مریم جدلی؛ رئیس هیات مدیره انجمن زنان ناشر در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، با بیان اینکه در هر تولیدی چند عامل تاثیر مستقیم دارد، گفت: این عوامل شامل کالا و خریدار است که دربردارنده کیفیت، قیمت، میزان نیاز مخاطب و بازار هدف یا به عبارتی مخاطب است و هر کدام از این عوامل به هم بریزد این چرخه لنگ می‌زند و در سال ۹۷ در حوزه کتاب این مسأله به‌ وجود آمده است.

وی افزود: با توجه به شرایط و قوانین حاکم برای تمدید مجوز و نیز دریافت غرفه در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، ملاک تعداد کتاب است و این امر سبب شده به هر نحوی حتی کتاب‌سازی، برخی از ناشران میزان کتاب خود را پر کنند تا بتوانند مجوز نشرشان را تمدید کرده یا موفق به دریافت غرفه شوند.
 
جدلی با بیان اینکه توجه به کمیت تبعات زیادی به دنبال خواهد داشت، عنوان کرد: این امر سبب کاهش کیفیت محتوا می‌شود و از طرفی با توجه به شرایط حاکم از جمله صعود افسار گسیخته قیمت ملزومات نشر مثل کاغذ، بهای این محصول تولیدی فرهنگی بالا رفته همچنین کیفیت محتوایی نیز ضعیف شده و قیمت کتاب افزایش می‌یابد‌.
 
وی درباره آسیب‌های افزایش قیمت کتاب برای جامعه نشر و مردم، توضیح داد:‌ مخاطبان یا همان خریداران سوی دیگر این موضوع هستند که توان اقتصادی‌شان به‌طور چشمگیری کاهش یافته و این موضوع موجب تنزل فرهنگ مکتوب یعنی کتاب شده و ناشران در این عرصه بیشترین ضرر و زیان را دارند.
 
محدود شدن تیراژ کتاب‌ها
رئیس هیات مدیره انجمن زنان ناشر همچنین درباره پیامدهای نابسامانی وضعیت نشر برای بانوان ناشر نیز گفت: البته باید گفت این مشکلات شامل همه ناشران می‌شود و در این امر بانوان ناشر نیز مانند سایر آقایان ناشر متضرر می‌شوند و این مشکل زن و مرد ندارد، اما قطعا بانوان ناشری که خود سرپرست خانواده هستند با مشکلات بیشتری روبه‌رو هستند. 
 
وی ادامه داد: به هر حال در سال ۹۷ گرانی به وجود آمده بر اقتصاد خانواده موثر بود و معمولا اولین چیزی که از سبد کالای مردم کنار گذاشته می‌شود؛ مواردی همچون کتاب است. البته نه هر کتابی! کتاب‌های کمک درسی از محصولاتی هستند که مصرف می‌شوند و استفاده مجدد از آن تقریبا صورت نمی‌گیرد اما بعضی از کتاب‌های علمی که مخاطب خاص دارند کمترین تیراژ را دارند.
 
جدلی با بیان اینکه اکنون ناشران به تیراژهای محدود ۳۰ یا۱۰۰ جلدی روی آورده‌اند، عنوان کرد: از سوی دیگر برخی از کتاب‌ها با چاپ دیجیتالی که گران‌تر می‌شود، منتشر شده‌اند. از سوی دیگر برخی ناشران از تعداد عناوین بیشتری آمار می‌دهند که برای گرفتن غرفه و جواز به‌کار می‌آید و هم سرمایه‌شان نمی‌خوابد.
 
وی با اشاره به افزایش قیمت تولید کتاب در مراحل فنی و پیش‌تولید، توضیح داد: به دنبال افزایش هزینه در بسیاری از ملزومات چاپ و نشر باید گفت که چاپ کتاب با کیفیت خیلی گران تمام می‌شود و ناشران مجبور می‌شوند به سراغ کتاب‌های ارزان‌قیمت بی‌کیفیت بروند که ماندگاری ندارند.
 
جدلی درباره مجموعه آثاری که عموما در بازار نشر پرفروش هستند، گفت: آمار نشان می‌دهد که کتاب‌های روانشناسی و انگیزشی مثل چگونه یک شبه پولدار شویم یا آرامش درون، آشپزی، رژیم درمانی، موفقیت و اینگونه آثار معمولا با اقبال خوبی در فروش از سوی مردم روبه‌رو می‌شوند، حتی اگر مردم استفاده‌ای هم از آنها نداشته باشند.
 
وی یادآور شد: من معتقدم مشکل کتاب و کتابخوانی یا کم خواندن فقط به گرانی برنمی‌گردد، چنانچه سری به کتابخانه‌ها بزنید و آمار امانت کتاب‌ها را بپرسید ملاحظه می‌کنید که از همین مراکز کتابی دریافت نمی‌شود؛ با اینکه لازم نیست برای آن هزینه‌ای کنند.
 
لزوم فرهنگ‌سازی در مطالعه
جدلی با بیان اینک در جامعه ما هیچ فرهنگ‌سازی و تبلیغاتی برای کتاب خواندن صورت نمی‌گیرد، گفت: به نظر من مسئولان برای حل مشکلات موجود در حوزه نشر، باید با استفاده از نظرات کارشناسان صاحب‌نظر و راهکارها و عملکردهای موثر فکری اساسی در پیش گیرند تا سال‌های آتی در جایی که ایستاده‌ایم نباشیم و بدانیم باید چکار کنیم.
وی افزود: در این میان آنچه مدنظر همه ناشران نه کاسب‌ها است کاهش قیمت کاغذ، توزیع درست این ماده اولیه کتاب و تعادل قیمت‌ها است.
 
رئیس هیات مدیره انجمن زنان ناشر همچنین با ارائه پیشنهاداتی درباره راهکارهای برون‌رفت از وضعیت کنونی حوزه نشر نیز توضیح داد: مسئولانی که تاکنون در حوزه فرهنگ فعالیت می‌کردند به امور واقف بودند، ‌اگرچه برخی از آن‌ها تجربه کاری در حوزه نشر نداشتند. در این میان یکی از مشکلات در حوزه نشر این است که با جابجایی افرادی که کارشناس هستند و تجربه بیشتری در این کار دارند می‌توان به نتایج بهتری دست پیدا کرد.
 
جدلی با بیان اینکه حوزه نشر خیلی سخت و پیچیده نیست، گفت:‌ افرادی که در حوزه نشر به‌ویژه در بخش تولید، پخش و مواد اولیه شناخت بهتری از اوضاع دارند می‌توانند در مسائل حوزه نشر تصمیم‌گیری بهتری داشته باشند.
 
وی تاکید کرد: از سوی دیگر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید چند نقش مهم را ایفا کند؛ نخست باید به عنوان مجری ضوابط و قوانینی که وضع شده، را اجرایی کند. البته معنقدم مسئولیت‌های ارشاد فراتر از مجوزهایی که صادر می‌کند و ممیزی کتاب‌ها است.
 
جدلی در این زمینه توضیح داد: معتقدم مساله مهم‌تر در حوزه نشر فرهنگ‌سازی است که در واقع وزارت فرهنگ و ارشاد باید خیلی قوی پشت این کار را بگیرد و با برنامه‌ریزی در این حوزه تلاش کند، مردم را به سمت کتابخوانی و مطالعه تشویق کند و در کنار آن موانع تولید کتاب را برطرف کند.
 
وی با بیان اینکه ایجاد علاقه به مطالعه و کتابخوانی اهمیت زیادی در صنعت نشر دارد، عنوان کرد: زمانی که مخاطب تمایلی به خواندن کتاب نداشته باشد، ناشران با مشکلات زیادی روبه‌رو می‌شوند؛ انبارها پر از کتاب می‌شوند و بازگشت سرمایه نیست تا تولید مجدد داشته باشند و گردش به کندی صورت می‌گیرد.
 
جدلی در پایان یادآور شد: معتقدم که فرهنگ‌سازی برای کتابخوانی در جامعه امر مهمی است و مواردی که برای مسائل مرتبط حوزه نشر پیشنهاد می‌‌کنم این است که از افراد متخصص و مجرب برای انجام کارهای کارشناسی استفاده کنیم، همچنین با اطلاع‌رسانی مستمر و دقیق، همچنین برنامه‌‌ریزی مدون رابطه ناشران و مردم را تقویت کنیم، همچنین از تجربیات و نظرات کارشناسان این حوزه برای تقویت اقدامات و برنامه‌ها استفاده کنیم.