غرفه‌ای به نام خلیج فارس باید در نمایشگاه کتاب برپا شود

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، موسسه کارتوگرافی و جغرافیایی سحاب، از قدیمی‌ترین موسسات انتشاراتی نقشه و اطلس‌های جغرافیایی در ایران است که در سی‌ویکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب در قسمت ناشران آموزشی حضور دارد. گفت‌وگوی ایبنا را با محمدرضا سحاب در ادامه بخوانید:

آقای سحاب! ابتدا بفرمایید که انتشارات سحاب به عنوان یکی از قدیمی‌ترین انتشارات نقشه و جغرافیا و موسسات کارتوگرافی، چه آثاری را در نمایشگاه ارائه می‌دهید؟
بله. در قسمت انتشارات آموزشی. غرفه 111. همکاران ما در این غرفه هستند. در حدود 350 نقشه جدید در نمایشگاه امسال ارائه داده‌ایم. کارهایی منحصر به فرد. مثل نقشه‌های تاریخی ایران که تا کنون هیچ ناشری در این زمینه کار نکرده بود یا نگاره‌های آموزشی برای درس جغرافیا. کار ما تنها در حوزه نقشه نیست. بلکه نگاره‌های آموزشی به صورت پوستر هم منتشر می‌کنیم. مجموعه کاملی است که حدود 10 تا 12 سال بر آن‌ها کار شده و شامل 10 پوستر است که به کار تدریس پایه جغرافیا می‌آید. مشکلی که ما در ایران داریم این است که بر عکس کشورهای دیگر، جغرافیا را از نقشه اروپا شروع می‌کنند. ما باید جغرافیا را از خانه خودمان شروع کنیم. از شهر خودمان. هنگامی که مملکت خودمان را شناختیم، سپس به سراغ دنیا برویم. به اضافه این که اطلاعات پایه جغرافیا، قبل از تمام این‌ها است. یعنی بچه‌ها اول باید بدانند که جنگل چیست. آب چطور به وجود می‌آید. نگاره‌های آموزشی جغرافیا، سال‌های سال در کشورهای مختلف وجود داشته و در کشور ما برای اولین بار این کار توسط موسسه سحاب انجام و منتشر شده است. مساله بعدی، خلیج فارس است که ما به عنوان ایرانی روی آن تعصب داریم. کسی نمی‌تواند به راحتی نام این دریای عظیم را عوض کند.

شما در حوزه خلیج فارس هم کتابی منتشر کرده‌اید؟
من سه جلد کتاب درباره خلیج فارس منتشر کرده‌ام و مرحوم پدرم؛ چهار جلد. از سال 1340 تا امروز، بیش از نیم‌قرن است که ما کدخدای خلیج فارس شده‌ایم. نه تنها در ایران. در تمام دنیا.

چه کارهایی در این زمینه منتشر کرده‌اید؟
اطلس خلیج فارس را منتشر کرده‌ایم. ضمن این که در تمام نقشه‌های تاریخی، از گذشته تا امروز، نامش با عنوان خلیج فارس ثبت شده است. تمام این‌ نقشه‌ها را ما به زبان‌های فارسی، انگلیسی، عربی، روسی، چینی، ژاپنی و ... منتشر کرده‌ایم تا نشان دهیم که اینجا خلیج فارس بوده و خواهد ماند.
عرب‌ها در این زمینه پول خرج می‌کنند. مثلا شیخ شارجه، یک و نیم میلیون دلار داده بود به دانشگاه مک‌مستر در کانادا که یک کنفرانس یک روزه و یک نمایشگاه یک هفته‌ای با موضوع خلیج عربی برگزار کند. ولی بچه‌های ایرانی، کاسه کوزه‌شان را به ‌هم زدند.

ما در کنفرانس‌های بین‌المللی این حوزه، کنفرانس بین‌المللی کارتوگرافی که هر دو سال، یک بار برگزار می‌شود یا کنفرانس بین‌المللی نقشه این مساله را مطرح کرده‌ایم. باید روی موضوع خلیج فارس کار کنیم. یک و نیم میلیون دلار هم نمی‌خواهد. با پنجاه هزار دلار می‌شود در این زمینه کار کرد. ما هم حاضریم در این زمینه همکاری کنیم اما باید مساله به خارج از ایران برده شود. تمام مراکز دانشگاهی جهان هم نقشه خلیج فارس را دارند. الان این نمایشگاه کتاب، به این عظمت یک غرفه خلیج فارس دارد؟ ندارد.

در دوره‌های قبل چطور؟ برگزار می‌شد؟
در سال‌های قبل ما برگزار می‌کردیم. اما امسال چیزی در این زمینه به ما نگفتند و برگزار هم نشد.

نقشه‌هایی که شما منتشر می‌کنید برای استفاده توریست‌ها داخل کشور هست؟
ما نقشه ایران را به زبان ژاپنی و عربی هم منتشر کرده‌ایم. متاسفانه الان توریستی به ایران نمی‌آید. قبل از انقلاب نماینده ما در آلمان، دو هزار نقشه تهران را به ما سفارش می‌داد. هزار تا نقشه افغانستان، هزار تا نقشه پاکستان و... ما اولین موسسه کارتوگرافی، نقشه و جغرافیا در ایران بودیم. ولی الان متاسفانه توریست واقعی به ایران نمی‌آید. عده‌ای از عرب‌ها هستند که برای زیارت می‌روند و این‌ها اصلا با نقشه آشنا نیستند. کسانی که قبلا دو هزار تا نقشه ایران به ما سفارش می‌دادند، حالا بیست و سی تا سفارش می‌دهند.

این نقشه‌ها به مراکز دانشگاهی جهان هم فرستاده می‌شود؟
این مساله دیگری است. ما در حوزه کودکان کار می‌کنیم تا انتشارات بزرگسال و دانشگاهی. کتاب‌های خلیج فارس ما به تمام دنیا ارسال می‌شود. منتها یک دست صدا ندارد. اگر دولت هم با ما همکاری کند، می‌توانیم در مراکز دانشگاهی جهان، همایش‌های علمی با موضوع خلیج فارس برگزار کنیم. همه ما باید در حوزه خلیج فارس کار کنیم، یکی با علمش کمک می‌کند و دیگری با بودجه‌اش.

کمی درباره نقشه‌های تاریخی ایران توضیح دهید؟
ما گنجی در این زمینه داریم که به چهار نسل تعلق دارد. یعنی مرحوم ابوالقاسم سحاب، مرحوم عباس سحاب، و بنده حقیر و فرزندانم که از پنجاه و هفت سال پیش در این زمینه کار می‌کنم. این گنج از تمام دنیا جمع‌آوری شده است. آرشیو عکاس‌های ایرانی، عکاس‌های خارجی، نقشه‌هاو کتاب‌هایی که چاپ برخی از آنها را به 1800 میلادی می‌رسد. بریتانیکا، لاروس و... یعنی ما چیزهایی داریم که در کتابخانه‌های دیگر پیدا نمی‌شود. این‌ها را ما از نمایشگاه‌های مختلف دنیا خریده و به اینجا آورده‌ایم. در کنار اینحا بالغ بر 170 هزار نقشه داریم که هیچ یک از سازمان‌ها چنین آرشیوی از نقشه ندارند. ما بارها گفته‌ایم که می‌خواهیم این نقشه‌ها را به ملت ایران تقدیم کنیم.

به چه صورتی؟
یک ساختمان به ما بدهند، ما این نقشه‌ها را به ملت ایران هدیه می‌کنیم. همه این آرشیو الان دست ما هست. گاهی فقط استادان دانشگاه با ما تماس می‌گیرند و از برخی از آنها استفاده می‌کنند. این نقشه‌‌ها باید در یک نمایشگاه دائمی برای استفاده مردم ارائه شود. ما توقع مالی نداریم. فقط می‌خواهیم تا آنجا که می‌توانیم به این مملکت خدمت کنیم. اصلا هدف از تاسیس این موسسه این بوده که مردم با جغرافیا آشنا شوند.

چقدر از این نقشه‌ها تا حالا به کتاب تبدیل شده است؟
نقشه اهمیت زیادی دارد. شما اگر بخواهید، دو هزار صفحه تاریخ صفویه را بخوانید، در یک نقشه ما آن را به شما نشان می‌دهیم. قرار بود نقشه‌های دوره قاجار به اطلس تبدیل شود که روی زمین مانده است. پدر من هم که از دنیا رفت، این کار روی زمین ماند. ولی این کار انجام می‌شود. یعنی تمام این‌نقشه‌ها در یک کتاب می‌آید و به یک اطلس بزرگ تبدیل می‌شود. یعنی نقشه‌ سلسله‌های مختلف در یک کتاب می‌آید.