به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، صبح امروز –شنبه اول مرداد ماه- در بنیاد حفظ و نشر ارزش‌های دفاع مقدس مراسمی با حضور سرتیپ نبی سهرابی، جانشین بنیاد حفظ و نشر ارزش‌های دفاع مقدس و عباس بایرامی، رئیس سازمان ادبیات و دفاع مقدس و جمعی از نویسندگان و فعالان حوزه رسانه پوستر انتخاب دوره بیستم جشنواره بهترین کتاب و مقاومت رونمایی شد و احکام محمد قاسم فروغی به عنوان دبیر علمی این جشنواره و محمد امین رضاپور به عنوان دبیر اجرایی این نشست اعطا شد.
در این مراسم سرتیپ سهرابی ضمن ابلاغ سلام سردار کارگر، رئیس بنیاد حفظ و نشر ارزش‌های دفاع مقدس به دست‌اندرکاران جشنواره بیستم انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس و حاضران در نشست گفت: در حال حاضر در حوزه اندیشه و فرهنگ هنوز جایگزینی برای کتاب انتخاب نشده است. با وجودی که توسعه علمی و فناوری رخ داده و این گسترش مشاغل زیادی را ایجاد کرده اما هنوز کتاب نقش و اثر خودش را حفظ کرده است.
بنیاد معتقد به بی بدیل بودن کتاب
وی افزود: بنیاد حفظ و نشر ارزش‌های دفاع مقدس هم این ایده را دارد که هیچ‌چیزی جایگزین کتاب نمی‌شود. کتاب در این حوزه –اندیشه- مقاوم اول را دارد.
سرتیپ سهرابی در ادامه با اشاره به اینکه در نوزده دوره گذشته کارهای گران‌بهایی به این جشنواره ارسال شده بودند گفت: کار ما در دوره بیستم دنبال کردن زحمات دیگران است؛ ارزش‌گذاری کتاب و تعیین بهترین کتاب –در سال- کار مشکلی است. داوران جشنواره، قضات این حوزه هستند. باید کتابی برای دفاع مقدس ترویج شود که خواننده مجذوب آن شود.
وی افزود: کتابی که یک واقعه دفاع مقدس را داستان‌گونه روایت کند و بتواند دستمایه ساخت فیلم قرار گیرد. فیلم‌سازان هم به آن علاقه نشان دهند و بخواهند فیلم کوتاهی از آن بسازند و اگر فیلم‌سازی تمایل داشته باشد که فیلم بلندی از آن کتاب بسازد که خیلی هم بهتر است.
کتاب به تنهایی جریان‌ساز فرهنگی نیست
جانشین بنیاد حفظ و نشر ارزش‌های دفاع مقدس با بیان اینکه فیلم می‌تواند جریان‌ساز فرهنگی باشد گفت: کتاب به تنهایی نمی‌تواند کار جریان‌سازی فرهنگی را انجام دهد و می‌بینیم که کتاب‌های زیادی نوشته شده‌اند که جریان‌ساز نیست. کتابی جریان‌ساز فرهنگی خواهد بود که قابلیت تبدیل شدن به فیلم را داشته باشد.
سرتیپ سهرابی در بخش دیگری از دبیران جشنواره بیستم انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس و مقاومت و نیز دست‌اندرکاران این رویداد خواست تا شاخص‌های نمره‌دهی را به‌گونه‌ای تعیین کنند که تفاوت سلیقه و نظر داوران به حداقل برسد.
تصویب اساسنامه‌ای برای مقابله با تحریفات دفاع مقدس
وی همچنین در واکنش به صحبت‌های دبیر علمی رویداد که در ابتدای این نشست خواسته بود در موضوع تحریف دفاع مقدس کارهای تبیینی صورت بگیرد، تاکید کرد: بنیاد حفظ و نشر ارزش‌های دفاع مقدس در موضوع تحریف دفاع مقدس وظایفی برعهده دارد. در این خصوص شیوه‌نامه و اساسنامه‌ای تدوین شده و در روزنامه رسمی چاپ شده و الان به شکل قانون درآمده است.
جانشین بنیاد حفظ و نشر ارزش‌های دفاع مقدس خاطر نشان کرد: این اساسنامه بنیاد برای مقابله با تحریفات این حوزه است و بنیاد مسئول مقابله با این موضوع است. از آنجایی که هرچه از دوران دفاع مقدس می‌گذرد تحریفات می‌تواند بیشتر شود، اساسنامه فوق می‌تواند در موضوع مقابله با تحریفات کمک کننده باشد.
وی در بخش پایانی با بیان اینکه در هر دوره از انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس باید اشکالات و نقاط ضعف کاسته شود تصریح کرد: امیدواریم با برگزاری این رویداد بتوانیم یک فرهنگ‌سازی انجام دهیم. باید برای نسل جوان از ارزش‌های دفاع مقدس تعریف کنیم.
سرتیپ سهرابی گفت: نتیجه فرهنگ دفاع مقدس پیروزی در آن و همکاری ملی بود. این ارزش‌ها در طول تاریخ کشور کمتر تکرار شده‌اند؛ ملتی می‌تواند پیروز شود که پشت سر رهبر آن بایستد.
همت دشمن برای تحریف دفاع مقدس
در بخش دیگری از این مراسم سردار عباس بایرامی، رئیس سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس بنیاد حفظ و نشر ارزش‌های دفاع مقدس ضمن تبریک اعیاد مذهبی پیشین و با بیان اینکه جایگاه و نقش کتاب بر کسی پوشیده نیست گفت: دشمن توان خود را بر این گذاشته است که فرهنگ و حماسه دفاع مقدس مخدوش شود. جای جلاد و مقتول نیز در این تلاش‌ها عوض شده است.
وی ادامه داد: جشنواره ملی انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس به دوره بیستم رسیده است. از کسانی که در دوره‌های گذشته فعال بوده‌اند تشکر می‌کنم. نگاهی به نوزده دوره گذشته برگزاری این جشنواره نشان می‌دهد که هر دوره نسبت به قبل آن بهتر بوده است. این را هم براساس تعریف خودم نمی‌گویم بلکه براساس آمارها و عملکردها این را می‌بینیم.
بررسی کتاب‌ها در همه ابعاد
سردار بایرامی سپس گفت: شورای علمی این رویداد سعی کرده موضوع را در حد بهترین اثر محدود نکند و برنامه‌های جانشینی (هم زمان و بعد از انتخاب آثار) مدنظر داریم.
رئیس سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس تاکید کرد: بررسی کتاب‌ها در همه ابعاد شامل محتوا، شکل اثر و نشر آن مدنظر برگزار کنندگان این رویداد فرهنگی است. عقیده داریم کتاب زیبا و مهندسی شده باید در همه ابعاد آن دیده شود.
سردار بایرامی در ادامه گفت: نگاهی گذرا به کتاب‌هایی که به دبیرخانه این رویداد ارسال می‌شوند [با توجه به تعداد چند هزار اثر] کاری طاقت‌فرساست که دبیرخانه علمی و اجرایی و داوران آن را دنبال می‌کنند تا به نقطه مطلوب برسیم. قصد داریم همه آثاری که در مقطع مدنظر برگزاری جشنواره چاپ شده‌اند توسط دبیرخانه دیده شود.
وی افزود: همچنین برنامه‌های جانبی دیگری هم داریم که از جمله آنها تجلیل از پیشکسوتان حوزه فرهنگ مقاومت و دفاع مقدس است. همچنین برنامه دیدار با خانواده شهدا را نیز در این دوره برنامه‌ریزی کردیم.
دبیرخانه اجرایی مشغول دریافت لیست آثار
محمد امین رضاپور، دبیر اجرایی جشنواره انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس گفت: از مراجع مختلفی که می‌توان لیست کتاب‌های چاپ شده در مقطع سال‌های 1399 تا 1400 را تهیه کرد، این لیست‌ها را گرفتیم و آثار را غربال می‌کنیم.
وی با بیان اینکه سعی می‌کنیم اجرای دوره بیستم انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس و مقاومت در رسانه‌ها و فضای مجازی به نحو احسن بازتاب پیدا کند گفت: بعد از اینکه تمام آمارهای مربوط به کتاب‌ها منتشر شده استخراج شد وارد روند داوری آثار می‌شویم. همچنین سعی می‌کنیم یک دبیرخانه متمرکز برای این رویداد راه اندازی کنیم.
دبیر اجرایی جشنواره انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس تاکید کرد: از حالا داریم سعی می‌کنیم سنگ بنای جشنواره سال 1401 را هم بگذاریم و قصد داریم سایتی راه‌اندازی کنیم که از حالا ناشران اطلاعات کتاب‌ها را به ما بدهند تا در آنجا بگذاریم و آثار را معرفی کنیم.
جشنواره انتخاب بهترین کتاب از اول خوب جا افتاد
قاسم فروغی، دبیر علمی دوره بیستم انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس نیز در بخشی از این مراسم گفت: از زمانی که آقای بهروز اثباتی مسئولیت اولین دوره انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس را بر عهده گرفت این جشنواره به خوبی جا افتاد. وی یک تعاملی را ایجاد کرد و دوره اول آن خوب برگزار شد و تا 8 دوره هم دبیر این جشنواره بود.
وی ادامه داد: دبیرخانه در آن زمان طی سال ثابت بود و فعالیت‌هایی را انجام می‌داد و کتاب‌هایی در طول سال برای آن ارسال می‌شد. بعد که مدیریت بنیاد حفظ و نشر ارزش‌های دفاع مقدس عوض شد رویکردها تغییر کرد.
فروغی از سردار سهرابی درخواست کرد از زحمات دبیران گذشته رویداد انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس تجلیل شود و با اشاره به اسامی برخی چون حمید حسام، بکایی، گلعلی بابایی و ... از مریت‌های انتخاب دبیر ثابت برای این جشنواره صحبت کرد و گفت: مزیت انتخاب دبیر ثابت تهیه برنامه و چشم‌انداز است؛ از دوره هفدهم که من به عنوان دبیر علمی این جشنواره انتخاب شدم تلاش شد تا یک تحولی در برگزاری آن به‌وجود آید.
انتخاب شعارهای جشنواره براساس صحبت‌های رهبری
وی با بیان اینکه در سال 1395 که رهبری پاسداشت ثروت ملی را مطرح کردند تلاش کردیم این موضوع در شعار جشنواره انتخاب شود. در دوره هجدهم نیز این‌گونه بود و در دوره نوزدهم که رهبری درباره اهمیت آثار فاخر صحبت کرد تلاش کردیم موضوع هویت و انتخاب آثار فاخر در شعار جشنواره بیاید و در ادامه گفت: وقتی برای یک رویداد شعاری انتخاب می‌شود باید آن را تبیین کنیم. از آقای سهرابی سوال دارم که چرا در بعد تبیین کاری نکرده‌اند.
دبیر علمی بیستمین جشنواره انتخاب بهترین اثر دفاع مقدس و مقاومت تاکید کرد: وقتی موضوعی تبیین می‌شود که در فضای رسانه و فضای مجازی مطرح شود. این دو مقوله «معرفت» و مقابله با تحریف» [کلیدواژه‌های اصلی شعار جشنواره بیستم] که مدنظر هستند باید نسبت به آنها شناخت ایجاد شود. اینکه معرفت چیست و تحریف چیست. تحریف چگونه ایجاد می‌شود و از چه مجرایی صورت می‌گیرد.
فروغی با بیان اینکه در حوزه کارهای فرهنگی کوتاهی کردیم به طرح این موضوع پرداخت که باید از اسناد بالادستی فرهنگی در کارمان استفاده کنیم درحالی که چنین اسنادی را نداریم و خودمان مجبور می‌شویم برای برگزاری این جشنواره جلساتی را برگزار کنیم.
افزودن بخش بین الملل به جشنواره
در ادامه وی گفت: سعی می‌کنیم در هر دوره موضوعات جدیدی را وارد کار داوری کنیم. در این دوره بررسی کتاب‌های صوتی و برگزاری جشنواره به صورت بین المللی را مدنظر داریم و برای بخش بین الملل از اصطلاح «مقاومت بین الملل اسلامی» استفاده شده است که اصطلاح جامعی است.
دبیر علمی جشنواره بیستم انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس تاکید کرد: در مورد بررسی زبان فارسی آثار هم داریم کار می‌کنیم چون هر اثری در حوزه دفاع مقدس منتشر می‌شود محور زبان فارسی است. آثار را از نظر زبان، درستی و روان بودن و شیوایی و نیز از نظر ویرایشی بررسی می‌کنیم.
فروغی گفت: سعی می‌کنیم از داوران ثابت هم استفاده کنیم البته اگر داوری در مقطع مدنظر بررسی آثار (1399-1400) کتاب چاپ شده‌ای داشته باشد با داوران دیگر جایگزین می‌شود.
وی با نقل قولی از سردار کارگر خطاب به دست‌اندرکاران این رویداد در دوره گذشته مبنی بر اینکه جشنواره انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس جنبه کارگاهی داشته باشد تصریح کرد: در دوره نوزدهم و بیستم این جشنواره این نکته مدنظر قرار گرفت و به شکل پنهان جنبه کارگاهی و آموزشی بودن این جشنواره را دنبال کردیم.
تلاش برای رفع ابهامات احتمالی در این دوره
فروغی در پاسخ به سوال خبرنگار ایبنا از دبیر عملی رویداد مبنی بر اینکه برای کارگاهی شدن این رویداد و کم شدن شائبه‌ها بهتر است ملاک‌های داوری و نتایج بررسی آثار به شکل عمومی منتشر شوند و آیا دبیرخانه قصد دارد این نتایج را به شکل عمومی منتشر کند ضمن پاسخ مثبت به این سوال گفت: مساله شفافیت جشنواره در دوره نوزدهم مطرح شد. ما آن زمان برای رفع ابهام جلسات توجیهی و استدلالی برای ناشران و شرکت‌کنندگان با داوران برگزار کردیم. خواستیم افراد اظهار نظر کنند.
وی افزود: هدف از آن جلسات این بود که بی واسطه ناشر و صاحبان کتاب با داوران صحبت کنند. برای اینکه این موضوع جنبه عمومی پیدا کند در خانه کتاب جلساتی داشتیم و کتابی هم از آن دوره آماده شده است که به زودی منتشر می‌شود. بخشی از آن کتاب شامل جلساتی است که با سرگروه‌های مختلف داشتیم و سوالاتی است که پرسیده بودند.
نقش و اهمیت سیاست‌گذاری در اعطای جایزه
در بخش دیگری از این مراسم جواد کلاته عربی از نویسندگان و منتقدان آثار حوزه فرهنگ مقاومت که در جشنواره دوره نوزدهم انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس در تیم داوری این رویداد حضور داشت با بیان اینکه دوره بیستم این جشنواره در صورت برگزاری آن شامل یک بهروز رسانی شده است گفت: سال‌ها نسبت به این جشنواره یک نظراتی داشتم. اگر قرار است یک رویداد برگزار کنیم که فقط یک کار سازمانی تلقی شود، یک مساله و اهدافی خاص خودش را دارد. اگر هم جشنواره انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس به عنوان تنها نماد جشنواره‌ای این حوزه قرار است بهترین کتاب‌های دفاع مقدس را انتخاب کند این حالت هم اهداف خاص خودش را دارد.
وی ادامه داد: به‌نظر می‌رسد از حالت دوم فاصله گرفتیم و اگر واقع‌بینانه ببینیم با این حالت فاصله داریم. این هم به عامل سیاست‌گذاری باز می‌گردد.
کلاته عربی با اشاره به اینکه برای رونق آثار تولیدی حوزه کتاب و همچنین کتاب دفاع مقدس چند جایزه قدیمی داریم به نام‌هایی همچون جایزه جلال (وزارت ارشاد)، بهترین کتاب دفاع مقدس (بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس) و جوایز شهید حبیب غنی‌پور و شهید اندرزگو اشاره کرد و گفت: تولیدات دفاع مقدس در جبهه انقلاب اسلامی پرمخاطب‌ترین و پر تولید‌ترین آثار است و بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس متولی یکی از پرتولید‌ترین کتاب‌ها در حوزه نشر است.
اعطای جایزه در تراز جایگاهش نیست!
وی افزود: با این شرایط تراز و وضعیت مدنظر برای جایزه انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس مناسب نیست. رهبر انقلاب در خصوص این حوزه زیاد صحبت کرده‌اند اما شرایط این جایزه در تراز آن نیست. وقتی هم تراز یک موضوع را مناسب نگیرید، اهمیت آن در جامعه از دست می‌رود.
این نویسنده و مدیر نشر بعثت 27 تاکید کرد: انتظار دارم وقتی در این جشنواره بهترین کتاب دفاع مقدس انتخاب می‌شود، اقبال عمومی در جامعه نسبت به آن بالا برود. انتظار داریم وقتی الگویی در جامعه معرفی می‌شود، جریان‌ساز هم بشود و برای این منظور باید تدارکات و پشتیبانی متناسب با هدف باشد.
پایین آمدن شان جایزه با بیان مشکلات مالی
وی با بیان اینکه طرح مسائل و موضوعاتی مانند مشکل مالی در اعطای جایزه بهترین کتاب دفاع مقدس در شان این جایزه نیست و ادامه داد: برای این جایزه از ظرفیت نهادهای مختلفی می‌توان استفاده کرد. در موضوع ترویج می‌توان از ظرفیت صداوسیما بهره برد.
کلاته عربی تاکید کرد: اگر صداوسیما پای کار بیاید یک نویسنده که در شهرستان است و غیر از رسانه اخباری در دسترسش نیست متوجه این جایزه می‌شود. حمایت بنیاد حفظ و نشر ارزش‌های دفاع مقدس از کتابی که برگزیده می‌شود نیز اهمیت دارد. لازم است مجموعه بنیاد بعد از برگزاری اختتامیه برنامه حمایتی و ترویجی داشته باشد.
جایگاه جایزه وزین است
محمد حسین کریمی‌پور از پیشکسوتان حوزه کتاب و فرهنگ مقاومت که پیشتر سابقه دبیری در جشنواره انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس و مقاومت را کارنامه دارد در مراسم امروز گفت: جایگاه این جایزه وزین است و بعد از سی سال که از پایان دفاع مقدس می‌گذرد به دوره بیستم رسیده است. این جایزه جایگاهی مشابه انتخاب کتاب سال را برای آثار این حوزه دارد.
وی افزود: اولین شاخصی که می‌توان در مورد جایزه بهترین کتاب دفاع مقدس و مقاومت استنباط کرد استمرار و تعالی آن است. اسلاف برگزار کننده این رویداد کارهایی کردند و سعی شده از تجربیات افراد پیشین استفاده شود.
کریمی‌پور خاطر نشان کرد: فرایند داوری انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس از خیلی از جوایز جلوتر است و وقتی در مورد داوری این جایزه در وزارت ارشاد به آقای احمدوند توضیح می‌دادم او هم چنین چیزی را تایید کرد. این جایزه در دوره پیشین دارای تنوع موضوعی بود و دارای 90 داور در 19 میز بود و داوران هم دارای احترام و اعتبار بودند. آثار هم در سه مرحله داوری می‌شد.
حوزه ادبیات دفاع مقدس پسرفت داشته است!
وی با بیان اینکه در دوره گذشته شعار ما انتخاب آثار فاخر بود اما در ادبیات دفاع مقدس پسرفت داشته‌ایم ادامه داد: بر همین اساس هم نتوانستیم در 5 گروه اثر فاخری را معرفی کنیم. این نیاز به چاره‌اندیشی دارد. امروز فرصت پرداختن به آثار کیفی است.
این پیشکسوت حوزه نشر توضیحاتی هم درباره دوره بیستم جایزه انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس داد و گفت: رهبری رویکردی نسبت به مقاومت دارند در این دوره به حوزه مقاومت هم وارد شدیم و قرار است در چند کشور (شامل لبنان، سوریه، عراق، بنگلادش و...) آثار منتشر شده در حوزه مقاومت بیاید و در اختیار داوران بین المللی قرار بگیرد.
وی با بیان اینکه کتاب فقط شامل یک اثر مکتوب کاغذی نیست گفت: قرار است امسال کتاب‌های صوتی هم ارزیابی شوند.
جایزه را وارد فرایند ثبت جهانی کنیم...
کریمی‌پور در ادامه گفت: امسال جایزه بهترین کتاب دفاع مقدس جنبه بین المللی پیدا کرده است و این حضور بین المللی یک پیش نیازهایی دارد. از جمله اینکه باید جایزه در کشور مقصد ثبت رسمی شود. برای این منظور باید ابتدا فرایند ثبت جایزه در شورای عالی انقلاب فرهنگی رقم بخورد. چرا که اول نیاز است جایزه در سطح ملی ثبت شود بعد به مرحله ثبت جهانی برسد.
وی خطاب به سردار سهرابی و بایرامی گفت: لازمه این کارها هم این است که جایزه یک دبیرخانه دائمی داشته باشد. راه اندازی چنین دبیرخانه‌ای هم نباید فقط در حد کلام و صحبت باشد. ضمن اینکه داشتن برنامه و بودجه مشخص هم به پیشبرد اهداف کمک می‌کند.
در این مراسم سرتیپ سهرابی ضمن ابلاغ سلام سردار کارگر، رئیس بنیاد حفظ و نشر ارزش‌های دفاع مقدس به دست‌اندرکاران جشنواره بیستم انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس و حاضران در نشست گفت: در حال حاضر در حوزه اندیشه و فرهنگ هنوز جایگزینی برای کتاب انتخاب نشده است. با وجودی که توسعه علمی و فناوری رخ داده و این گسترش مشاغل زیادی را ایجاد کرده اما هنوز کتاب نقش و اثر خودش را حفظ کرده است.
بنیاد معتقد به بی بدیل بودن کتاب
وی افزود: بنیاد حفظ و نشر ارزش‌های دفاع مقدس هم این ایده را دارد که هیچ‌چیزی جایگزین کتاب نمی‌شود. کتاب در این حوزه –اندیشه- مقاوم اول را دارد.
سرتیپ سهرابی در ادامه با اشاره به اینکه در نوزده دوره گذشته کارهای گران‌بهایی به این جشنواره ارسال شده بودند گفت: کار ما در دوره بیستم دنبال کردن زحمات دیگران است؛ ارزش‌گذاری کتاب و تعیین بهترین کتاب –در سال- کار مشکلی است. داوران جشنواره، قضات این حوزه هستند. باید کتابی برای دفاع مقدس ترویج شود که خواننده مجذوب آن شود.
وی افزود: کتابی که یک واقعه دفاع مقدس را داستان‌گونه روایت کند و بتواند دستمایه ساخت فیلم قرار گیرد. فیلم‌سازان هم به آن علاقه نشان دهند و بخواهند فیلم کوتاهی از آن بسازند و اگر فیلم‌سازی تمایل داشته باشد که فیلم بلندی از آن کتاب بسازد که خیلی هم بهتر است.
کتاب به تنهایی جریان‌ساز فرهنگی نیست
جانشین بنیاد حفظ و نشر ارزش‌های دفاع مقدس با بیان اینکه فیلم می‌تواند جریان‌ساز فرهنگی باشد گفت: کتاب به تنهایی نمی‌تواند کار جریان‌سازی فرهنگی را انجام دهد و می‌بینیم که کتاب‌های زیادی نوشته شده‌اند که جریان‌ساز نیست. کتابی جریان‌ساز فرهنگی خواهد بود که قابلیت تبدیل شدن به فیلم را داشته باشد.
سرتیپ سهرابی در بخش دیگری از دبیران جشنواره بیستم انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس و مقاومت و نیز دست‌اندرکاران این رویداد خواست تا شاخص‌های نمره‌دهی را به‌گونه‌ای تعیین کنند که تفاوت سلیقه و نظر داوران به حداقل برسد.
تصویب اساسنامه‌ای برای مقابله با تحریفات دفاع مقدس
وی همچنین در واکنش به صحبت‌های دبیر علمی رویداد که در ابتدای این نشست خواسته بود در موضوع تحریف دفاع مقدس کارهای تبیینی صورت بگیرد، تاکید کرد: بنیاد حفظ و نشر ارزش‌های دفاع مقدس در موضوع تحریف دفاع مقدس وظایفی برعهده دارد. در این خصوص شیوه‌نامه و اساسنامه‌ای تدوین شده و در روزنامه رسمی چاپ شده و الان به شکل قانون درآمده است.
جانشین بنیاد حفظ و نشر ارزش‌های دفاع مقدس خاطر نشان کرد: این اساسنامه بنیاد برای مقابله با تحریفات این حوزه است و بنیاد مسئول مقابله با این موضوع است. از آنجایی که هرچه از دوران دفاع مقدس می‌گذرد تحریفات می‌تواند بیشتر شود، اساسنامه فوق می‌تواند در موضوع مقابله با تحریفات کمک کننده باشد.
وی در بخش پایانی با بیان اینکه در هر دوره از انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس باید اشکالات و نقاط ضعف کاسته شود تصریح کرد: امیدواریم با برگزاری این رویداد بتوانیم یک فرهنگ‌سازی انجام دهیم. باید برای نسل جوان از ارزش‌های دفاع مقدس تعریف کنیم.
سرتیپ سهرابی گفت: نتیجه فرهنگ دفاع مقدس پیروزی در آن و همکاری ملی بود. این ارزش‌ها در طول تاریخ کشور کمتر تکرار شده‌اند؛ ملتی می‌تواند پیروز شود که پشت سر رهبر آن بایستد.
همت دشمن برای تحریف دفاع مقدس
در بخش دیگری از این مراسم سردار عباس بایرامی، رئیس سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس بنیاد حفظ و نشر ارزش‌های دفاع مقدس ضمن تبریک اعیاد مذهبی پیشین و با بیان اینکه جایگاه و نقش کتاب بر کسی پوشیده نیست گفت: دشمن توان خود را بر این گذاشته است که فرهنگ و حماسه دفاع مقدس مخدوش شود. جای جلاد و مقتول نیز در این تلاش‌ها عوض شده است.
وی ادامه داد: جشنواره ملی انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس به دوره بیستم رسیده است. از کسانی که در دوره‌های گذشته فعال بوده‌اند تشکر می‌کنم. نگاهی به نوزده دوره گذشته برگزاری این جشنواره نشان می‌دهد که هر دوره نسبت به قبل آن بهتر بوده است. این را هم براساس تعریف خودم نمی‌گویم بلکه براساس آمارها و عملکردها این را می‌بینیم.
بررسی کتاب‌ها در همه ابعاد
سردار بایرامی سپس گفت: شورای علمی این رویداد سعی کرده موضوع را در حد بهترین اثر محدود نکند و برنامه‌های جانشینی (هم زمان و بعد از انتخاب آثار) مدنظر داریم.
رئیس سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس تاکید کرد: بررسی کتاب‌ها در همه ابعاد شامل محتوا، شکل اثر و نشر آن مدنظر برگزار کنندگان این رویداد فرهنگی است. عقیده داریم کتاب زیبا و مهندسی شده باید در همه ابعاد آن دیده شود.
سردار بایرامی در ادامه گفت: نگاهی گذرا به کتاب‌هایی که به دبیرخانه این رویداد ارسال می‌شوند [با توجه به تعداد چند هزار اثر] کاری طاقت‌فرساست که دبیرخانه علمی و اجرایی و داوران آن را دنبال می‌کنند تا به نقطه مطلوب برسیم. قصد داریم همه آثاری که در مقطع مدنظر برگزاری جشنواره چاپ شده‌اند توسط دبیرخانه دیده شود.
وی افزود: همچنین برنامه‌های جانبی دیگری هم داریم که از جمله آنها تجلیل از پیشکسوتان حوزه فرهنگ مقاومت و دفاع مقدس است. همچنین برنامه دیدار با خانواده شهدا را نیز در این دوره برنامه‌ریزی کردیم.
دبیرخانه اجرایی مشغول دریافت لیست آثار
محمد امین رضاپور، دبیر اجرایی جشنواره انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس گفت: از مراجع مختلفی که می‌توان لیست کتاب‌های چاپ شده در مقطع سال‌های 1399 تا 1400 را تهیه کرد، این لیست‌ها را گرفتیم و آثار را غربال می‌کنیم.
وی با بیان اینکه سعی می‌کنیم اجرای دوره بیستم انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس و مقاومت در رسانه‌ها و فضای مجازی به نحو احسن بازتاب پیدا کند گفت: بعد از اینکه تمام آمارهای مربوط به کتاب‌ها منتشر شده استخراج شد وارد روند داوری آثار می‌شویم. همچنین سعی می‌کنیم یک دبیرخانه متمرکز برای این رویداد راه اندازی کنیم.
دبیر اجرایی جشنواره انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس تاکید کرد: از حالا داریم سعی می‌کنیم سنگ بنای جشنواره سال 1401 را هم بگذاریم و قصد داریم سایتی راه‌اندازی کنیم که از حالا ناشران اطلاعات کتاب‌ها را به ما بدهند تا در آنجا بگذاریم و آثار را معرفی کنیم.
جشنواره انتخاب بهترین کتاب از اول خوب جا افتاد
قاسم فروغی، دبیر علمی دوره بیستم انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس نیز در بخشی از این مراسم گفت: از زمانی که آقای بهروز اثباتی مسئولیت اولین دوره انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس را بر عهده گرفت این جشنواره به خوبی جا افتاد. وی یک تعاملی را ایجاد کرد و دوره اول آن خوب برگزار شد و تا 8 دوره هم دبیر این جشنواره بود.
وی ادامه داد: دبیرخانه در آن زمان طی سال ثابت بود و فعالیت‌هایی را انجام می‌داد و کتاب‌هایی در طول سال برای آن ارسال می‌شد. بعد که مدیریت بنیاد حفظ و نشر ارزش‌های دفاع مقدس عوض شد رویکردها تغییر کرد.
فروغی از سردار سهرابی درخواست کرد از زحمات دبیران گذشته رویداد انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس تجلیل شود و با اشاره به اسامی برخی چون حمید حسام، بکایی، گلعلی بابایی و ... از مریت‌های انتخاب دبیر ثابت برای این جشنواره صحبت کرد و گفت: مزیت انتخاب دبیر ثابت تهیه برنامه و چشم‌انداز است؛ از دوره هفدهم که من به عنوان دبیر علمی این جشنواره انتخاب شدم تلاش شد تا یک تحولی در برگزاری آن به‌وجود آید.
انتخاب شعارهای جشنواره براساس صحبت‌های رهبری
وی با بیان اینکه در سال 1395 که رهبری پاسداشت ثروت ملی را مطرح کردند تلاش کردیم این موضوع در شعار جشنواره انتخاب شود. در دوره هجدهم نیز این‌گونه بود و در دوره نوزدهم که رهبری درباره اهمیت آثار فاخر صحبت کرد تلاش کردیم موضوع هویت و انتخاب آثار فاخر در شعار جشنواره بیاید و در ادامه گفت: وقتی برای یک رویداد شعاری انتخاب می‌شود باید آن را تبیین کنیم. از آقای سهرابی سوال دارم که چرا در بعد تبیین کاری نکرده‌اند.
دبیر علمی بیستمین جشنواره انتخاب بهترین اثر دفاع مقدس و مقاومت تاکید کرد: وقتی موضوعی تبیین می‌شود که در فضای رسانه و فضای مجازی مطرح شود. این دو مقوله «معرفت» و مقابله با تحریف» [کلیدواژه‌های اصلی شعار جشنواره بیستم] که مدنظر هستند باید نسبت به آنها شناخت ایجاد شود. اینکه معرفت چیست و تحریف چیست. تحریف چگونه ایجاد می‌شود و از چه مجرایی صورت می‌گیرد.
فروغی با بیان اینکه در حوزه کارهای فرهنگی کوتاهی کردیم به طرح این موضوع پرداخت که باید از اسناد بالادستی فرهنگی در کارمان استفاده کنیم درحالی که چنین اسنادی را نداریم و خودمان مجبور می‌شویم برای برگزاری این جشنواره جلساتی را برگزار کنیم.
افزودن بخش بین الملل به جشنواره
در ادامه وی گفت: سعی می‌کنیم در هر دوره موضوعات جدیدی را وارد کار داوری کنیم. در این دوره بررسی کتاب‌های صوتی و برگزاری جشنواره به صورت بین المللی را مدنظر داریم و برای بخش بین الملل از اصطلاح «مقاومت بین الملل اسلامی» استفاده شده است که اصطلاح جامعی است.
دبیر علمی جشنواره بیستم انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس تاکید کرد: در مورد بررسی زبان فارسی آثار هم داریم کار می‌کنیم چون هر اثری در حوزه دفاع مقدس منتشر می‌شود محور زبان فارسی است. آثار را از نظر زبان، درستی و روان بودن و شیوایی و نیز از نظر ویرایشی بررسی می‌کنیم.
فروغی گفت: سعی می‌کنیم از داوران ثابت هم استفاده کنیم البته اگر داوری در مقطع مدنظر بررسی آثار (1399-1400) کتاب چاپ شده‌ای داشته باشد با داوران دیگر جایگزین می‌شود.
وی با نقل قولی از سردار کارگر خطاب به دست‌اندرکاران این رویداد در دوره گذشته مبنی بر اینکه جشنواره انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس جنبه کارگاهی داشته باشد تصریح کرد: در دوره نوزدهم و بیستم این جشنواره این نکته مدنظر قرار گرفت و به شکل پنهان جنبه کارگاهی و آموزشی بودن این جشنواره را دنبال کردیم.
تلاش برای رفع ابهامات احتمالی در این دوره
فروغی در پاسخ به سوال خبرنگار ایبنا از دبیر عملی رویداد مبنی بر اینکه برای کارگاهی شدن این رویداد و کم شدن شائبه‌ها بهتر است ملاک‌های داوری و نتایج بررسی آثار به شکل عمومی منتشر شوند و آیا دبیرخانه قصد دارد این نتایج را به شکل عمومی منتشر کند ضمن پاسخ مثبت به این سوال گفت: مساله شفافیت جشنواره در دوره نوزدهم مطرح شد. ما آن زمان برای رفع ابهام جلسات توجیهی و استدلالی برای ناشران و شرکت‌کنندگان با داوران برگزار کردیم. خواستیم افراد اظهار نظر کنند.
وی افزود: هدف از آن جلسات این بود که بی واسطه ناشر و صاحبان کتاب با داوران صحبت کنند. برای اینکه این موضوع جنبه عمومی پیدا کند در خانه کتاب جلساتی داشتیم و کتابی هم از آن دوره آماده شده است که به زودی منتشر می‌شود. بخشی از آن کتاب شامل جلساتی است که با سرگروه‌های مختلف داشتیم و سوالاتی است که پرسیده بودند.
نقش و اهمیت سیاست‌گذاری در اعطای جایزه
در بخش دیگری از این مراسم جواد کلاته عربی از نویسندگان و منتقدان آثار حوزه فرهنگ مقاومت که در جشنواره دوره نوزدهم انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس در تیم داوری این رویداد حضور داشت با بیان اینکه دوره بیستم این جشنواره در صورت برگزاری آن شامل یک بهروز رسانی شده است گفت: سال‌ها نسبت به این جشنواره یک نظراتی داشتم. اگر قرار است یک رویداد برگزار کنیم که فقط یک کار سازمانی تلقی شود، یک مساله و اهدافی خاص خودش را دارد. اگر هم جشنواره انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس به عنوان تنها نماد جشنواره‌ای این حوزه قرار است بهترین کتاب‌های دفاع مقدس را انتخاب کند این حالت هم اهداف خاص خودش را دارد.
وی ادامه داد: به‌نظر می‌رسد از حالت دوم فاصله گرفتیم و اگر واقع‌بینانه ببینیم با این حالت فاصله داریم. این هم به عامل سیاست‌گذاری باز می‌گردد.
کلاته عربی با اشاره به اینکه برای رونق آثار تولیدی حوزه کتاب و همچنین کتاب دفاع مقدس چند جایزه قدیمی داریم به نام‌هایی همچون جایزه جلال (وزارت ارشاد)، بهترین کتاب دفاع مقدس (بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس) و جوایز شهید حبیب غنی‌پور و شهید اندرزگو اشاره کرد و گفت: تولیدات دفاع مقدس در جبهه انقلاب اسلامی پرمخاطب‌ترین و پر تولید‌ترین آثار است و بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس متولی یکی از پرتولید‌ترین کتاب‌ها در حوزه نشر است.
اعطای جایزه در تراز جایگاهش نیست!
وی افزود: با این شرایط تراز و وضعیت مدنظر برای جایزه انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس مناسب نیست. رهبر انقلاب در خصوص این حوزه زیاد صحبت کرده‌اند اما شرایط این جایزه در تراز آن نیست. وقتی هم تراز یک موضوع را مناسب نگیرید، اهمیت آن در جامعه از دست می‌رود.
این نویسنده و مدیر نشر بعثت 27 تاکید کرد: انتظار دارم وقتی در این جشنواره بهترین کتاب دفاع مقدس انتخاب می‌شود، اقبال عمومی در جامعه نسبت به آن بالا برود. انتظار داریم وقتی الگویی در جامعه معرفی می‌شود، جریان‌ساز هم بشود و برای این منظور باید تدارکات و پشتیبانی متناسب با هدف باشد.
پایین آمدن شان جایزه با بیان مشکلات مالی
وی با بیان اینکه طرح مسائل و موضوعاتی مانند مشکل مالی در اعطای جایزه بهترین کتاب دفاع مقدس در شان این جایزه نیست و ادامه داد: برای این جایزه از ظرفیت نهادهای مختلفی می‌توان استفاده کرد. در موضوع ترویج می‌توان از ظرفیت صداوسیما بهره برد.
کلاته عربی تاکید کرد: اگر صداوسیما پای کار بیاید یک نویسنده که در شهرستان است و غیر از رسانه اخباری در دسترسش نیست متوجه این جایزه می‌شود. حمایت بنیاد حفظ و نشر ارزش‌های دفاع مقدس از کتابی که برگزیده می‌شود نیز اهمیت دارد. لازم است مجموعه بنیاد بعد از برگزاری اختتامیه برنامه حمایتی و ترویجی داشته باشد.
جایگاه جایزه وزین است
محمد حسین کریمی‌پور از پیشکسوتان حوزه کتاب و فرهنگ مقاومت که پیشتر سابقه دبیری در جشنواره انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس و مقاومت را کارنامه دارد در مراسم امروز گفت: جایگاه این جایزه وزین است و بعد از سی سال که از پایان دفاع مقدس می‌گذرد به دوره بیستم رسیده است. این جایزه جایگاهی مشابه انتخاب کتاب سال را برای آثار این حوزه دارد.
وی افزود: اولین شاخصی که می‌توان در مورد جایزه بهترین کتاب دفاع مقدس و مقاومت استنباط کرد استمرار و تعالی آن است. اسلاف برگزار کننده این رویداد کارهایی کردند و سعی شده از تجربیات افراد پیشین استفاده شود.
کریمی‌پور خاطر نشان کرد: فرایند داوری انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس از خیلی از جوایز جلوتر است و وقتی در مورد داوری این جایزه در وزارت ارشاد به آقای احمدوند توضیح می‌دادم او هم چنین چیزی را تایید کرد. این جایزه در دوره پیشین دارای تنوع موضوعی بود و دارای 90 داور در 19 میز بود و داوران هم دارای احترام و اعتبار بودند. آثار هم در سه مرحله داوری می‌شد.
حوزه ادبیات دفاع مقدس پسرفت داشته است!
وی با بیان اینکه در دوره گذشته شعار ما انتخاب آثار فاخر بود اما در ادبیات دفاع مقدس پسرفت داشته‌ایم ادامه داد: بر همین اساس هم نتوانستیم در 5 گروه اثر فاخری را معرفی کنیم. این نیاز به چاره‌اندیشی دارد. امروز فرصت پرداختن به آثار کیفی است.
این پیشکسوت حوزه نشر توضیحاتی هم درباره دوره بیستم جایزه انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس داد و گفت: رهبری رویکردی نسبت به مقاومت دارند در این دوره به حوزه مقاومت هم وارد شدیم و قرار است در چند کشور (شامل لبنان، سوریه، عراق، بنگلادش و...) آثار منتشر شده در حوزه مقاومت بیاید و در اختیار داوران بین المللی قرار بگیرد.
وی با بیان اینکه کتاب فقط شامل یک اثر مکتوب کاغذی نیست گفت: قرار است امسال کتاب‌های صوتی هم ارزیابی شوند.
جایزه را وارد فرایند ثبت جهانی کنیم...
کریمی‌پور در ادامه گفت: امسال جایزه بهترین کتاب دفاع مقدس جنبه بین المللی پیدا کرده است و این حضور بین المللی یک پیش نیازهایی دارد. از جمله اینکه باید جایزه در کشور مقصد ثبت رسمی شود. برای این منظور باید ابتدا فرایند ثبت جایزه در شورای عالی انقلاب فرهنگی رقم بخورد. چرا که اول نیاز است جایزه در سطح ملی ثبت شود بعد به مرحله ثبت جهانی برسد.
وی خطاب به سردار سهرابی و بایرامی گفت: لازمه این کارها هم این است که جایزه یک دبیرخانه دائمی داشته باشد. راه اندازی چنین دبیرخانه‌ای هم نباید فقط در حد کلام و صحبت باشد. ضمن اینکه داشتن برنامه و بودجه مشخص هم به پیشبرد اهداف کمک می‌کند.
نظر شما