به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، مراسم رونمایی از کتاب «الهیات سایبر» اثر حجت‌الاسلام‌والمسلمین علیرضا قائمی‌نیا به همت قطب علمی فلسفه دین اسلامی مرکز پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و با همکاری کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی امروز دوشنبه برگزار شد و حجت‌الاسلام علی‌اکبر رشاد، عبدالحسین خسروپناه و مولف کتاب در این مراسم به ایراد سخن پرداختند.

علی‌اکبر رشاد در ابتدای این نشست بیان کرد: ما اکنون شاهد رونمایی از یک اثر فاخر و نوآورانه از یک استاد نوآور هستیم که این نوآوری و نواندیشی بحث بسیار مهم این روزهاست. عنوان این اثر یک عنوان نو است، موضوع اثر نیز کاملا بدیع و جدید است که هنوز کسی به آن نپرداخته و حوزه سایبرنتیک یکی از حوزه‌های نو است. دوره کنونی بشر نیز یک دوره نو است و ذهن و زبان بشر نیز به فراخور آن نو می‌شود و اهمیت پرداختن به چنین موضوعاتی فراگیری این نوگرایی است. این موج ایجاد شده در جهان سایبر، همچنان توسعه خواهد یافت و ما «نو»های خرد زیادی داریم که چندان در تغییر و تکامل زندگی بشر نقشی ندارند، اما این موضوع -سایبرنتیک- تمام سطوح زندگی بشر را تحت تأثیر قرار داده و آینده را تغییر خواهند داد. چنانچه چند سال آینده برخی حوزه‌ها را واکاوی کنند مطمئناً به این نتیجه می‌رسند که اولین اثر در حوزه الهیات سایبر را قائمیان نوشته است.

او ادامه داد: حوزه علمیه اخیراً بسیار متحول شده و دهه‌هاست که در یک فرایند تحول‌آمیزی در حال حرکت است. تحولاتی که اگر نگوییم رو به کنترل است، رو به تکامل دارد. گاه برخی تحولات یک یا دو قرن طول می‌کشد. در حوزه علمیه هم چنین تحولاتی در حال رخ دادن است و تحولاتی که در این سه دهه اخیر رخ داده بسیار پرشتاب بوده است و می‌توان تحولات این دو سه دهه در حوزه علمیه را با تحولاتی که طی دو یا سه قرن رخ می‌دهد برابر دانست.
او تصریح کرد: اما اگر این تحولات را در کنار تحولات موجود در عالم بگذاریم متوجه می‌شویم که همچنان حوزه علمیه در برخی زمینه‌ها عقب است و این تحول دو سه دهه اخیر نسبت به تحولات بیرون از حوزه تحول خیلی بزرگی نیست و تحولات بیرون از حوزه بسیار پرشتاب‌تر است. جوهر حوزه نگاه اجتهادی داشتن است و در چنین فضایی این میزان از تحول کفایت نمی‌کند. برخی از این تحولات خام هستند و برخی نیز منعکس نمی‌شوند که گاهی عدم انعکاس آنها منجر به انکار آنها هم می‌شود و این مساله جوان‌ها را مایوس می‌کند. طلبه تصمیم‌گیر و تصمیم‌ساز نیست و مسئله مردم تحول در حوزه علمیه نیست، بلکه اثر این تحول در زندگی مردم است که اهمیت پیدا می‌کند. 

رشاد بیان کرد: حجم تغییر در شاخه‌های علمی جدید بسیار است و ما انتظار داریم که این ده‌ها شاخه جدید به صدها شاخه در حوزه علمیه تبدیل شود. یکی از این موضوعات سایبرنتیک است که در این کتاب بیان شده و الهیات موجود در این کتاب معنای وسیع‌تری دارد و هرآنچه که دینی است را مطرح می‌کند. بحث فقهی بدون بحث در حوزه الهیات جواب نمی‌دهد و لازم است همراه با فقه و به موازات کار فقهی کار کلامی و بصری نیز انجام دهیم و برای اینکار به فقیهانی فیلسوف و خوش‌فکر و فیلسوفانی فقه‌مبنا نیاز است.

در ادامه این مراسم رونمایی حجت‌الاسلام عبدالحسین خسروپناه درباره کتاب و مولف آن اظهار کرد: این کتاب، فلسفه سایبر است؛ فلسفه‌ای که هم به امور عامه فضای سایبر و هم امور اخص فضای سایبر پرداخته است. هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی، پدیدارشناسی، دین‌مداری و نسبت با فضای سایبر در این کتاب به‌کار رفته است. این اثر حاصل یک عمر کار کردن است و نیاز به ساعت‌ها مطالعه و چند برابر آن، نیاز به ساعت‌ها اندیشه دارد. پرسش از هستی و واقعیت مجازی در این کتاب مطرح شده است. پرسش از نسبی‌گرایی در عقلانیت، معرفت در فضای سایبر، فضای سایبر و دینداری، وجود خدای دیجیتال و روح دیجیتال، نشست اطلاعات به جای معرفت سایبری، تکثرگرایی معرفت در فضای سایبر و ده‌ها پرسش دیگر در این کتاب مطرح شده است که پاسخ هر یک از انها چند برابر طرح آنها نیاز به اندیشیدن دارد و ما باید بیشتر قدردان این اندیشیدن و تعامل باشیم.
خسرو پناه ادامه داد: هر کدام از مباحث موجود در این کتاب یک پژوهش کاملاً مستقل را می‌طلبد و هرکدام از این عناوین می‌تواند به‌عنوان یک کتاب مستقل باشد. گاهی گفته می‌شود مقصود فضای سایبری است. فضای سایبری مجموعه‌ای از نرم‌افزارهای قابل استفاده در اینترنت است، اما گاهی مقصود سایبرنتیک است که نظریه‌ای است که مناسبات انسان و ماشین، و مناسبات ماشین‌ها با یکدیگر را تبیین می‌کند. امروزه هم انسان این نسبت را می‌سازد و هم این نسبت انسان را می‌سازد و فکر می‌کنم اینگونه که سایبرنتیک پیش می‌رود در آینده نقش انسان کمرنگ‌تر شده و نقش ماشین به حداکثر میزان خود می‌رسد و هوش مصنوعی جایگزین آن می‌شود. در آینده ما با جهانی روبه‌رو خواهیم بود که این سیستم‌های مجازی و هوش مصنوعی انسان را مدیریت خواهد کرد و اکثر نظریات علوم انسانی در آینده نقض خواهد شد که مولف این کتاب به عنوان پیشرو به برخی از این پرسش‌ها پاسخ داده است.