به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) نخستین چاپ کتاب «ریاضیات و فیزیک» نوشته یوری منین، استاد ریاضی مؤسسه ماکس پلانک، از پیشگامان هندسه جبری و محاسبات کوانتومی با ترجمه محمدعلی جعفری از سوی نشر علوم ریاضی ره‌آورد وابسته به موسسه فرهنگی فاطمی منتشر شده است.
«نظر کلی درباره ریاضیات»، «کمیت‌های فیزیکی، ابعاد و ثوابت: منشأ اعداد در فیزیک»، «یک قطره شیر: ناظر، مشاهده، مشاهده‌پذیر و مشاهده‌ناپذیر»، «فضا - زمان به منزله یک دستگاه فیزیکی» و «کنش و تقارن» پنج فصل کتاب را تشکیل می‌دهند.
در بخشی از پیشگفتار این کتاب می‌خوانیم: «داستانی نقل می‌کنند از اینکه ریاضیدانی سرشناس چطور درس منطق سال دوم دانشگاه را با این نطق آغاز کرده بود: «منطق، علم قوانین تفکر است. حالا باید به شما بگوییم که علم چیست، قانون چیست و تفکر چیست. اما در مورد معنای «کسره» چیزی نخواهم گفت.»
نویسنده در نخستین فصل کتاب درباره اندازه‌گیری در فضای خطی آورده است: «در فضای فیزیکی سه‌بعدی، اجسام صلب در ابعاد بزرگ فضا - زمان نوعی «خودهمانی» دارند. این ویژگی مبنای تمام اندازه‌گیری‌های فیزیکی است. پیشاپیش به‌هیچ‌وجه معلوم نیست که کدام‌یک از خواص آرمانی اندازه‌گیری فیزیکی در نظریه ریاضی و کاربردی‌ها مفید‌ترین خاصیت است. در واقع مفاهیم ریاضی در پیوند با ایده‌های اندازه‌گیری کلاسیک، طرح مفهومی پیچیده می‌سازند.»
«طیف یک کمیت نرده‌‌ای» یکی از موضوعات مورد بحث در دومین فصل کتاب حاضر است. براساس محتوای این فصل، طیف یک کمیت، مجموعه تمام مقادیری است که آن کمیت اختیار می‌کند. اصل موضوع پایه ریاضی که به‌عنوان نعریف کمیت نرده‌‌ای در مدل‌های نظری به‌حساب می‌آید، این است که طیف همواره مجموعه‌ای از فضای آفین تک بعدی روی اعداد حقیقی است و به‌عبارت دیگر روی خطی واقع است که صفر و یک در آن علامت‌گذاری نشده‌اند؛ اگر دو نقطه را صفر و یک در نظر بگیریم، آنگاه طیف به مجموعه اعداد حقیقی تبدیل می‌شود. جان کلام این است که گاهی نیازی به تفکیک دلبخواهی این نقاط نیست، اما به جای آن می‌توانیم از خود طیف استفاده کنیم.
در سومین فصل کتاب نیز درباره «دستگاه‌های منزوی» می‌خوانیم: «یکی از مهم‌ترین تجریدات فیزیک کلاسیک، ایده دستگاه منزوی یا بسته است. دستگاه منزوی بخشی از عالم است که تحولش در دوره‌ای از حیاتش فقط با قوانین ذاتی تعیین می‌شود. دنیای بیرون یا اصلا با دستگاه برهم‌کنش نمی‌کند یا در برخی مدل‌ها این برهمکنش‌ها به ایجاز با کمک مفاهیمی چون قید‌ها، میدان خارجی، ترموستات و غیره لحاظ می‌شود.
مولف در بخشی از چهارمین فصل کتاب نوشته است که ما خود را جای گرفته در فضا و امتداد یافته در زمان احساس می‌کنیم و در تحلیل نهایی، تقریبا تمام طرح‌‌های فیزیک جدید به توصیف رویداد‌هایی می‌پردازد که در عرصه فضا ـ زمان رخ می‌دهند؛ اما از زمان خلق نظریه نسبیت عام و مکانیک کوانتومی، تمایل فزاینده‌ای به در نظر گرفتن خود فضا ـ زمان به منزله یک دستگاه فیزیکی وجود داشته است.
«نظریه اعداد» یکی از موضوعات محوری در فصل پنجم کتاب است، در این بخش می‌خوانیم: «نظریه اعداد یک رشته ریاضی است که پیشرفت عظیمی کرده و زیبایی خیره‌کننده‌ای دارد، اما هنوز کاربرد ژرفی در علوم طبیعی نیافته است. یکی از موضوعات پژوهشی اصلی در نظریه اعداد، اعداد اول است (عدد اول یک عدد صحیح مثبت است که به‌جز خودش و یک مقسوم علیه دیگری ندارد.)»
نخستین چاپ کتاب «ریاضیات و فیزیک» با شمارگان یک‌‌‌هزار نسخه در 76 صفحه به بهای 9 هزار تومان از سوی نشر علوم ریاضی ره‌آورد وابسته به موسسه فرهنگی فاطمی منتشر شده است.
دوشنبه ۱۹ بهمن ۱۳۹۴ - ۱۱:۴۰
کتاب «ریاضیات و فیزیک» نوشته یوری منین در پنج فصل از سوی نشر علوم ریاضی ره‌آورد وابسته به موسسه فرهنگی فاطمی روانه بازار نشر شد.
نظر شما