به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در بوشهر، «تنگ خوش» روستایی محروم و با امکانات کم در شهرستان دیّر واقع در استان بوشهر است؛ سهمش از همجواری با صنایع کوچک و بزرگ نفتی و گازی، تنها آلودگی‌هایی است که اغلب روزهای سال میهمان آسمانش است؛ اما با همه اینها چند سالی است که در این روستا به همت یک معلم، رسم خوشایندی باب شده است؛ رسم کتابخوانی.
«غلامرضا خیاط» همان معلمی است که علاقه‌اش به کتاب و کتابخوانی را به دانش‌آموزان این روستا و والدین آنها انتقال داده است. وی دانش‌آموخته رشته مدیریت آموزشی در مقطع کارشناسی ارشد و مدیر-آموزگار آموزشگاه چندپایه «نصر» در روستای «تنگ خوش» است. «خیاط» حدود ۲۸ سال است در آموزش و پرورش شهرستان دیر مشغول به فعالیت است که ۲۱ سال آن را در آموزشگاه‌های چندپایه سپری کرده است.
از موفقیت‌های این معلم کتاب‌باز و کتابخوان می‌توان به کسب عنوان معلم خلاق استان بوشهر (سال تحصیلی ۹۹-۹۸)، معلم نمونه شهرستان دیّر (سال ۹۵)، معلم نمونه استانی (سال ۹۷)، کسب مقام نخست جشنواره استانی «جلوه‌گاه اثر و اندیشه» (سال تحصیلی ۹۷-۹۶) و... اشاره کرد.
وی با ورودش به آموزشگاه چندپایه «نصر» در روستای «تنگ خوش» در سال ۹۶، در کنار سوادآموزی و تعیلم دانش‌آموزان روستا، به خوانش آثار فاخر نویسندگان شاخص جهان و ایران و ترغیب شاگردانش به داستان‌نویسی مبادرت کرد و در این راه موفق هم شد؛ تا جایی که امروز داستان‌های دانش‌آموزانش به عدد ۱۰۰۰ رسیده است؛ داستان‌هایی برگرفته از ذهن نویسندگان کوچک اما با دنیایی بزرگ. «خیاط» در این مدت توانسته افزون بر پرورش شاگردانی درس‌خوان، نویسندگانی با افکار بزرگ و ایده‌هایی بزرگ‌تر پرورش دهد.
این معلم کتابدوست درباره انگیزه خود از ترغیب دانش‌آموزانش به کتابخوانی و داستان‌نویسی به خبرنگار ایبنا گفت: جامعه امروز بیش از هر چیز دیگر، به دانایی و آگاهی محتاج است. ما ملتی هستیم که اساس زندگی‌مان بر خردمندی و اندیشه‌ورزی استوار شده است و تنها آبشخور دانایی ما کتاب است. از این‌رو، با توجه به اینکه من خودم به کتاب علاقه وافری دارم و کتابخوانی همواره جزو دغدغه‌هایم بوده است، تلاش کردم که این دغدغه را در شاگردانم که در مناسب‌ترین سن برای درونی کردن فرهنگ‌‌ها و ارزش‌ها قرار دارند، نهادینه کنم.
وی افزود: با همه محدودیت‌ها و کمبودها تمام تلاش خودم را انجام دادم که این دغدغه را در آنها ایجاد کنم و مطالعه را به‌عنوان جزئی جدایی‌ناپذیر از زندگی‌شان تعریف کنم و همچنین آنها را به نوشتن داستان کوتاه و داستانک ترغیب کنم.
.jpg)
مدیر-آموزگار آموزشگاه چندپایه نصر روستای تنگ خوش در پاسخ به این پرسش که دانش‌آموزان شما نوشتن داستان را از کدام پایه آغاز می‌کنند؟، بیان کرد: از پایه دوم ابتدایی آنها را ترغیب و تشویق به نوشتن می‌کنم. غالبا موضوع داستان را خودشان انتخاب می‌کنند و گاهی من هم موضوعی پیشنهاد می‌کنم ولی بیشتر اوقات آنها در انتخاب موضوع آزاد هستند که خیلی متبحرانه هم به پرورش ایده داستان‌های خود می‌پردازند.
وی با اشاره به اینکه عمر داستان‌نویسی در این آموزشگاه از سه سال عبور نمی‌کند، افزود: دقیقا آذرماه سال ۹۶ بود که نوشتن داستان کوتاه و داستانک در این آموزشگاه را آغاز کردیم؛ درواقع داستان‌نویسی در این مدرسه، الان حکم کودکی را دارد که چهار دست و پا راه می‌رود.
خیاط در پاسخ به این پرسش که آیا کلاس‌های داستان‌نویسی شما با ساعات کلاس‌های درسی دانش‌آموزان تداخل ندارد؟، تصریح کرد: علم‌آموزی و یادگیری دانش‌آموزان در اولویت من قرار دارد و من از اوقات فراغت دانش‌آموزان در فواصل کلاس‌هایشان برای خوانش کتاب و آموزش داستان‌نویسی به آنها استفاده می‌کنم. جالب اینجاست که تاکنون کلاس جدی در زمینه داستان‌نویسی برای آنها برگزار نکرده‌ام؛ اما تلاش کرده‌ام هر چه که خودم درک و دریافت کرده‌ام، به آنها انتقال دهم.
این معلم کتاب‌باز در همین رابطه تصریح کرد: درواقع من به‌نوعی بیشتر به‌عنوان ناظر فعالیت می‌کنم؛ چون اساسا نقش معلم، نظارتی است؛ نه دخالتی. البته موقعی که داستان‌هایشان را ارائه می‌کنند، به‌صورت تک به تک اصول و اسلوب و تکنیک‌های نوشتن را به آنها آموزش می‌دهم.
.jpg)
وی همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا در شرایط فعلی و بحرانی کرونا آموزش داستان‌نویسی را در این آموزشگاه ادامه می‌دهید، گفت: به‌رغم اینکه در ایام هجوم بی‌امان این ویروس قرار گرفته‌ایم و زمان آموزش هم تقلیل یافته است، خللی در برنامه مطالعاتی و نگارش داستان کوتاه آموزشگاه چندپایه «نصر» در روستای «تنگ خوش» ایجاد نشده است. خوشبختانه تجربه ۲۰ ساله تدریس در مدارس چندپایه به کمک من آمده و با آشنایی کامل از چگونگی استفاده از وقت و زمان، آموزش و فعالیت‌های کتابخوانی آموزشگاه را مدیریت می‌کنم.
این آموزگار با اشاره به تاثیر خوانش کتاب‌های نویسندگان مشهور جهانی در ارتقای سطح نوشته‌های دانش‌آموزان این مدرسه، یادآور شد: مطالعه داستان‌های نویسندگان خارجی نه‌تنها توانایی‌های بچه‌ها را در نوشتن ارتقا می‌دهد، بلکه قدرت آنها را در حل مسائل و مشکلات در آینده بالا می‌برد؛ البته به همه داستان‌های خارجی نمی‌توان با چنین دیدی نگریست؛ زیرا این مطلق‌اندیشی است؛ چراکه همه داستان‌های خارجی چنین ویژگی‌ای ندارند.
خیاط تصریح کرد: در اینجا منظور من بیشتر داستان‌هایی است که با یک اتفاق یا یک کمبود بزرگ آغاز می‌شود مثل فقدان والدین یا فوت یکی از آنها؛ مثل آنچه در داستان‌های «هانسل و گرتل» یا «گربه چکمه‌پوش» می‌خوانیم. به کمک این آثار بچه‌ها آموزش می‌بینند و یاد می‌گیرند که در نبود والدین چگونه به زندگی ادامه دهند و ... . البته آثار نویسندگان ایرانی هم مملو از موضوعات آموزنده هستند که خواندن آنها هم فراموش نمی‌شود.
وی درباره نویسندگان مورد علاقه دانش‌آموزانش هم، گفت: بچه‌ها به آثار شل سیلور استاین، نویسنده نامدار و فقید امریکایی علاقه وافری دارند. همچنین رولد دال، کلر ژوبرت و هانس کریستین اندرسن، از نویسنده‌های مطرح جهانی هستند که بچه‌ها آثارشان را دنبال می‌کنند. در میان نویسندگان ایرانی هم کارهای زنده‌یاد مهدی آذریزدی و همچنین هوشنگ مرادی‌کرمانی و... در میان آنها بسیار پرطرفدار است.
خیاط در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه داستان‌های شاگردان شما به عدد ۱۰۰۰ رسیده است، آیا قصد ندارید آنها را در قالب یک کتاب منتشر کنید؟، تصریح کرد: در آغاز این راه اصلا به این فکر نکرده بودم که روزی این آثار را به‌صورت کتاب چاپ کنم، اما در ادامه با مواجه شدن با کارهای خوب بچه‌ها که هم از موضوع خوبی برخوردارند و هم ایده‌های ناب و خلاقانه‌ای در آنها جان گرفته است، به فکر چاپ آنها افتادم ولی هزینه سنگین انتشار کتاب مرا در اجرایی کردن این مهم متوقف کرد. در این رابطه با اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان بوشهر رایزنی‌هایی صورت گرفت که آن هم بی‌نتیجه ماند و تنها حمایتی که از ما شد، اهدای کتاب به کتابخانه آموزشگاه بود که البته دانش‌آموزان را خوشحال کرد!
.jpg)
وی درباره راه‌اندازی کتابخانه این آموزشگاه هم توضیح داد: با دیدن استقبال دانش‌آموزان درصدد برآمدیم تا کتابخانه‌ای را در مدرسه راه‌اندازی کنیم که این کتابخانه مزین به‌نام یکی از شهدای روستا «شهید محمد اندرخور» شد. این کتابخانه در حال حاضر دارای بیش از ۸۰۰ جلد کتاب در حوزه کودک و نوجوان است و تقریبا بیشتر آثار نویسندگان ایرانی و خارجی را دربرمی‌گیرد. البته در تامین منابع این کتابخانه پویش‌های خودجوش مردمی، آموزش و پرورش دیر و ادارات‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان بوشهر، همکاری موثری داشتند.
خیاط در ضمن تائید این نکته که راه‌اندازی این کتابخانه نه‌تنها میل کتابخوانی را در میان دانش‌آموزان افزایش داده، بلکه دختران و زنان روستا را نیز به کتاب خواندن ترغیب کرده است، گفت: مهرماه سال گذشته بود که یکی از دانش‌آموزانم از علاقه عمه‌اش به کتاب و مطالعه گفت و در ادامه بچه‌های دیگر کلاس هم بعد از تاسیس کتابخانه مدرسه از علاقه مادران، دختران و زنان روستا به کتاب گفتند و دائم از من سوال می‌کردند که آنها چطور می‌توانند کتاب به امانت بگیرند که من برای رفع این چالش با مسئول کتابخانه عمومی «مدام دیری» در بندر دیر صحبت کردم و آنها با روی باز پذیرفتند که دختران و زنان روستا از این کتابخانه، کتاب به امانت بگیرند.
وی افزود: این‌گونه شد که کتاب هم به یکی از علاقه‌مندی‌هایش زنان روستای «تنگ خوش» تبدیل شد و خوشبختانه روز‌به‌روز به شمار دختران و زنان کتابخوان روستا افزوده می‌شود. آنها آثار مختلف و گوناگونی را مطالعه می‌کنند ولی بیشتر از آثار سیمین دانشور، جلال آل‌احمد، هوشنگ مرادی‌کرمانی، فرهاد حسن‌زاده و همچنین آثار نویسندگان بوشهری نظیر محمدرضا صفدری، صادق چوبک و منیرو روانی‌پور استقبال می‌کنند.
«خیاط» مهم‌ترین مانع را بر سر راه دختران دوستدار کتاب روستا برای کتابخوانی در این روزها، در دسترس نبودن کتاب‌های مورد علاقه‌شان به‌دلیل شرایطی دانست که کرونا بر منطقه حاکم کرده است، عنوان کرد و گفت: در این چند ماه که کرونا در استان بوشهر تبدیل به یک اپیدمی شده، امکان رفت و آمد مردم روستا به بندر دیر دشوار شده است و متاسفانه در کتابخانه روستا هم کتاب مناسب بزرگسالان وجود ندارد. امیدوارم مسئولان امر چاره‌ای برای این مشکل زنان کتابخوان روستا بیندیشند.
این معلم کتابدوست اضافه کرد: زنان زیرساخت‌های فرهنگ را در یک جامعه می‌سازند؛ آنها نیمی از جامعه هستند. بنابراین همان‌گونه که نیازمند رای زنان هستیم، نیازمند فکر آنها هم هستیم. بی‌شک زنانی که از آگاهی بالایی برخوردار باشند، جامعه را به سمت سعادتمندی سوق می‌دهند.
این مروج کتابخوانی همچنین در خصوص تاثیر کتاب و کتابخوانی در توسعه فرهنگی مناطق کمتر برخوردار گفت: بدون شک خواندن، نقش بسزایی در توسعه فرهنگی دارد. البته قبل از آن ما باید به توسعه سیاسی رسیده باشیم؛ چون توسعه سیاسی زیربنای توسعه اقتصادی و فرهنگی است و کتاب هم اساس فرهنگ را تشکیل می‌دهد. بیداری، آگاهی، دانستن، تعامل، گفت‌وگو و گفتمان‌سازی، ماحصل‌های نیک کتابخوانی است.
وی در پایان این مصاحبه با بیان اینکه از مسئولان و متولیان حوزه آموزش، فرهنگ، هنر و کودک و نوجوان انتظار دارم که با نگاهی ویژه به مدارس فعال در حوزه کتاب و کتابخوانی بنگرند و در راستای حل مشکلات آنها گام‌های استواری بردارند، همچنین آرزو کرد روزی به همراه دانش‌آموزان کتاب‌دوستِ آموزشگاه چندپایه «نصر» روستای «تنگ خوش» در برنامه تلویزیونی «کتاب‌باز» (شبکه نسیم) حضور پیدا کند و از کتابخوانی شاگردانش و ۱۰۰۰ اثر مینی‌مال آنان و خلاقیت‌ها، نوآوری‌ها و ابتکارشان در حوزه کتابخوانی برای مردم ایران بگوید.
نظر شما