محسن هجری گفت: یکی از معضلات‌مان کوچک پنداری ادبیات کودک است که فقط در ایران هم نیست و به عنوان یک ادبیات دست‌دوم به آن نگاه می‌شود و همه فکر می‌کنند کار بسیار آسانی است به همین دلیل ویراستاران این حوزه اگر چنین تفکری داشته باشند قطعا در ویراستاری برای کودکان ناتوان و درمانده می‌شوند.
در نشست «ویرایش متون کودکانه» مطرح شد؛
نباید ادبیات کودک را دست دوم دید/ یکی از معضلات‌مان کوچک پنداری ادبیات کودک است
مهدی حجوانی در ابتدای نشست گفت: وقتی صحبت از کودک می‌شود بیشتر موضوع آموزش و رشد آن یادمان می‌افتد. زمانی که برای کودک می‌نویسیم باید به زبان آن باشد. ویرایش یکی از مهم‌ترین معضلات ناشران است و ما نیز هدف‌مان این است که این وضعیت را کمی بهتر کنیم برای مثال اگر کاری کنیم که متکلم وحده بودن یک معلم کم بشود و کار گروهی انجام شود به ویرایش متن کمک می‌کند در جلسات نقد یک نفر متنی می‌نویسد و سی نفر راجع به آن نظر می‌دهند و آزمون و خطا می‌کنند و همین باعث می‌شود که متن ویرایش شود. در یک کارگاه ویرایش قدم اول این است که متن‌هایی را از ناشران گرفته و در«ورد» همه آن را ویرایش کنند و در جلسات حضوری در کنار معلم همه پیشنهاداتشان را می‌دهند و یک کار گروهی انجام می‌شود و در این کارگاه‌های ویرایش به همه ژانر‌ها به همه رده‌های سنی و به همه‌ی حوزه تالیف، ترجمه و پیش‌نیاز‌های تئوریک توجه شده است.
هجری در ادامه این نشست افزود: ناشران‌مان تازه به صرافت این موضوع افتاده‌اند که ویراستاری ادبیات کودک و نوجوان بسیار مهم است که در همین ابتدا می‌خواهم از سمیعی‌گیلانی یاد کنم که به کمک در ویرایش کتاب و متون کودک کمک می‌کند، سمیعی گیلانی به عنوان کارکرد‌ها و محور‌های ویرایش متون کودک نکته‌هایی را مطرح کردند که نکته اول درباره نوع ویرایش که شامل ویرایش ساختاری، محتوایی، فنی، زبانی و تخصصی می‌شود، دومین نکته درباره نوع اثر است، سومین نکته حوزه کاربردی اثر است، چهارمین نکته حوزه محتوایی اثر است، پنجمین نکته حجم اثر است و ششمین نکته درباره مخاطبان اثر است.
این نویسنده در ادامه افزود: باید بدانیم که ویراستار بدون نظر نویسنده نمی‌تواند ویرایش کند و از دید تخیل یک نویسنده نمی‌تواند نظر بدهد مثلا نویسنده‌ای فعل جولیدن را ابداع می‌کند؛ اما ویراستار بر این عقیده است که این فعل در فرهنگ لغت وجود ندارد پس باید بگویم که اگر مخاطب‌مان کودک است باید ویراستاری با توجه به سن او انجام شود. تصور کنید که یک متن از نویسنده‌ای بگیرید که با ذوق و تخیل او انجام شده است و به دست ویراستار بدهید و ویراستار بگوید که متنی که مخاطب آن را نفهمد متن خوبی نیست و همین باعث چالش و تعارض بین نویسنده و ویراستار می‌شود و سوالی که پیش می‌آید این است که ویراستار باید چه کاری انجام دهد چراکه بالاخره نویسنده نیز صاحب اثر است؛ اما در این وضعیت باید به نویسنده اطلاع دهد و با هم هماهنگ شوند و به یک نتیجه معین برسند؛ اما اگر نویسنده مقاومت کرد که متن را نباید تغییر داد ویراستار باید به ناشر هم خبر بدهد و به یک نحوی کار‌های فنی خود را جلو ببرد و انجام دهد.
.jpeg)
هجری در ادامه افزود: ادبیات کودک و نوجوان ادبیات مخاطب محور است یعنی دایره لغات مشخص به خود را دارد که به ما می‌فهماند با چه مخاطبی رو‌به‌رو هستیم و مخاطب اولویت است. بعضی از متن‌ها نیز نیاز به ویراستاری ندارد و بازنویسی می‌خواهند و تازه بعد از بازنویسی سراغ ویراستاری می‌رویم.
حجوانی در ادامه این نشست افزود: وقتی که نویسنده برای کودک می‌نویسد، شاید این تصور باشد که تنها مخاطب او کودک است اما در واقع ماحصل کار است که نشان می دهد علاوه بر کودک چه مخاطبان دیگری مد نظر است. ادبیات کودک یک مقوله زیبایی‌شناسی است و برای مثال ویراستار متبحری داریم که نمی‌تواند متنی که در حوزه ادبیات کودک است را ویراستاری کند و باید دوره‌های ویراستاری برای کودکان را بگذراند.
هجری در ادامه این نشست افزود: در ویراستاری ادبیات کودک بهتر است که از واژه‌های ساده استفاده شود، برای مثال ببینید که ادبیات فولکور با چه ادبیات ساده‌ای چه تاثیری روی مخاطبش می‌گذارد پس در ادبیات کودک نیز باید از واژه‌های ساده استفاده کنیم تا تاثیر خود را بگذارد و زمانی که یک ویراستار می‌خواهد متنی در حوزه کودک را ویراستاری کند باید روانشناسی کودک بداند تا آن متن برای مخاطب قابل فهم شود.
حجوانی افزود: درست است که نویسنده در پس‌زمینه ذهنش مخاطبش کودک است؛ اما آن وقتی که می‌نویسد متوجه این موضوع نیست برای مثال زمانی شما برای مخاطب کودک می‌نویسید؛ اما مسیر شما را به سمت دیگری می‌برد و یک کار کودک به یک کار بزرگسال تبدیل می‌شود؛ اما معتقدم که «نویسنده کودک نداریم»، این نتیجه کار است که مشخص می‌کند شما نویسنده بزرگسال هستی یا کودک.
هجری در پایان این نشست افزود: یکی از معضلات‌مان کوچک پنداری ادبیات کودک است که فقط در ایران هم نیست و به عنوان یک ادبیات دست‌دوم به آن نگاه می‌شود و همه فکر می‌کنند کار بسیار آسانی است به همین دلیل ویراستاران این حوزه اگر چنین تفکری داشته باشند قطعا در ویراستاری برای کودکان ناتوان و درمانده می‌شوند.
کد مطلب : ۳۲۱۷۸۴
https://www.ibna.ir/vdcc4sq102bqim8.ala2.html
۱۴۰۲-۰۳-۰۶
۱۴۰۲-۰۳-۰۴
