به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) امروز جمعه (23 اردیبهشت) رونمایی از کتاب «اسلام و چالش‌های دوره مدرن» با حضور حمید محمدی رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در آلمان، حجت‌الاسلام محمدجواد ابوالقاسمی، حسین مظفری، اسدی موحد مدیرعامل موسسه انتشارات بین‌المللی الهدی در سرای ملل سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد.

در ابتدای این نشست اسدی موحد درباره یکی از دغدغه‌های کسانی که در عرصه بین‌الملل فعال هستند، گفت: دغدغه اصلی ما انتشار کتابی است که اسلام و تشیع را به‌طور خاص و مکتب اهل بیت را کامل و جامع به خوانندگان خارجی معرفی کند. کتابی که امروز رونمایی می‌شود در این راستا گام برداشته و نویسنده کتاب سعی کرده سوال‌ها، چالش‌ها و شبهاتی که جهان غرب و غیرمسلمانان درباره آن مشکل دارند، مطرح کند. این کتاب حتی می‌تواند به دغدغه‌ها-ی دینی جوانان امروزه ایران نیز پاسخ دهد.

در ادامه این نشست محمدجواد ابوالقاسمی محقق و پژوهشگر درباره این کتاب اظهار کرد: این کتاب شامل 5 فصل است که از مبانی شروع می‌شود و درباره اصل شریعت که بیشترین هجمه‌ها درباره آن است، صحبت می‌کند و در ادامه به بحث اسلام و دموکراسی در جهان اسلام می‌پردازد و به برخی از سوالاتی که در دوره مدرنیته شکل گرفته، پاسخ می‌دهد.

او افزود: ما چه بحث مدرنیته را یک پروسه انسانی و بشری بدانیم و چه یک پروسه غربی، به هرحال مدرنیته مرکبی در اختیار فرهنگ سلطه و غرب قرار داده که توانسته ایدئولوژی را در این زمینه ایجاد کند و به ایدئولوژی‌های جهان نفوذ کند و با استفاده از محور فکر و اندیشه و با فلسفه خود ذهن‌ها و جهان‌بینی‌ها را معطوف به جهان‌بینی خود کند.

او در ادامه تصریح کرد: مدرنیته همچنین از طریق ساختارها نیز سعی کرد ارجحیت خود را ثابت کند و در ساختار جوامع امروز نفوذ کند. در بین غربی‌ها تاریخ یک حرکت خطی و بدون بازگشت است و باور آنها این است که سکولاریزم آخر خط است و آنچه که بشر باید به آن برسد، در همین جا به آن رسیده است اما جامعه اسلامی حرکت سینوسی را مدنظر دارد و تحرک‌های عقل‌گرایی، حقوق زنان و دموکراسی قبل از مدرنیته در جهان اسلام وجود داشته است.

ابوالقاسمی گفت: اسدآبادی ایدئولوژی مدرنیته را به چالش کشید و گفت جهان به آخر نرسیده است و این نظریه را مورد تردید جدی قرار داد. نویسنده این کتاب سوال‌ها و مطالبی را مطرح کرده است که ناظر بر همین مباحث است اما نقدی که بر این کتاب وارد است، این است که مولف به منابع جدید و روز اندیشمندان حوزه دین ما دسترسی نداشته است. همچنین خواسته است بسیاری از شبهات را با ارجاع به یک یا 2 آیه قرآنی پاسخ دهد که توانمندی لازم را در پاسخ به این سوالات و شبهات نداشته است و ادعاهایی را بیان می‌کند که سند محکمی برای اثبات آنها ندارد.

وی افزود: نکته قابل توجه دیگر این است که مولف به خوبی توانسته است اندیشه‌های اصلی تفکر و مکتب اهل بیت را درک کند و آنها را به رشته تحریر درآورد. در ادامه مراسم رونمایی از کتاب «اسلام و چالش‌های دوره مدرن» حجت‌الاسلام حسین مظفری در 3 محور صحبت‌های خود را دسته‌بندی کرد. اینکه آیا ضرورتی دارد که همچنان درباره معرفی اسلام و تعالیمش کتابی بنویسیم؟ آیا مولف واقعا به چالش‌های معاصر در کتاب خود پرداخته و اگر نویسنده چالش‌های دنیای معاصر را مطرح کرده از عهده پاسخگویی برآمده یا خیر؟

او بیان کرد: در معرفی اسلام همچنان به تالیف کتب جدید نیاز است. زیرا هربار در هر دوره‌ای نیاز به تعریف مجدد از اسلام با توجه به نیاز آن دوره است. حتی علامه عسگری 2 جلد کتاب مفصل درباره «عقاید الاسلام من القرآن کریم» نوشته است که می‌خواسته اسلام را بر محور اعتقادات قرآنی که مورد قبول همه مسلمانان است، معرفی کند. پس این نیاز همچنان وجود دارد که ما اسلام را برای مخاطبان جدید و امروزی که نه فقط خارجی هستند بلکه ایرانی هستند، معرفی کنیم.
مظفری درباره محور دوم دسته‌بندی خود از کتاب حاضر که آیا نویسنده توانسته به خوبی به شبهات موجود پاسخ دهد، اظهار کرد: سوالات موجود در این کتاب سوالات مخصوص دوره مدرنیته نیست. اینها سوالاتی است که از زمان ظهور اسلام در بین مسیحیان و یهودیان وجود داشته است، از این رو مولف این کتاب اختصاصا به سوالات عصر تجدد نپرداخته است. در گذشته سوالات به حلقه‌های دین تعلق داشته است اما در دهه‌های اخیر بخصوص بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نوع سوالات در ایران عوض شده است. امروزه تمام بدنه پژوهشی، فکری و علمی تمدن غرب حول این سوالات متمرکز شده‌اند و با صرف بودجه‌های کلان می‌خواهند پاسخ به این سوالات را مطرح کنند. بنابراین سوالات عمدتا همان است اما عرصه این منازعه و جدال فکری از عرصه دینی به مراکز علمی و پژوهشی منتقل شده است.

او افزود: محور سوم مورد بحث از سوی من این بود که آیا نویسنده توانسته است با چالش‌های اصلی مواجه شود و از عهده کار برآید یا خیر؟ که به عقیده من ایراد اساسی که وارد است، این است که مدرنیته محصول 3 نهضت است: محور انقلاب صنعتی، نهضت اصلاح دین و دیگری رنسانس. بنابراین مساله این است که مدرنیته به همان اندازه که محصول اندیشه‌های مدرن از آموزه‌های غیردینی و دنیوی مثل سکولار است، به همان اندازه محصول اندیشه‌های دینی است. به بیان دیگر مدرنیته 2 هدف را دنبال می‌کند: آزادی فرد و مدیریت عقلانی و علمی اجتماع.

او در انتها بیان کرد: بنابراین ما باید جامعه را براساس روش‌های علمی اداره کنیم نه از راه روش‌های وحی. اندیشمندان مسیحی نیز وقتی دیدند آموزه‌های مسیح با نتایج علمی در تناقض است و انسان در حلقه‌های دینی به انقیاد درمی‌آید، برای رهایی ازاین 2 چالش به اسلام و تعالیم اسلام استناد کردند. پس اختلاف نظر با مولف کتاب در این است که اگر ما بخواهیم آموزه‌های دینی را مطرح کنیم که مخاطب بفهمد، باید آن آموزه‌ها را در همان قالب جامعه مبدا بیان کنیم.

اصفهانی رییس بنیاد مطالعات اسلامی آلمان نیز در ابتدای سخنان خود در این نشست به معرفی مارکوس فیدلر مولف این کتاب پرداخت و گفت: فیدلر از سال 2014 یادداشت‌هایی را در صفحه «اشپکتروم اسلام» در فیس‌بوک به منظور پاسخگویی به شبهات رایج درخصوص اسلام منتشر می‌کرد که با استقبال خوبی از سوی مخاطبان مواجه شد. بنیاد مطالعات اسلامی در آلمان از او خواست با بهره‌گیری از یادداشت‌های موجود کتابی را که اکنون مشاهده می‌کنید، با عنوان «اسلام و چالش‌های دوره مدرن» تهیه کند.

وی ادامه داد: نسخه آلمانی این کتاب که نگارش آن تا حدودی به طول انجامید نهایتا در سال 2020 در این کشور به چاپ رسید. این کتاب برای مخاطبان نومسلمان و اقشار فرهنگی در غرب مدخل بسیار خوبی برای آشنایی با اسلام است.

او همچنین در ادامه معرفی فیدلر تصریح کرد: فیدلر اصالتا یک جامعه‌شناس است و آشنایی او با اسلام ابتدا از منابع سنی بوده و به تدریج با شیعه و منابع آن آشنا شده است لذا انتظار نداریم که تمام مباحث از اتقان مورد نظر برخوردار باشد اما یکی از نکات حائز اهمیت این کتاب این است که فیدلر با شناخت خوبی که از خلاهای موجود در نظام اجتماعی غرب دارد، به خوبی توانسته در بخش‌هایی از کتاب آموزه‌های اسلامی را به عنوان راه نجات از بی‌عدالتی‌های نظام لیبرالی مطرح کند.

در انتهای این نشست حسین دیوسالار مدیر بخش بین‌الملل سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و رایزن سابق فرهنگی ایران در ژاپن ضمن اشاره به اینکه نمایشگاه بین‌المللی کتاب با عنوان یکی از مهم‌ترین رویدادهای داخلی و خارجی فرصت مغتنمی برای عرضه کتاب و تبادل اطلاعات است، بیان کرد: وجود چنین نشست‌هایی و تلاش برای انسجام‌بخشی به فعالیت‌های فرهنگی بسیار حائز اهمیت است.

او با اشاره به اینکه اکنون در عصر ارتباطات و اطلاعات به سر می‌بریم، گفت: دیپلماسی فرهنگی برای شناسایی هرچه بهتر با فرصت‌ها به قدرت نرم نیاز دارد و انتشارات بین المللی «الهدی» با حمایت از این اثر، قدم موثری در این زمینه برداشته است.

مدیر بخش بین‌الملل سی‌وسومین نمایشگاه بین‌امللی کتاب تهران افزود: امروزه به دلیل دیدگاه‌های مختلف، ایران‌هراسی و فراتر از آن دیدگاه‌های انحرافی از اسلام مثل داعش با چالش‌های زیادی نسبت به اسلام مواجه هستیم و این کتاب منبع مناسبی برای مخاطب داخلی و تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران است که برای شناسایی و مواجهه بهتر با این چالش‌ها از این منظر از آن استفاده شود.

او در پایان ابراز امیدواری کرد که این روند به عنوان یکی از محورهای اصلی سازمان‌ها و ناشران قرار بگیرد.