«فرهنگ فلسفي» كه اكنون در مرحله ويراستاري قرار دارد، از پروژههاي پژوهشي مؤسسه حکمت و فلسفه ایران بهشمار ميآيد كه به سرپرستي دكتر غلامرضا اعواني و ويراستاري دكتر بهزاد سالكي بهصورت مشترك توسط جمعي از استادان تهيه شده است.\
وی در پاسخ به این سؤال که این فرهنگ کدام یک از حوزههای فلسفه را پوشش میدهد، گفت: این فرهنگ شامل اصطلاحات مندرج در فلسفههاي اروپايي است و نه فلسفه اسلامي يا فلسفههاي هند و چين. اين فرهنگ در حقيقت ترجمه و گزينشي است كه از ميان مدخلهاي شش فرهنگ فلسفي به زبان انگليسي صورت گرفته است.
وي اين شش فرهنگ فلسفی را كه در فاصله دهه 70 تا سال 2004 منتشر شدهاند این چنین برشمرد:
Dictionary of Philosophy and Religion, William L.Reese, 1996
The Cambridge Dictionary of Philosophy, General Editor: Robert Audi, 1996
Oxford Dictionary of Philosophy, Simon Blackurn, 1996
A Dictionary of Philosophy, Antony Flew, 1979
The Blackwell Dictionary of Western Philosophy, Nicholas Bunnin and Jyuan Yu, 2004
The Dictionary of Philosophy, Edited by Dagobert Runes, 1964
عضو هیإت علمی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران درباره روند تدوین این فرهنگ گفت: در ترجمه فارسي اين فرهنگها، ابتدا مداخل شش فرهنگ فوق با يكديگر مقايسه شدهاند و در هر مورد، بهترين و كاملترين مدخل انتخاب و سپس ترجمه شده است.
به گفته سالکی، این فرهنگ فلسفی در دو جلد از حروف A-L و M-Z منتشر ميشود كه هر جلد در حدود 600 صفحه است و در آن معادل تمامي اصطلاحات و اسامي انگليسي در پاورقي ذكر شده است. همچنین 80 درصد مدخلهای اين فرهنگ از اسامي تشكيل شده و بقيه شامل اصطلاحات فلسفي است.
وی خصوصیات دیگری نیز برای این اثر بیان کرد و گفت: در مقابل هر مدخل انگليسي، حداكثر سه برابر نهاد رايجتر آن به زبان فارسي ذكر شده است و از آنجایی كه شش فرهنگي كه مبناي ترجمه قرارگرفتهاند، مداخل متفاوتي دارند، بنابراین سعي شده تمامي مداخل در اين فرهنگ ذكر شوند و در نتيجه فرهنگ به دست آمده داراي جامعيتي است كه نواقص شش فرهنگ مبنا در آن وجود ندارد.
پژوهشگر حوزه فلسفه با اشاره به اینکه «هر چند اين فرهنگ به زبان فارسي است اما ترتيب مدخلها بر اساس حروف انگليسي تنظيم شده»، علت اين انتخاب را اینچنین عنوان کرد: هنوز در زبان فارسي براي برخي از اصطلاحات و معادل دقيق و مناسبي ارائه نشده و براي يك مدخل چندين برابرنهاد وجود دارد يا آنكه سليقه مترجمان مختلف داراي طيف وسيعي است. به همین دلیل اگر كسي با ديدن يك اصطلاح فلسفي به زبان انگليسي به سراغ اين فرهنگ بيايد، نميداند كه آن را در ذيل كدام مدخل خواهد يافت. بر اين اساس مترجمان اين فرهنگ پس از بحث و بررسيهاي بسيار، ترتيب مدخلها را بر اساس حروف انگليسي انتخاب كردهاند.
به گفته سالکي، مترجمان این مجموعه عبارتند از: دكتر شاپور اعتماد (مترجم مدخلهاي فلسفههاي انگليسي زبان و تحليلي)، دكتر شهين اعواني (مترجم مدخلهاي روانشناسي و اخلاق)، دكتر غلامرضا اعواني (مترجم مدخلهاي مربوط به فلسفههاي قرون وسطي) و دكتر شهرام پازوكي (مترجم مدخلهاي فلسفههاي يونان و برخي اصطلاحات و مكتبهاي فلسفي). همچنين دكتر بهاءالدين خرمشاهي (مترجم مدخلهاي فلسفههاي انگليسي و آمريكايي و فلسفههاي مضاف)، دكتر بهزاد سالكي (مترجم مدخلهاي فلسفههاي قارهاي و الاهيات و متألهان يهودي و مسيحي)، دكتر عبد الكريم سروش (مترجم مدخلهاي فلسفة تحليلي و قارهاي) و دكتر ضياء موحد (مترجم مدخلهاي منطق و فلسفههاي تحليلي) از دیگر مترجمان این مجموعهاند.
از سوي ديگر دكتر كامران ساساني در تدوین این فرهنگ به بررسي تمامي مدخلها و نیز ترجمه تمامی مدخلهاي باقیمانده يا جا افتاده، پرداخته است.
به گفته ویراستار این فرهنگ فلسفی، تاكنون ترجمه، ويراستاري و بازنگري حرف A تا L پایان يافته است و به زودی جلد نخست آن براي چاپ آماده خواهد شد و تا سال آينده اين فرهنگ در اختيار علاقهمندان قرار خواهد گرفت.
نظر شما