به گزارش خبرنگارخبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) در خراسان‌رضوی، شهید سیدعبدالکریم هاشمی‌نژاد متولد پنجم مرداد 1311 در شهرستان بهشهر استان مازندران بود. در 14 سالگی به حوزه علمیه آیت‌الله کوهستانی واقع در روستای کوهستان (شش کیلومتری شهرستان بهشهر) رفت و در طول ۴ سال دروس مقدمات حوزی و مقداری از سطح فقه و اصول را به پایان رساند و برای تکمیل تحصیلات حوزوی به قم نقل مکان کرد.
 
در قم حدودا 14 سال ماند و علی کاشانی فریدالاسلام را به عنوان استاد اخلاق برگزید و مقاطع بالاتر دانش حوزوی را در مجلس درس اساتیدی چون محمد صدوقی، سیدرضا صدر، آیت‌الله مجاهدی، شیخ علی کاشی و سیدمحمد محقق داماد گذراند، در درس خارج فقه و اصول آیت‌الله بروجردی، علامه طباطبایی و امام خمینی شرکت کرد. سال ۱۳۴۰ پس از فوت آیت‌الله بروجردی به مشهد مهاجرت کرد و علاوه بر تدریس فقه و اصول و تشکیل جلسات و منابر تبلیغی، در درس خارج فقه آیت‌الله سید‌محمد‌هادی میلانی شرکت کرد.

هاشمی‌نژاد پس از آغاز نهضت انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی در ۱۳۴۱ به جریان فعال انقلابیون پیوست و با سخنرانی‌های خود در مبارزه مشارکت داشت. در نیمه شب ۱۵ خرداد ۱۳۴۲به همراه تعدادی از علما، فضلا و وعاظ در تهران دستگیر شد و مدت چهل‌ و یک روز زندانی بود؛ اما پس از آزادی بار دیگر به دلیل سخنرانی انقلابی و حمله صریح به شاه در مسجد فیل مشهد، دستگیر و روانه زندان شد که بر اثر اعتراضات مردمی و تلاش علما،‌ سرانجام پس از گذشت بیش از سه ماه حبس آزاد شد؛ اما این آزادی‌ها موقت بود و او بارها به دلیل سخنرانی و مبارزه بازداشت شد. سال ۱۳۵۰ برای همیشه ممنوع‌المنبر شد. مدتی بعد نیز به قصد ترور وی به منزل مسکونی‌اش مواد منفجره پرتاب شد. در جریان پیروزی انقلاب اسلامی، ‌وی به همراه تنی چند از روحانیون سرشناس مانع از حمله به پادگان شهر و مصادره اسلحه آن گردید. در واقع سه ضلع اصلی مثلث مبارزات انقلابیون در مشهد از هاشمی‌نژاد، خامنه‌ای و واعظ طبسی، تشکیل شده بود.


 
سید عبدالکریم هاشمی‌نژاد با همکاری شوهرخواهر خود سیدحسن ابطحی «کانون بحث و انتقاد دینی» را در سال ۱۳۴۳ در مشهد جهت تربیت دینی نسل جوان تشکیل دادند که در آن روش جدید تبلیغ به صورت مباحثه و انتقاد، سؤال و جواب برای جوانان تحصیل‎کرده به کار گرفته می‌شد. کانون دارای دو شعبه بود که به ترتیب قبل از ظهر روز جمعه و بعد از ظهر همان روز در محل‌های مختلف شکل می‌گرفت. سال‌های بعد ‌یک شعبه مرکزی و یک کتابخانه به این مجموعه اضافه شد.
 
هاشمی‌نژاد -که امام به او لقب «جوانمرد فاضل» داد- بعد از انقلاب مبارزه خود با منافقین و لیبرال‎‌ها را آغاز و در سال ۱۳۵۸ دبیر حزب جمهوری اسلامی خراسان شد و البته با رأی مردم استان مازندران که زادگاهش بود به مجلس خبرگان راه یافت. در دفاع مقدس نیز چند بار به مناطق جنگی رفت. همچنین به کشورهای لیبی، ژاپن و بنگلادش با هدف تشریح اهداف انقلاب سفر داشت.
 
سرانجام دشمنان توانایی تحمل این فرد بزرگ را نیز مانند بسیاری دیگر نداشتند و ۷ مهر ۱۳۶۰ هم‌زمان با شهادت امام جواد(ع)، سیدعبدالکریم هاشمی‌نژاد در حال خروج از کلاس درس در خیابان عشرت‌آباد مشهد که بعداً به نام او تغییر نام یافت، توسط یکی از منافقان با عملیات انتحاری به شهادت رسید. پیکر وی در «دارالزهد» حرم مطهر رضوی به خاک سپرده شد. پس از شهادت شهید هاشمی‌نژاد، بعضی مراکز در خراسان رضوی به نام «شهید هاشمی‌نژاد» از جمله مدارس هاشمی‌نژاد (علامه حلی)، فرودگاه بین‌المللی مشهد، برخی بیمارستان‌ها، دانشگاه‌ها و ... نام‌گذاری شد.
 

اما این تمام ماجرای زندگی شهید هاشمی‌نژاد نبود. قلم شهید جوانمرد همچون زبانش، در خدمت ترویج آموزه‌های دینی بود؛ هرچند بسیاری از آثار او تجدید چاپ نشده و برخی از آن‌ها، حتی به مرحله چاپ هم نرسید؛ کتاب‌هایی همچون «راه سوم، بین کمونیسم و سرمایه‌داری»، «کمونیسم از دیدگاه نظام اقتصادی و اجتماعی اسلام»، «مبارزه با جهل و مادیت» و بسیاری از کتاب‌های او که مباحث مطرح‌شده در آن‌ها، همچنان تازه و مورد نیاز نسل امروز است، نایاب و تعدادی از جزوه‌های مربوط به مباحث اعتقادی که توسط آن شهید بزرگوار به رشته تحریر درآمده، هنوز به زیور طبع آراسته نشده است؛ اما چند اثر نیز از او باقی مانده است.
 
کتاب «مناظره دکتر و پیر» از مشهورترین آثار اوست که در سال 1343 به چاپ رسید و در زمان خود با استقبال زیادی روبرو شد تا جایی که رژیم پهلوی چاپ و نشر آن را ممنوع کرد. هدف از نگارش این کتاب، پاسخ‌گویی به شبهات و پرسش‌هایی بود که از سوی روشن فکران، درباره مباحث اسلامی مطرح می‌شد. شهید هاشمی‌نژاد این کتاب را در قالب داستان به رشته تحریر درآورده است. صحبت‌هایی که در واقع طرح پرسش یا شبهه و پاسخ به آن است، میان تعدادی مسافر در یک قطار رد و بدل می‌شود. «قوانین اسلام همیشگی است»، «پیشرفت مسلمین در علوم روز»، «علل ترقی و پیشرفت مسلمین»، «علل عقب‌افتادگی و انحطاط مسلمین»، «مشروبات الکلی» و «قمار و زیان‌های گوناگون آن»، از جمله مباحثی است که در این کتاب بررسی و تحلیل شده است.


 «درسی که حسین(ع) به انسان‌ها آموخت» اثر دیگر اوست که نخستین بار، در سال 1352 به چاپ رسید. این کتاب در سه بخش تدوین شده و در پی ارائه تحلیلی جامع از چرایی و چگونگی واقعه عاشورا به مخاطب است. در فصل نخست این کتاب، عواملی که قیام امام حسین(ع) را ایجاب می‌کرد، شرح داده شده‌ است. نویسنده، ضمن بررسی شرایط سیاسی و اجتماعی جهان اسلام در عصر امام حسین(ع)، به شرح برخی مفاهیم بنیادین مانند انسانیت، آزادی، شهادت و... از دیدگاه اسلام می‌پردازد. در بخش دوم کتاب، سیره امام حسین(ع) در مقابله با حکومت یزید، به عنوان طاغوت، بررسی شده و مهم‌ترین ویژگی‌های مبارزاتی سیره آن حضرت مورد تحقیق قرار گرفته است. بخش سوم کتاب نیز به نقش کاروان اسیران کربلا در تداوم نهضت حسینی و پیگیری سیره مبارزاتی سیدالشهدا(ع) اختصاص دارد. این کتاب در شرایطی منتشر شد که رژیم پهلوی، اختناق و خفقان شدیدی را بر کشور حاکم کرده بود. از این رو، کتاب «درسی که حسین(ع) به انسان‌ها آموخت» را می‌توان درسنامه‌ای برای مبارزان علیه رژیم طاغوت نامید.


«مشکلات مذهبی روز» نیز یکی از نخستین آثار شهید هاشمی‌نژاد است. این کتاب در سال 1328 به رشته تحریر درآمد و هدف از آن، پاسخ‌گویی به مسائل روز و به‌ویژه پرسش‌هایی بود که جوانان درباره آموزه‌های اسلامی مطرح می‌کردند. نگاهی به آثار شهید هاشمی‌نژاد نشان می‌دهد که آن مرحوم، اهتمام فراوانی در پاسخ‌گویی به پرسش‌های جوانان داشت. شهید هاشمی‌نژاد، چنان که خود در بخشی از مقدمه این کتاب اشاره می‌کند، در پی دادن پاسخی قانع‌کننده به جوانان است. کتاب با نثری ساده و بی‌پیرایه نوشته شده و درک محتوای آن برای همه ممکن است. آن مرحوم در این کتاب به پرسش‌هایی درباره «حکومت جهانی امام زمان(عج)»، «طول عمر امام (عج) از نظر زیست‌شناسی و پزشکی»، «مشکل پیری»، «چگونه امام(عج) بر جهان غلبه می‌کند؟»، «انتظار فرج یعنی چه؟»، «سن ازدواج برای دختر و پسر»، «آیا وجدان می‌تواند جایگزین دین شود؟»، «آیا تربیت می‌تواند نقش دین را ایفا کند؟» و «آزادی علمی» پاسخ می‌دهد.

کتاب «هستی‌بخش»، یکی از مهم‌ترین آثار شهید هاشمی‌نژاد محسوب می‌شود که در حوزه خداشناسی و توحید به رشته تحریر درآمده است. در این کتاب که در سال 1361، یک سال پس از شهادت شهید جوانمرد به زیور طبع آراسته شد، آن مرحوم ابتدا به بحث و بررسی مفهوم فطرت می‌پردازد و سپس، با استفاده از ادله همه‌فهم و ساده، وجود خداوند را ثابت می‌کند و درباره صفات سلبی و ایجابی پروردگار، به تفصیل سخن می‌گوید. کتاب با نثری روان و برای نسل جوان آن دوران که در معرض تهاجم فکری و فرهنگی جریان مارکسیسم قرار داشتند، نوشته شده است.
 

«قرآن و کتاب‌های دیگر آسمانی»، مجموعه 10 جلسه سخنرانی شهید هاشمی‌نژاد در حسینیه ارشاد است. او در این کتاب، ضمن ارائه بحث مقدماتی درباره نبوت و مباحثی مانند لزوم اعجاز انبیا، جنبه‌های مختلف اعجاز قرآن و چگونگی جمع‌آوری آن، به مقایسه‌ای مختصر و کوتاه میان کتاب مقدس مسلمانان با دیگر کتاب‌های آسمانی می‌پردازد. شهید هاشمی‌نژاد در این مقایسه به تحریف‌هایی که در دیگر کتاب‌های آسمانی روی داده است، اشاره و آن‌ها را نقد می‌کند. برخی از سرفصل‌های این کتاب خواندنی عبارتند از: «دعوت انبیا»، «چرا معجزات انبیا گوناگون است؟»، «قرآن یا معجزه دائمی پیغمبر اسلام»، «اعجاز قرآن از جنبه‌های گوناگون»، «ظلم چیست و غفران یعنی چه؟»، «مقصود از ذنب در سوره فتح»، «گناه‌بخشی در کلیسا» و «اعترافات مهم دانشمندان درباره قرآن».