مترجم و عضو هيات علمي موسسه حكمت و فلسفه ايران در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، كاتينگم را معروف‌ترين دكارت‌شناس و مترجم آثار او از زبان لاتين و فرانسه به انگليسي برشمرد كه تاكنون كتاب‌هايي را درباره دكارت نوشته است.
وي گفت: اين شارح و نويسنده در كتاب «فرهنگ فلسفه دكارت» انديشه اين فيلسوف فرانسوي را به طور عام بررسي مي‌كند. اين بررسي، ترتيب الفبايي دارد و تمام مدخل‌هايي كه به نوعي مربوط به فلسفه دكارت است را شامل مي‌شود. حوزه‌هايي نظير متافيزيك، علم و اخلاق از جمله سرفصل‌هاي مهم انديشه دكارت‌اند كه در مداخل متعدد كتاب از نظر گذرانده شده‌اند.
افضلي يادآور شد: كاتينگم در توضيح مدخل‌هاي گوناگون، گاهي توضيحات مبسوط و گاهي شرحي مختصر را بر اساس كتاب‌هاي اين فيلسوف فرانسوي ارايه مي‌كند. كتاب «فرهنگ فلسفه دكارت» را مي‌توان اثري مرجع برشمرد كه مطالعه آن براي استادان و دانشجويان فلسفه مفيد واقع خواهد بود.
وي كه پيش از اين كتاب «اعتراضات و پاسخ‌ها»ي دكارت را نيز شرح و ترجمه كرده و جايزه كتاب سال را نيز به خاطر آن دريافت كرده است، درباره انگيزه‌‌اش از پرداختن به فلسفه دكارت گفت: پايان‌نامه كارشناسي ارشد و دكتراي من نيز درباره كتاب «اعتراضات و پاسخ‌ها»ي اين فيلسوف بود، چرا كه از زمان دانشجويي به فلسفه او گرايش داشتم. انديشه دكارت از ابهام خالي است و مطالب به صورت بسيار روشن و دسته‌بندي شده عرضه شده‌اند.
عضو هيات علمي موسسه حكمت و فلسفه ادامه داد: يكي ديگر از دلايل پرداختن به فلسفه دكارت، قابليت تطبيق آن با فلسفه اسلامي است. فلسفه او محمل خوبي براي فلسفه تطبيقي به شمار مي‌آيد كه بررسي آن ممكن است افق‌هاي تازه‌اي را به‌ويژه به روي فلسفه اسلامي بگشايد.
افضلي درباره چرايي قابليت تطبيق انديشه اسلامي با دكارت گفت: دكارت وارث سنت قرون وسطايي و فلسفه مدرسي بود و بسياري از اجزاي اين فلسفه برگرفته از آموزه‌هاي ارسطويي است، آموزه‌هايي كه در فلسفه اسلامي نيز راه يافته‌اند و پايه‌هاي آن را تشكيل مي‌دهند.
وي فلسفه دكارت را با فلسفه اسلامي به لحاظ اشتراك در طرح مسايل قابل تطبيق و مقايسه قلمداد كرد و گفت: انديشه دكارت در ابعاد وجودشناسانه و معرفت‌شناسانه به معناي سنتي، حرف‌هاي زياد براي گفتن دارد. مباحث بسياري از فلسفه اسلامي نيز همين مسايل و مباحثات متافيزيكي را موضوع خود قرار داده‌اند.
اين مدرس فلسفه يادآور شد: فلسفه دكارت به معناي قديمي و اصيل، فلسفه است، چرا كه راهي متفاوت از تفكرات معاصر كه در واقع ضد فلسفه‌اند را جست‌وجو مي‌كند. دكارت درباره مسايل سنتي نظير وجود خدا، نفس، عالم ماده و نظاير آن بحث مي‌كند، مسايلي كه در فلسفه اسلامي نيز از سوي متالهان دنبال مي‌شد.
افضلي مهم‌ترين شاخصه فلسفه دكارت كه در تطبيق با فلسفه اسلامي مي‌تواند به كار آيد را روش فلسفي او دانست و گفت: روش او بر شك استوار بود. او براي مقابله با شكاكيتي كه بر زمانه‌اش حاكم بود، اين روش را برگزيد و در تمام يقينيات نيز شك كرد تا از اين طريق بر شكاكيت آن دوران فايق آيد و محلي براي خرده گرفتن شكامان باقي نگذارد.
وي ادامه داد: اين روش در فلسفه اسلامي معاصر بسيار اثرگذار خواهد بود، زيرا سبب خواهد شد تا با به چالش كشيدن فلسفه اسلامي از گذشته تاكنون، از ركودي كه اكنون دچار آنيم، نجات يابيم. يقين شمردن آنچه فلاسفه گذشته گفته‌اند و شك نكردن در آنها، سدي در برابر پيشرف فلسفي ما خواهد بود. همچنان كه اكنون نيز دچار اين درجا زدن هستيم.
انتشار كتاب «فرهنگ فلسفي دكارت» را انتشارات موسسه پژوهشي حكمت و فلسفه ايران بر عهده دارد.
شنبه ۱۴ اسفند ۱۳۸۹ - ۱۳:۲۰
دكتر علي افضلي ترجمه كتاب «فرهنگ فلسفه دكارت» نوشته «جان كاتينگم» را به پايان برد. وي معتقد است انديشه دكارت از ابهام خالي است و برخلاف جريان‌هاي فكري ضدفلسفي معاصر، از ابعاد وجودشناسانه و معرفت‌شناسانه سخن مي‌گويد و به معناي واقعي و سنتي كلمه، فلسفه است.
نظر شما