ارائه 17 هزار جلد کتاب صوتی در طلوع
نرگس اسلامی‌شرار درباره تاریخچه تاسیس کتابخانه طلوع می‌گوید؛
ـ «طلوع» سال 1395 تاسیس شد. انتخاب فرهنگسرای خاوران برای این کار، به این دلیل بود که منطقه خاوران بیشترین تعداد نابینایان در تهران را دارد، یا حداقل این محدوده یکی از بیشترین نابینایان مقیم مرکز را دارد. کتابخانه‌ای در داخل فرهنگسرای خاوران نداشتیم؛ البته بخش کتابخانه بود، اما حداقل کتابخانه تخصصی نداشتیم. کتابخانه صوتی را هم با 4هزار عنوان تاسیس کردیم که اکنون دارای 17 هزار جلد است. البته سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران هم کمک کرد و برای ما کامپیوتر، پرینتر، ریکوردر و ملزوماتی که مورد نیاز نابینایان است را تهیه کرد.»
کتاب‌هایی قطور و سنگینی که در قفسه کتابخانه‌های «طلوع» جاخوش کرده‌اند اغلب در حوزه ادبیات هستند.
ـ «تمام کتاب‌های طلوع، کتاب‌های من، برادر و پدرم است. آنها هم روشندل‌اند.»
اسلامی‌شرار ادامه می‌دهد؛
ـ «مزیت دیگر این کتابخانه نزدیکی به ایستگاه به بی آر تی است. قبل از کرونا، کارگاه و کلاس‌هایی برای نابینایان برگزار می‌کردیم مثل کلاس زبان، قرآن و فن بیان، قصه‌نویسی یا مهارت‌هایی مانند اینکه چگونه بند کفش را ببندیم، بستن دکمه‌ها؛ بنابراین خیلی از رفتارهایی که افراد با دیدن یاد می‌گیرند را به آنها آموزش می‌دادیم؛ همچنین نابینایان را به اردوهایی تفریحی و علمی می‌بردیم؛ مثلا با مسئولان برخی موزه‌ها صحبت کردیم که اجازه لمس اشیا را به نابینایان بدهند تا یک تصویر ذهنی برای آنها ایجاد بشود؛ بنابراین به‌طور کلی هدفمان در کتابخانه این است که سطح آگاهی، علمی و داشته‌های افراد نابینا را ارتقاء دهیم.»
ـ شب شعر، کنسرت موسیقی و بعضی اوقات کلاس‌های ساز داشته‌ایم. همین‌طور آموزش آواز و ارگ و تنبک را برگزار کردیم.
از سال 1391 تاکنون 400 عنوان کتاب صوتی مستقیما در کتابخانه طلوع تولید شده است.
ـ «بیشتر این کتاب‌ها در حوزه رمان و ادبیات است. چون نابینایان کشورمان غالبا رشته علوم انسانی می‌خوانند چراکه رشته‌های ریاضی و علوم تجربی برای آنها مناسب‌سازی نشده است. در چند سال گذشته کامپیوتر و موسیقی هم به این سیستم آموزشی اضافه شده، بنابراین باید توجه کنیم افراد در چه حوزه‌ای فعالیت می‌کنند و حوزه مطالعاتی آنها چیست تا در همان زمینه تلاش کنیم.»
آثار مناسب برای مطالعه کودک نابینا بسیار محدود است
مدیر کتابخانه طلوع با اشاره به اینکه کتابخانه بیشتر در حوزه کودک و نوجوان متمرکز است می‌گوید: «به دلیل اینکه کتاب برای مطالعه کودک نابینا بسیار محدود است؛ حتی می‌توانم بگویم، اصلا نداریم؛ اکنون در حال آماده‌سازی 30 عنوان کتاب بریل برای کودکان و نوجوانان هستم. تابستان از این کتاب‌ها برای بچه‌ها نمایشگاه برگزار می‌کنیم.
او می‌افزاید: «در این کتابخانه، مسابقه کتابخوانی برای کودکان برگزار شده که سابقه آن به قبل از کرونا برمی‌گردد. من یا دیگر دوستان کتاب را می‌خواندیم و در گروه می‌گذاشتیم و در نهایت برای آنها پرسش مطرح می‌کردیم که به آن پاسخ می‌دادند و از طریق تلگرام یا واتساپ پرسش‌ها را ارسال می‌کردند. هدیه آنها را برایشان می‌فرستادیم. از آنها خواسته بودیم، زمانی که هدیه‌شان را باز می‌کنند فیلم بگیرند و آن را برای‌مان ارسال کنند.»
به گفته اسلامی‌شرار، کانال کتابخانه «طلوع» از زمان کرونا تاکنون، حدود 600 عنوان کتاب کودک تولید کرده که بیشتر ماحصل تلاش افرادی است که به صورت داوطلب کار می‌کردند.
چرا باید کتاب بریل بیشتر تولید شود؟
او البته درباره ایرادات کتاب‌های صوتی برای کودکان نابینا عنوان می‌کند: «شنیدن کتاب، املا کودک را ضعبف می‌کند؛بنابراین تولید کتاب بریل زمینه‌ای ایجاد می‌کند که همه افراد نابینا بتوانند از خط بریل استفاده کنند تا علاوه بر تقویت حس لامسه به مطالعه علاقه‌مندتر شوند.
مدیر کتابخانه طلوع می‌افزاید: «بعضی وقت‌ها کارهایمان را به مدارس می‌بریم؛ چون آوردن بچه‌ها به کتابخانه ریسک بیشتری دارد. به تعداد بچه‌ها کتاب می‌بریم، نمایشنامه‌خوانی می‌کنیم یا عروسک شخصیت داستان را به دست بچه می‌دهیم تا لمسش کنند.»
اسلامی‌شرار در پاسخ به این سوال که کتاب‌های بریل برای نابینایان اغلب در چه حوزه‌هایی هستند عنوان می‌کند: «کتاب‌های بریلی که در اینجا داریم در حوزه‌های ادبیات، مذهبی و روانشناسی هستند. چون مرکز نابینایان رودکی که بزرگترین مرکز تولید کتاب بوده فقط همین‌ها را تولید کرده البته متاسفانه مدت‌هاست، کتاب تولید نمی‌کند و بهزیستی هم کم لطفی می‌کند. اما تولید کتاب این دردسر دارد؛ باید ناشر و نویسنده را پیدا کنیم و برای انتشار کتاب در قالب بریل اجازه بگیریم. برخی کتاب‌های بریل خیلی قطور است؛ مثلا دیوان حافظ، که بین سه تا 6 مجلد که جابه جایی آن بسیار دشوار است. حروف بریل درشت نوشته می‌شود بنابراین فضای زیادی می‌گیرد؛ مثلا دو قفسه کتابخانه طلوع، فقط به کلیات شمس اختصاص پیدا کرده...»
او تاکید می‌کند: البته به خاطر ضعیف شدن املا نمی‌توان با کتاب بریل ارتباط نداشت. حتی در مقطع دکتری افرادی می‌شناسم که املا ضعیفی دارند چون تمام دریافتشان از راه شنیداری است.
کتاب‌های حسی – لمسی تولید می‌کنیم
اسلامی‌شرار در پایان سخنانش درباره پروژه‌های دردست اجرا این کتابخانه توضیح می‌دهد:
ـ «درحال حاضر با کتابخانه حسینیه ارشاد مشترکا کار می‌کنیم؛ آنها فایل نوشتاری را به ما می‌دهند که من تولید می‌کنم و بعد در آنجا صحافی می‌شود؛ البته به زودی کتابخانه صوتی حسینیه ارشاد بسته می‌شود چون سیاست‌هایشان تغییر می‌کند. بیشتر با کانون، موسسه کودکان دنیا، موسسه تاریخ و ادبیات کودک، شورای کتاب کودک و ... تعامل داریم تا بدانیم چه کتاب‌هایی در حال تولید است. یکسری کتاب‌های حسی – لمسی هم درحال تولید است که به زودی در اختیار اعضا قرار می‌گیرد.
کتاب‌هایی هم هست که یک کودک نابینا با لمس کردن آن تصاویر را می‌شناسد. به هر حال تلاش من این است که مخاطب نابینا با مراجعه به «طلوع» بتوانند از خدمات خوبی بهره‌مند شوند.
نظر شما