سه‌شنبه ۳۱ خرداد ۱۴۰۱ - ۱۰:۳۰
رباعی اندک‌اندک پرطرفدارترین قالب شعری می‌شود/ عرفان‌پور انقلابی در قالب رباعی ایجاد کرده است

یوسفعلی میرشکاک، شاعر و پژوهشگر ادبی در نشست نقد و بررسی گزیده رباعی «شمعدانی‌ها» به قلم میلاد عرفان‌پور تاکید کرد که رباعی اندک‌اندک جای سایر قالب‌های شعری را در میزان علاقه‌مندی شاعران و مخاطبان می‌گیرد.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، یوسفعلی میرشکاک در آیین نقد کتاب «شمعدانی‌ها» شامل گزیده رباعیات سال‌های 1383 تا 1399 میلاد عرفان‌پور که 30 خرداد از سوی مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری در سالن طاهره صفارزاده حوزه هنری و با اجرای محمود حبیبی‌کسبی برگزار شد، در سخنانی تاکید کرد: رباعی گاه از شکل اصلی خود خارج و تبدیل به هایکو می‌شود. به عنوان نمونه می‌توان به برخی رباعیات ابوسعید ابوالخیر اشاره کرد «چون دایره ما ز پوست‌پوشان توایم/ در دایره حلقه به گوشان توایم/ گر بنوازی زجان خروشان توایم/ ور ننوازی هم از خموشان توایم» که سرشار از ایماژ و معانی ایهامی است یا می‌توان به این رباعی عمر خیام اشاره کرد که «یک چند به کودکی به استاد شدیم/ یک چند به استادی خود شاد شدیم/ پایان سخن شنو که ما را چه رسید/ از خاک درآمدیم و بر باد شدیم» که کلمه یک چند در این رباعی دارای لطف و معنی خاصی است و گذرا بودن را نشان می‌دهد.

میرشکاک با اشاره به نمونه‌‌های مختلف رباعی‌های زیبا در امثال طالب و بیدل دهنوی تصریح کرد: در سیر رباعی از رودکی تا مشروطه و دوران معاصر متوجه می‌شویم که رباعی محور عمودی داشته و گاه نیز در مصراع آخر گسسته می‌شود. این گسستگی در مصراع آخر نوعی دگرگونی است که دلیل آن ممتاز بودن مصراع آخر است که سایر مصراع‌ها نیز آن را قدرت می‌بخشند و در رباعی‌های عرفان‌پور نمونه‌های زیادی از آن دیده می‌شود.

وی با بیان اینکه در رباعی‌های عرفان‌پور با ایماژهای اغلب معطوف به معنا روبه‌رو هستیم، افزود: رباعی‌های تصویری مانایی و جذابیت خاصی دارند.

میرشکاک تصریح کرد: عرفان‌پور توانسته انقلابی را در رباعی ایجاد کند. اوایل انقلاب که رباعی‌سرایی‌هایی را شاهد شدیم برخی از جمله علی معلم ایرادهایی می‌گرفتند و این قالب مانا نشد ولی امروز شاهد رشد رباعی‌سرایی شده‌ایم.

وی در ادامه به برخی ویژگی‌های رباعیات عرفان‌پور از جمله استفاده از واژه‌های تداعی‌کننده سابقه ذهنی، دگرگونی در توالی مصراع‌ها از نظر معنا و نیز واژه‌های خلاف‌آمد عادت اشاره کرد و افزود: اگر تمدن تکنیکی به نابودی زمین ختم نشود، در عرصه شعر قالب رباعی مجال بیشتری در آینده خواهد داشت. خاستگاه و مخاطب شعر به‌ویژه رباعی، مسایل ازلی و ابدی از جمله عشق، مرگ، دوستی، هستی، نیستی، انتظار، خداوند و روح است و بیرون از این دایره شعری وجود ندارد.

میرشکاک تصریح کرد: شعر فارسی نسبت به شعر عربی امتیازهایی دارد. از جمله موفق‌ترین اشعار فارسی مردف هستند که در شعر عربی نمونه ندارند زیرا هندسه زبانی اعراب ظرافت زبان فارسی را ندارد.

این پژوهشگر با بیان اینکه امروز نمی‌توان انتظار جریان‌سازی را در عرصه شعر داشت، گفت: قالب اصلی شعر کهن فارسی ابتدا قصیده و سپس غزل بود ولی امروز با خلق شاهکارهایی از جمله در اشعار عرفان‌پور، رباعیات برای جامعه جاذبه‌دار شده‌اند و این قالب به زودی پرطرفدارترین میان شاعران و مخاطبان می‌شود.

عرفان‌پور، میلادی در رباعی معاصر ایجاد کرد
همچنین در این نشست،‌ مرتضی امیری‌اسفندقه، شاعر و پژوهشگر ادبی در سخنانی تصریح کرد: عرفان‌پور از بهترین رباعی‌سرایان معاصر است که راه رباعی‌سرایان بزرگی چون قیصر امین‌‌‌پور، سید حسن حسینی، بیژن ارژن و ایرج زبردست را ادامه می‌دهد.

وی افزود: همواره به نوع نگاه خاص عرفان‌پور به هستی و پدیده‌های اطرافش رشک می‌‌برم. وی توانسته میلادی را در رباعی‌سرایی ایجاد کند. در دیداری که با حضور عرفان‌پور در محضر رهبر انقلاب اسلامی داشتیم شاهد علاقه خاص معظم له به اشعار و شخصیت عرفان‌پور بودم. عرفان‌‌پور نگاهی قابل ستایش دارد و با واژه‌هایی ساده لحظه‌‌هایی ناب خلق می‌کند. شعرش دارای صمیمیت و سادگی است و توانسته جای خالی امثال سیدحسن حسینی، سلمان هراتی و قیصر امین‌پور را پر کند.

آنات شاعرانه لطف حق است
میلاد عرفان‌‌پور، صاحب مجموعه رباعی «شمعدانی‌ها» نیز در این نشست تاکید کرد: اگر جذابیتی در رباعیات من وجود دارد لطف حق است و به لحظه‌هایی اختصاص دارد که خداوند دست شاعران را می‌گیرد تا بخشی از ملکوت خود را نشان دهد.

وی تصریح کرد: اگر شاعری مسیر خود را به درستی پیدا کند لحظه‌های ملکوتی بیشتری را تجربه خواهد کرد و خداوند وی را شامل لطف خود می‌کند. چنین تجربه‌ای را می‌توان در سایر هنرمندان نیز شاهد بود و همه نتیجه لطف خاص ربوبیت است.

«شمعدانی‌ها» شامل 177 رباعی از میلاد عرفان‌پور است که وی در سال‌های 83 تا 99 سروده و در کتاب‌های از شرم برادرم، پاییز بهاری‌ست که عاشق شده است، پادشهر، جشن فراموشی‌ها، ناخوانده، از آخر مجلس، بی‌خبری‌ها، درباره تو، راهبندان، تماشایی و دوستش داشته باش منتشر شده‌اند.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها