیادی می‌اندیشد» به آن‌ها پاسخ می‌دهد.
 
پولین گنیو، بانوی فیزیکدانی است که با تکیه بر حضور چندین‌ساله خود در «سرن»، خوانندگان را به سفری هیجان‌انگیز در بخش‌‌های مختلف این آزمایشگاه بین‌المللی و در میان کهکشان‌ها و ذرات دعوت می‌کند. وی در کتابش، نه‌تنها علم بلکه نحوه مدیریت بزرگترین آزمایشگاه علمی دنیا را با جزئیاتی دقیق روایت می‌کند.
 
این اثر را حسن فتاحی ترجمه و دکتر ابوالحسن بصیره نگارش مقدمه آن‌را برعهده داشته و انتشارات گوتنبرگ آن‌را منتشر و راهی بازار کتاب کرده است. حسن فتاحی؛ منتقد و مترجم آثار علمی در گفت‌وگو با خبرنگار (ایبنا)، درباره این اثر بیان کرد: داستان کتاب از این قرار است که نویسنده تلاش می‌کند به زبان بسیار ساده با این پیش‌فرض که خواننده شناخت چندانی از ذرات بنیادین ندارد و دانش او در حد معرفی ذراتی مانند پروتون و نوترون است، روایتی از عالم ما و از چیزی که ساخته شده، ارائه دهد. در واقع اینکه ذرات تشکیل‌دهنده آن چیست و دانشمندان چگونه توانستند رازهای در دل شگفته ماده را از اتم کشف کنند، موضوعاتی است که گنیو تلاش می‌کند مخاطب آن را درک کند؛ اینکه ذرات بنیادین تنها الکترون و پروتون و نوترون نیست و جهان ما دارای ذرات بنیادین بی‌شماری است.
 
وی ادامه داد: پس از پرداخت کامل نویسنده به‌طور کامل به این موضوعات، وی به ربط ذرات بنیادین با کیهان‌شناسی اشاره دقیقی کرده است؛ اینکه ساختار بزرگ مقیاس عالم چه ارتباطی با این ذرات دارد؟ کشف ذرات چه تأثیری بر جهان بزرگ مقیاس ما دارد؟ و اینکه ذرات بنیادین چگونه به کار کیهان‌شناسان می‌آیند؟
 
به گفته این مترجم، یک شاخصه مهمی که این اثر نسبت به دیگر آثار همتای خود دارد، این است که پولین گنیو سالیان سال یکی از مدیران پژوهشکده «سرن» بوده است؛ «سرن» بزرگترین آزمایشگاه فیزیک ذرات بنیادین و هسته‌ای در دنیاست که به‌طور مشترک در بین سه کشور اروپایی قرار گرفته و سنگ بنای آن بعد از جنگ جهانی دوم گذاشته شد.
 
فتاحی در ادامه اظهار کرد: در حقیقت اروپاییان در راستای اتحادیه اروپا فهمیدند که تنها از طریق همکاری‌های علمی می‌توانند به یکدیگر نزدیک شوند و روابط خوبی با یکدیگر داشته باشند.
  این منتقد آثار علمی، افزود: در واقع با پروژه‌های علمی مشترک بود که منافع این کشورها با یکدیگر گره می‌خورد و تعاملات حسنه‌ای میان آنان شکل می‌گرفت. بنابراین «سرن» یکی از پروژه‌های بزرگی بود که اروپاییان در این راستا می‌خواستند قدرت‌نمایی علمی خود را به نمایش بگذارند و در مقابل رقیب سرسخت خود یعنی آمریکا، بتوانند قد علم کنند.
 
گفتنی است، امروز «سرن» به یکی از بزرگترین مراکز علمی دنیا در فیزیک هسته‌ای تبدیل شده است.
 
فتاحی گفت: گنیو، بعد از ذکر چند مطلب علمی در این کتاب، به واسطه چندین‌سالی که در «سرن» فعالیت داشته و اینکه مروج علم هم بوده است، به نحوه اداره این مجموعه در کتاب پرداخته و این برای ما ایرانیان که در یک کشور در حال توسعه زندگی می‌کنیم، اهمیت دارد؛ اینکه چگونه مجموعه کشورها با تنوع مذاهب و اقلیت‌ها توانسته‌اند مجموعه‌ای اینگونه مهم را در دنیای علم اداره کنند، می‌تواند الگوی استانداردی برای ما باشد.
 
بوزون هیگز ؛تکمیل‌کننده پازل خلقت
وی با اشاره به اهمیت کشف ذره «بوزون هیگز» که نویسنده در کتابش اشاره اساسی به آن داشته، ادامه داد: چندین سال پیش ذره‌ای به نام «بوزون هیگز» کشف شد و این ذره سال‌ها از چشم دانشمندان پنهان بود و در نهایت در «سرن» این ذره یافت شد. در واقع این ذره، حلقه مفقوده جدول ذرات بنیادین بود که کشف آن به سوالات بسیاری پاسخ داد، اما پرسش‌های زیادی را هم در دنیای فیزیک به‌وجود آورد.
 
به گفته فتاحی، این ذره به یک سوال مهم پاسخ داد، اینکه ذرات چگونه جرم دارند؟ در حقیقت «بوزون هیگز» اگر کشف نمی‌شد، خلأ بزرگی در ذرات بنیادین به‌وجود می‌آمد و چند سوال بسیار مهم که مربوط به لحظه مهبانگ و خلقت بوده، پاسخ داده نمی‌شد.  در حال حاضر کشف این ذره به تکمیل پازل خلقت پرداخته است، هر چند سوالات جدید دیگری هم به‌وجود آورد و این خاصیت علم فیزیک است. 
 
این منتقد آثار علمی، افزود: یکی دیگر از رویکردهای این اثر که نویسنده تلاش کرده به آن بپردازد، درباره نقش و حضور زنان در علم است. گنیو در این کتاب با جدولی نشان داده که از میان کشورهای جهان، چند زن در «سرن» کار می‌کنند و اینکه زنان جوان پژوهشگر چه مشکلاتی دارند و موسسه‌ها و نهادهای علمی چه وظایفی در مقابل این زنان باید داشته باشند و دارند.
 
به بیان مترجم کتاب «چه کسی به ذرات بنیادی می‌اندیشد»، مطالعه این اثر نشان می‌دهد که کشوری مانند ایران به لحاظ پژوهش‌های علمی در چه جایگاهی است؟ اینکه اگر در کشور ما یک عزم و اراده ملی برای پیشرفت وجود داشته باشد، ما می‌توانیم به اهداف خود برسیم.
 
ظلمی که به همسر نخست اینشتین شد
فتاحی در ادامه گفت: یکی دیگر از موضوعات مورد توجه کتاب این است که نویسنده درباره همسر اول اینشتین اطلاعات جالبی را ارائه داده است. وی با جسارت هم این اطلاعات را درج کرده و نشان داده که جفای زیادی به همسر  نخست اینشتین شده است؛ چراکه به علت اینکه همسر یک دانشمند برجسته بوده، یافته‌ها و فعالیت‌های ارزنده علمی‌اش ناشناس باقی مانده بود. در واقع وی، نقش انکارناپذیری در بنیان‌های علمی اینشتین و نقش زیادی در ارائه نظریه نسبیت خاص اینشتین داشته است. وی تاکید کرد: در اروپای بعد از رنسانس، زنان به سختی وارد دانشگاه می‌شدند و به کسب علم می‌پرداختند، درحالی‌که متأسفانه در جامعه ما اینگونه تصور می‌شد که زنان اروپایی همیشه از آزادی تحصیل برخوردار بودند، ولی وضعیت زنان بسیار حاد بوده و راه سختی را طی کردند حتی در قالب زنی مانند همسر اینشتین.
 
این مترجم گفت: موضوع مهم دیگری که گنیو در کتابش به آن اشاره کرده، ماده تاریک و انرژی تاریک است که به جدیدترین پژوهش‌ها و گام‌های اساسی که برای فهم این ماده به‌کار رفته، می‌پردازد. اینکه ذرات بنیادی کمک خواهد کرد تا بشر شناخت بیشتری از آن کسب کند.