به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، کتاب «در مکتب تربیتی امام علی (ع)» به قلم محمدتقی رهبر؛ مدیرمسئول موسسه نهجالبلاغه تدوین و در آن از آیات و روایات، مباحث تحلیلی علمی و نظری و حتی در مواردی از مبانی فلسفی، عرفانی و اشعار و ادبیات استفاده شده است.
وی در پیشگفتار کتابش آورده که محور اصلی این نوشتار، نامه گرانسنگ امیرالمومنین (ع) به فرزندش امام حسن مجتبی (ع) با محوریت تعلیم و تربیت است. موضوعی که با حیات آدمیان از بُعد مادی و معنوی، پیوند خورده و شالوده شکل‌گیری شخصیت، از نخستین روز زندگی و ادامه آن است.
این نامه به ابعاد گوناگون تعلیم و تربیت، به‌ویژه مسائل عقیدتی، اخلاقی و انسانی با نگرش توحیدی پرداخته و عقل، علم، عمل، عاطفه، ایمان و هشدار و انذار را به خدمت گرفته و ره‌توشه‌ای برای سیر تکاملی انسان‌ها و سالکان راه حقیقت و سیر و سلوک معنوی است. توجه به محتوای این نامه و کاربردی کردن آن، وظیفه خانواده‌ها، مربیان، مسئولان و دست‌اندرکاران تعلیم و تربیت است.
علی (ع) در تعالیم خود به انسان‌ها می‌آموزد که با احساس و عمل خویش، آغازگر دعوت دیگران باشند. در قاموس تربیتی امیرالمومنین (ع)، آدمی ابتدا باید معلم خویش باشد و در تادیب خود بکوشد، سپس معلم دیگران باشد. حضرت در این‌باره می‌فرمایند: «هرکش عهده‌دار رهبری مردم شد، نخست باید به تعلیم خود بکوشد تا دیگران و پیش از آنکه با زبان به تأدیب دیگران بپردازد، باید با عمل و کردار، ادب بیاموزد؛ و آنکه معلم و ادب‌آموز خویش بود، شایسته تقدیر و تحسین بیشتری است تا آنکه معلم و ادب‌آموز دیگران باشد.»
کتاب حاضر در 60 سرفصل، به موضوعاتی همچون موعظه و حیات قلب، امر به معروف و نهی از منکر، دین‌شناسی و علم نافع، در جستجوی حقیقت، تقوا و تعهد به فرائض، ره‌توشه سیر و سلوک، انسان در جهان‌بینی توحید، آداب معاشرت، فلسفه دعا و نیایش، کاخ سست‌بنیاد آرزوها، پرتگاه آزمندی، رازداری، مصاحبت با نیکان، مشاوران صالح، دوستان بی‌خیر!، آداب مصاحبت، پرهیز از لجاجت، روزی آدمیان، تکیه‌گاه صبر و یقین، اعتدال و میانه‌روی، حق‌مداری، آیین همسرداری و مدیریت کارکنان می‌پردازد.
از محدوده تکلیف خویش قدم فراتر مگذار
درباره «بیان معیار سخن گفتن و اظهار کردن» در صفحه 40 کتاب آمده است: «امام علی (ع) در جمله کوتاه و بسیار آموزنده خویش به فرزندش می‌فرماید: «در موردی که علم و آگاهی نداری، سخن مگوی و از محدوده تکلیف خویش قدم فراتر مگذار و این در حقیقت ترسیمی از خط‌مشی برای عامه پویندگان و دارندگان علم و دانش است که بدانند انسان به همه اسرار و دقایق عالم آگاه نیست و جهل آدمی هزاران مرتبه بیش از علم و آگاهی او است و این کمال است برای پژوهشگران که به آنچه علم ندارند، معترف باشند و این خود بخشی از علم است و جهل مرکب را این‌گونه تفسیر کردند که: آدمی نداند و نداند که نداند.»
خدای کریم در عقوبت گناهکاران شتاب ننموده
در بخشی دیگر از این کتاب، می‌خوانیم: «همانطور که امام متقین (ع) فرموده‌اند، خدای کریم در عقوبت گناهکاران شتاب ننموده و به آنان مجال تفکر و تنبه و توبه داده است و گناه را وسیله تحقیر و توبیخ و رسوایی آنان قرار نداده، بلکه با پرده‌پوشی و حلم، الطاف خویش را به نهایت رسانیده و یکی از بهترین حسنات را توبه گنهکاران و اشک توبه‌گاران به‌شمار آورده؛ توسل به وسایط را شرط قبولی توبه نساخته و از افشاگری و پرده‌دری خودداری ورزیده و در محیطی کاملا محرمانه که در آن تنها بنده باشد و خدای خویش، راه سازش و تفاهم را گشوده است. این نوع برخورد با گنهکاران منحصر به ذات ربوبی است و مانند آنرا در هیچ محکمه و داوری نتوان یافت که حرمت متخلفان بدین‌گونه مورد عنایت باشد. لذا بندگان عاصی باید از این مجال بهره گرفته و به سوی خدا باز گردند و پیش از آنکه رسوایی گناه و فضیحت دنیا و آخرت دامنگیرشان شود، به علاج کار و چاره عصیان خویش پردازند تا از عقوبت و انتقام وی در امان بمانند.»
نخستین چاپ کتاب «در مکتب تربیتی امام علی (ع)» در 207 صفحه به بهای 20 هزار تومان از سوی انتشارات بنیاد بعث راهی بازار نشر شده است.
شنبه ۱۱ خرداد ۱۳۹۸ - ۱۵:۲۹
کتاب «در مکتب تربیتی امام علی (ع)»، شرحی بر نامه 31 نهجالبلاغه است که امیرالمومنین (ع) خطاب به فرزندش امام حسن مجتبی (ع) با محوریت تعلیم و تربیت، نوشت.
نظر شما