به گزارش خبرگزای کتاب ایران(ایبنا) توسعه را باید یکی از کلیدی‌ترین مفاهیم مدرنیته و دوران کنونی دانست. شاید در مواجهه نخست بسیاری گمان کنند دیدی مشخص و تعریفی سرراست از توسعه دارند اما توسعه هم در میدان نظر و هم در بعد عمل با پیچیدگی‌ها و مناقشات فراوانی روبه روست و به همین دلیل است که نظریه‌پردازی در باب آن خود به بخش مهمی از دانش اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی جوامع تبدیل شده است.

کتاب «نظریه‌های توسعه: مناقشات، استدلال‌ها و گزینه‌های بدیل» اثر ریچارد پیت و الین هارت ویک از جمله آثاری است که سعی کرده به نحوی جامع به بررسی نظریه‌های عرصه توسعه بپردازد. ریچارد پیت یکی از مولفان این کتاب استاد فناوری، محیط‌زیست و جغرافیا و الین هارت ویک دیگر نگارنده آن استاد جغرفیای سیاسی، فرهنگی و منطقه‌ای و همینطور توسعه جهانی است. همانطور که در مقدمه مترجمان کتاب آمده است: «این کتاب ایده‌های اساسی بحث و جدال معاصر پیرامون رشد اقتصادی، بحران زیست محیطی و نابرابری جهانی را روشن می‌کند. این اثر بر نقاط اختلاف بین نظریه‌های مختلف و رابطه آنها با وقایع تاریخی و جهانی تأکید دارد و در جهت پیش‌بینی نوعی توسعه که زندگی را برای همه بهتر می‌کند، تلاش می‌نماید.»

نویسندگان در ویرایش جدید اثر خود به موضوعات اخیرتر و موثر بر روند توسعه نیز توجه کرده‌اند و به روند توسعه جهانی، مانند تأثیرات اقتصادی، حوادث شدید آب و هوایی و تغییرات اقلیمی نیز می‌پردازند. در این مسیر آن‌ها نظریات متفکرانی چون توماس پیکتی، ریچارد فلوریدا، ویلیام پاسترلی، نایل فرگوسن و آرتورو اسکوبار  را نیز مورد نقد و بررسی قرار می‌دهند. کتاب از یک مقدمه، سه بخش اصلی و هشت فصل تشکیل شده است.

مقدمه کتاب که فصل نخست آن نیز هست، با عنوان «رشد در مقابل توسعه» با تعریف توسعه آغاز می‌شود و تفاوت‌های پیش آمده حول این مفهوم را بررسی می‌کند و به نقاط افتراق آن با مفهوم رشد اقتصادی می‌پردازد.

نویسندگان پس از این مقدمه و آشنا کردن ذهن مخاطبان با توسعه و رشد بخش نخست کتاب خود را به نظریه‌های متعارف توسعه اختصاص داده‌اند. در این بخش نویسندگان به نظریه‌هایی چون  اقتصاد کلاسیک و نئوکلاسیک، اقتصاد کینزی، نئولیبرالیسم و توسعه به عنوان نوسازی می‌پردازند. یکی از نکات قابل توجه این بخش مفهوم متعارف است. مقصود از این نظریه‌ها، آن‌هایی است که ساختار اصلی سرمایه‌داری موجود را به عنوان بهترین ساختاری که تاکنون وجود داشته است، می‌پذیرند. از جمله شاخص اصلی این نظریات تمرکز بیشتر بر رشد اقتصادی است و تمرکز اصلی خود را بر اقتصاد می‌گذارند.

نویسندگان پس از بررسی نظریه‌های متعارف در بخش نخست در بخش دوم کتاب به سراغ«نظریه‌های انتقادی و غیر متعارف» توسعه می‌روند. از  مهم‌ترین نظریه‌های این بخش می‌توان به مارکسیسم، سوسیالیسم و پیوند آن‌ها با توسعه اشاره کرد. مفاهیمی مانند شیوه تولید، ایده‌آلیسم و ماتریالیسم، دیالکتیک، تولید به مثابه دگرگونی طبیعت، نقد نظریه‌های مارکسیسم و نئومارکسیسم از جمله مباحث این بخش هستند و علاوه بر آن نویسندگان به توسعه سوسیالیستی در اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی به عنوان نمونه‌ای عینی نظر می‌کنند. از دیگر مباحث این بخش پساساختارگرایی، پسا استعماری و پساتوسعه‎گرایی همراه با نگاه انتقادی به این موارد است. علاوه بر این مولفان بخشی را نیز به مطالعات فمینیستی و توسعه اختصاص داده‌اند چرا که بی گمان نمی‌توان جنسیت را در مطالعات توسعه نادیده گرفت.

بخش سوم و پایانی کتاب که کم‌حجم‌ترین بخش آن نیز هست، به «مدرنیسم انتقادی» اختصاص یافته است. این بخش را می‌توان به نوعی گزینه بدیل برای آنچه پیشتر کتاب بدان پرداخته است به شمار آورد. نویسندگان به شکل اجمالی این رویکرد را این گونه توصیف می‌کنند: «مدرنیسم انتقادی بیش از آنکه بر مدرنیسم به عنوان یک پدیده گفتاری کاملا تعمیم یافته متکی باشد، بر نقد سرمایه‌داری به عنوان شکل اجتماعی برگرفته شده از جهان مدرن متمرکز است. جنبه آرمان گرایانه حفظ (گزینشی) مدرن این است که این پروژه شامل اهداف اخلاقی شایسته احترام و پشتیبانی است. جنبه مادی این است که مدرنیسم به تعداد زیادی از مردم که در آن زمان زندگی به مراتب بهتر از آنچه در غیر این صورت زندگی می کنند، سود می‌رساند. جنبه عملی آن این است که علم و دموکراسی اکنون به ساختار مختص غربی تبدیل شده اند و صرفا به دلیل خسته شدن نظریه پردازان پست مدرن از آنها (نظریه پردازانی که با انتقاد از نظریه پست مدرن درآمد خوبی به دست می آورند، و آن بازار خوبی برای تعداد کمی از افراد دانشگاهی شده است) ناپدید نخواهد شد. از این رو، ما باید فعالانه‌تر به جای انتقاد از مدرنیته به عنوان یک صورت بندی گفتمانی، به مدرنیته به عنوان نوعی عملکرد سرمایه داری هدایت شده توسط روابط اجتماعی بپردازیم. باید یاد بگیریم که از مدرنیته انتقاد کنیم، آن را تغییر بدهیم و در آن زندگی کنیم.»
 
«نظریه‌های توسعه: مناقشات، استدلال‌ها و گزینه‌های بدیل» اثر ریچارد پیت و الین هارت ویک با ترجمه سلیمان میرزایی راجعونی، عادل ابراهیمی لویه و آذین فرهپور در 436 صفحه، شمارگان 500 نسخه و قیمت 160 هزار تومان توسط انتشارات لویه در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.