سه‌شنبه ۳ فروردین ۱۴۰۰ - ۱۰:۵۶
زوایای مبهم جنگ ایران و عراق را در کتاب «اتحاد شوم» بخوانید

کتاب «اتحاد شوم» به نویسندگی خانم جویس بتل با ارائه اسناد آرشیو ملی آمریکا، می‌تواند منبع خوب و تازه‌ای برای روشن شدن زوایای مبهم جنگ ایران و عراق به‌ویژه بررسی کاربرد سلاح‌های شیمیایی در جنگ توسط عراق باشد.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، جنگی که به ایران تحمیل شد، یکی از جنگ‌های مهم تاریخ معاصر ایران و از جمله تاریخ قرن بیستم جهان و همچنین خاورمیانه است. این حادثه، طولانی‌ترین جنگ تمام عیار قرن بیستم بود. شگفت‌آور آن که بر خلاف روند جنگ‌های دوران جنگ سرد، این جنگ به هیچ یک از دو قدرت شرق و غرب وابستگی نداشت و ایران در اردوگاه آنها نبود. افزون بر آن دو ابرقدرت وقت جهان به تدریج پشت سر عراق قرار گرفتند و بر خلاف جنگ دو کره، ویتنام و افغانستان که دو ابرقدرت در برابر هم صف‌آرایی کردند، در این جنگ هر دو در جبهه عراق ایستادند. از معدود مواردی بود که در پایان دوره جنگ سرد، آمریکا و شوروی سیاست نسبتاً یکسانی در قبال جنگ ایران و عراق داشتند.
 
به تدریج که از جنگ گذشت، روشن شد که منافع دو ابرقدرت به طور بی‌سابقه‌ای به این جنگ گره خورده است. اگرچه دکترین ریگانیسم مبتنی بر ادامه جنگ بدون طرف پیروز بود، اما در دو سال آخر جنگ به‌طور مشخص به این نتیجه رسیدند که باید با مداخله مستقیم در جنگ، ایران را وادار به توقف عملیات گسترده زمینی کرد. از سویی جنگ در حال فرسایشی شدن بود و ایران می‌دید که به مرور فشارهای اقتصادی، سیاسی و نظامی افزایش می‌یابد و صدام نیز مسلح‌تر می‌شود. چنانچه مقایسه‌ای از توان نظامی عراق در آغاز جنگ تا پایان آن داشته باشیم، درمی‌یابیم که عراق به همت کمک‌های همه‌جانبه و نامحدود مالی و نظامی، توان نظامی خود را افزایش داده بود. شرق و غرب، ارتش عراق را به‌طور کامل بازسازی و تجهیز کرده بودند و ایران را به دلیل اینکه آتش‌بس را نمی‌پذیرفت، جنگ‌طلب و ناقض قطعنامه‌ها معرفی می‌کردند.
 
کتاب «اتحاد شوم؛ اسناد رسمی همکاری آمریکا با رژیم صدام در جنگ تحمیلی (سال‌های 1980 تا 1984 میلادی)» به نویسندگی خانم جویس بتل است و توسط مجید کریمی از زبان انگلیسی به فارسی ترجمه شده است و در سال 1399 توسط انتشارات مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس منتشر شده است.
 
ناشر این مجموعه خانم «جویس بتل» در مقدمه خود معتقد است که اسناد نشان می‌دهد آمریکا در سال‌های 1980 تا 1984 به سوی صدام چرخید. خانم بتل برای تأکید بر این موضوع عنوان اسناد منتشر شده را «دست دادن آمریکا با صدام حسین: چرخش ایالات متحده به سوی عراق» گذاشته است. اسناد آورده شده در این کتاب، مجموعه‌ای از 61 سند دست‌چین شده از آرشیو ملی آمریکاست که بر اساس قانون آزادی اطلاعات این کشور در 25 فوریه سال 2003 منتشر شده است.
 


در این مجموعه اسناد، کوشش نگارنده بر آن بوده که هر سند را در سه دسته‌بندی موضوعی جای دهد؛ ترجمه اصل متن، توضیح خانم جویس بتل و توضیح نگارنده کتاب است به‌طوری‌که این توضیحات مبتنی بر مدارک و اسناد مکمل و برای نشان دادن اهمیت سند اضافه‌ شده است. با بررسی مجموعه اسناد این کتاب، پژوهشگران درک بهتری از پشت پرده حامیان ارتش عراق در جنگ با ایران به دست خواهند آورد و البته مناسبات سیاسی ظالمانه و ریاکارانه آمریکا را نیز آشکار می‌گرداند.
 
اسناد گزیده آرشیو ملی آمریکا نشان می‌دهد که چرا و چگونه آمریکا و عراق به یکدیگر نزدیک شده و ایران و آمریکا نیز همزمان از هم دور شدند. اسناد آرشیو ملی امریکا می‌تواند منبع خوب و تازه‌ای برای روشن شدن زوایای مبهم جنگ ایران و عراق به‌ویژه بررسی کاربرد سلاح‌های شیمیایی در جنگ توسط عراق باشد.

سند شماره 61 کتاب حاضر به درستی به همه آنچه باید درباره جنگ ایران و عراق در بعد سیاست خارجی آمریکا و عراق آگاهی داشت، اشاره کرده است. به عبارت بهتر می‌توان گفت که این مجموعه «اسناد نجات رژیم صدام حسین» است.
 
نکته مهمی که از روح کلی این اسناد دریافت می‌شود، اینکه آمریکا هرگز چه در اوایل جنگ و چه در میانه و سرانجام پایان جنگ بی‌طرف نبود و برخلاف ادعاهای خود بر پایه این اسناد در مواجهه با رویدادهای جنگ ایران و عراق در شورای امنیت بی‌طرفی را نقض کرد.
 
برای پژوهشگران آینده ایران این اسناد و اطلاعات، کامل‌کننده همه اطلاعاتی است که تاکنون داشته‌ایم و می‌تواند منبع خوب بررسی سیر روند خارجی جنگ در ابعاد بین‌المللی‌تر آن نیز باشد.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها