به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در آذربایجان‌شرقی، پاییز سال گذشته کتاب شعری تحت عنوان «هیس» توسط حمزه ربانی، متولد سال 1364 در تبریز به چاپ رسید. اما به گفته این شاعر جوان، اهالی ادبیات در این شهر، مجالی برای رونمایی از اثر وی ندادند. ربانی می‌گوید: محافل ادبی تبریز یا دنبال پول هستند یا شهرت و ارزشی برای شاعران شناخته نشده قائل نیستند.

حمزه ربانی در گفت‌وگویی با خبرنگار ایبنا با اشاره به مصائبی که در اجرای مراسم رونمایی از کتاب خود داشت، گفت: یک سال قبل با هزار شوق و ذوق بعد از انتشار کتابم به چندین جا برای رونمایی از کتاب شعرم اقدام کردم، اما متاسفانه هیچ کدام از آنها تمایلی برای رونمایی از کتاب من از خود نشان ندادند.
 
ربانی ادامه داد: چندی قبل یکی از دوستانم برای رونمایی از کتاب خود با کتابخانه مرکزی تبریز هماهنگ شده بود، اما هنوز چند دقیقه‌ای از مراسم رونمایی و نقد و بررسی کتاب نگذشته بود که مسئولین کتابخانه اعلام کرده‌ بودند، بیش از این نمی‌توانند فرصت در اختیار او قرار دهند. این تجربه همواره در ذهن من بود، برای همین هرگز برای رونمایی از کتابم به بخش دولتی مراجعه نکردم.
 

ربانی اضافه کرد: با تعدادی از انجمن‌های خصوصی ادبیات از جمله «انجمن ادبی تبریز»، برای رونمایی از کتابم صحبت کردم، اما متاسفانه طی این رفت ‌و آمدها متوجه شدم، انجمن‌های ادبی در تبریز بجز سبک شعری غزل و چند سبک شعری کلاسیک دیگر، در برابر سبک‌ها و نگاه‌های جدید مقاومت می‌کنند و به نوعی برخورد سلیقه‌ای دارند. انجمن‌های ادبی تبریز حالت بسته دارند و شاعران جوان اعتماد نمی‌کنند.
 
وی گفت: بعد از دست رد انجمن‌های ادبی، سراغ کافه کتاب‌های شهر رفتم. برخی از آنها در قبال برگزاری چند ساعت برنامه نقد و رونمایی، مبالغ هنگفتی از من درخواست کردند. برخی از کتابفروشی‌ها هم که داعیه دغدغه فرهنگی دارند، علیرغم اینکه در ابتدا قول مساعد برای رونمایی از کتاب داده بودند، چند وقت بعد زیر قول و قرارشان زدند. بعدها متوجه شدم این کتابفروشی‌ها بیشتر به جنبه تبلیغاتی رونمایی از کتاب‌ها توجه دارند تا کار فرهنگی. برای همین هم تمایلی به همکاری با افراد گمنامی مثل من نداشتند.

 
این شاعر جوان افزود: در نهایت بعد از چند ماه دوندگی بالاخره مراسم رونمایی از کتاب من در کافه «پلاک 7» برگزار شد که جا دارد از آنها قدردانی کنم. کاش فضایی تخصصی در تبریز برای برگزاری کلاس‌های آموزشی یا جلسات نقد و بررسی سبک‌های جدید شعری نیز وجود داشت تا افرادی مثل من که هنوز اول راه هستیم بتوانیم تجربیات بیشتری به دست بیاوریم!
 
وی در ادامه درباره برخورد کتابفروشی‌های تبریز با درخواست نوقلمان برای عرضه کتاب‌هایشان، گفت: من چند نسخه از کتاب‌هایم را به تعدادی از کتابفروشی‌های شهر دادم، تا به صورت امانی آنجا نگه دارند و به فروش برسانند، اما خیلی از کتابفروشی‌ها یا قبول نمی‌کردند، یا با اکراه کتاب را از من می‌گرفتند و در پنهان‌ترین نقطه کتابفروشی می‌گذاشتند، حتی یک بار خودم بعد از ماه‌ها سراغ یکی از این کتابفروشی‌ها رفتم و پرسیدم کتاب شعر «هیس» را دارید، مسئول کتابفروشی گفت: «نه نداریم»، در حالی که خودم بعد از جستجو چندین نسخه از کتابم را در گوشه‌ای پرت از کتابخانه دیدم.

ربانی همچنین درباره محتوای کتاب شعر خود «هیس»، گفت: کتاب شعر من در قالب شعر «هایکو» به زبان ترکی نوشته شده است و توسط خانم فهیمه امامی به فارسی برگردانده شده و شامل 101‌ هایکوی ترکی و فارسی است.

 
وی با اشاره به اینکه هایکو، یک سبک شعری معروف و جدید در دنیا است که به دور از شرح و وصف اضافی فقط به نشان دادن پدیده‌ها روی می‌آورد، بیان کرد:‌ هایکو به نوعی شعر طبیعت‌گرایی است و با نگریستن به جزئیات حکیمانه و جان‌بخشی به اشیا، انسان را وادار به لحظه‌ای سکوت می‌کند. فرق اینگونه ژانر ادبی با شعر متداول این است که در شعر عناصر و تصاویر در خدمت محتوا و مضمون قرار می‌گیرند ولی در‌ هایکو هرچیزی همانگونه که هست، نشان داده می‌شود و مانند دوربین عکاسی تنها به ثبت یک لحظه می‌پردازد.
 
ترجیح یک سبک ادبی در انجمن‌های ادبی، طبیعی است
جعفر پوررضوی از شاعران تبریزی و عضو انجمن ادبی تبریز اما در پاسخ به این سوال خبرنگار ایبنا که آیا انجمن‌های ادبی در برخورد با انواع سبک‌های شعری سلیقه‌ای رفتار می‌کنند؟ گفت: بله. این یک امر طبیعی است؛ چراکه هر انجمنی به واسطه تعلق خاطر به یک یا چندین سبک شعری تشکیل شده است و از پرداختن به نقد و تحلیل سایر سبک‌ها خوددرای می‌کند.
 
وی نظرش را هم درباره هایکو و نیز مشخصا کتاب «هیس» اینگونه بیان کرد: من آشنایی چندانی با سبک شعری هایکو ندار و این کتاب را هم که اسم بردید، کامل نخوانده‌ام؛ اما بعد از خواندن نمونه‌هایی از اشعار این کتاب به نظرم رسید که شاعر بلاتکلیف است و نتوانسته است به‌درستی به رسالت اصلی هایکو یا «طرح» که ضربه زدن در پایان شعر است به‌درستی عمل کند.
 
این گزارش به‌دور از هرگونه جانبداری از شخص خاصی متذکر می‌شود، در کنار قالب‌های ادبی کلاسیک، لزوم توجه به سبک‌های جدید شعری توسط انجمن‌های ادبی ضروری است تا علاوه بر نقد کیفی آثار جدید، با برگزاری نشست‌های تخصصی راه را برای ورود نسل جوان و ایده‌های نو به فضای ادبی هموار کنند.