کاخی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) درباره پژوهش‌هایی که در ارتباط با حافظ و شعر او صورت می‌گیرد توضیح داد: پژوهش‌گران در این حوزه دو دسته‌اند. عده‌ای به دنبال نسخه‌های قدیمی یا به قول خودشان «اقدم نسخ» هستند. تعداد افرادی که در این حوزه کار می‌کنند کم نیست و نسخه‌های مختلف متعلق به زمان‌های گوناگون را تهیه می‌کنند .
وی در ادامه گفت: این پژوهش‌گران بر نسخه‌های قدیمی که یافته‌اند مقدمه‌ای مبنی بر آن‌که حافظ که بوده است و این نسخه را چگونه پیدا کرده‌اند می‌نویسند و آن‌را منتشر می‌کنند.
این پژوهشگر افزود: با توجه به تعدد نسخه‌های موجود در این زمینه به نظرم انجام این کار خسته کننده و تکراری شده است. تنها تعداد اندکی از پژوهش‌گران همچون بهاء‌الدین خرمشاهی و محمدرضا شفیعی کدکنی به سراغ ویژگی‌های شعر حافظ و زبان او رفته‌اند.
وی با تاکید بر این امر که هنوز حافظ را نمی‌شناسیم تشریح کرد: غزل‌های حافظ حرف‌های بسیاری برای گفتن دارند. اما هنوز حافظ را آن‌چنان که شایسته اوست نمی‌شناسیم. باید در پی جوابی برای این پرسش باشیم که چرا از بی‌سوادترین افراد تا باسوادترین و تواناترین استادان شعر و ادبیات فارسی در جهان همگی به اتفاق حافظ را برترین شاعر جهان می‌دانند و کلام او را می‌پسندند.
کاخی افزود: هنگامی‌که شعر شاعری می‌تواند این‌چنین دامنه وسیعی از مخاطبان را تحت تاثیر خود قرار دهد نباید به آسانی از کنار آن عبور کرد؛ بلکه باید در تلاش برای کشف ویژگی‌های آن باشیم.
وی به نگاهی که حافظ به موسیقی داشته است اشاره و تصریح کرد: اگر در اشعار حافظ دقت کنیم متوجه می‌شویم بسیاری از کلماتی که به‌کار گرفته است همگی کلمات ویژه موسیقی هستند و معنای دیگری از آن بیت را برای ما تداعی می‌کنند که با معنای ظاهری این ابیات متفاوت است.
این شاعر به ارائه مثال‌هایی در این زمینه پرداخت و تشریح کرد: در بیت «این مطرب از کجاست که ساز عراق ساخت/ وآهنگ بازگشت به راه حجاز کرد» کلمات مطرب، ساز، عراق، ساخت، آهنگ، بازگشت، راه، حجاز و کرد(به معنای ساختن) همگی کلمات موسیقی هستند و منظور گوشه عراق و بازگشت به گوشه حجاز است. همچنین بیت «مطرب از درد محبت عملی می‌پرداخت/ که حکیمان جهان را مژه خون‌پالا بود» منظور از «عملی می‌پرداخت» چگونگی ساز زدن مطرب است.
وی یادآور شد: موسیقی در شعر حافظ نفوذ گسترده‌ای دارد. الفاظ او همگی از ابهت و عظمت ویژهای برخوردارند. اما ۹۰ درصد حافظ‌شناسان و حافظ‌پژوهان از موسیقی اصیل ایرانی هیچ اطلاعی ندارند.
کاخی در پایان تاکید کرد: حافظ شاهد زمانه خودش بوده است و تمامی وقایع زمانی که در آن می‌زیسته در شعرش انعکاس داشته است. باید موسیقی شعر حافظ و اثری که این موسیقی در نفوذ کلامش داشته است بررسی شود تا بتوانیم شعر او را بهتر و بیشتر بشناسیم.
سه‌شنبه ۲۰ مهر ۱۳۸۹ - ۱۴:۱۹
مرتضی کاخی از پژوهش‌گران زبان و ادبیات فارسی معتقد است موسیقی شعر حافظ تاکنون ناشناخته باقی مانده است. این درحالی است که موسیقی در شعر او نفوذ گسترده‌ای داشته و به الفاظ شعر حافظ ابهت و عظمت ویژهای بخشیده است. وی تاکید می‌کند که نود درصد حافظ‌شناسان از علم موسیقی بی‌اطلاع‌اند._
نظر شما