مدير انتشارات توس با بيان اين مطلب درباره اين نسخه كهن به خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا) گفت: «تاريخ بخارا يكي از متون كهن و قديمي است و از منابع معتبر و نامداري به‌شمار مي‌آيد و چنان‌كه از نامش پيداست درباره تاريخ بخارا، اوضاع جغرافيايي، نام شهرها، قصبات، رودها، ذكر علما و قضات، حوادث و اتفاقات در ايران گذشته و جغرافياي گسترده‌اش بحث مي‌كند.»
محسن باقرزاده خاطرنشان كرد: «اين كتاب مهم‌ترين و قديمي‌ترين تاريخ محلي بر جاي مانده از بخارا به زبان فارسي است كه سيماي اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي، سياسي و... بخارا را بر اساس مستندات تاريخ به تصوير مي‌كشد.»
وي افزود: «سيدمحمدتقي مدرس رضوي» مصحح اين كتاب تعليقات بسياري بر آن نوشته كه بر ارزش اين نسخه مي‌افزايد. اين كتاب منبع مهمي براي تاريخ‌دانان محسوب مي‌شود و اطلاعات گران‌بهايي از نظر زبان‌شناسي، باستان‌شناسي، تاريخي و... را دربردارد.»
مدير انتشارات توس يادآور شد: «سيد رضوي، تأليف اين تاريخ‌ها را در اعصار گذشته بسيار متداول و معمول مطرح مي‌كند؛ زيرا براي هر شهر، يك يا چند تاريخ به رشته تحرير درآمده كه هر يك براي اطلاع از حوادث و رويدادهاي آن شهر و ناحيه بسيار باارزش و سودمند است.»
وي افزود: «شهرهاي مهم خراسان بزرگ و ماوراءالنهر تاريخ‌هاي بسياري را به زبان‌هاي تازي و پارسي عرضه كرده كه بيشتر آنها از بين رفته و دستخوش حوادث شده‌اند.»
باقرزاده در ادامه سخنانش گفت: «سيد رضوي در اين كتاب كهن ،از مولفاني كه تاريخ خراسان بزرگ و ماوراءالنهر را به رشته تحرير درآورده‌اند ياد كرده؛ زيرا تواريخي كه براي شهرهاي خراسان و ماوراءالنهر نوشته شده بسيار اند.»
وي به تاريخ‌هايي كه براي بخارا تأليف شده اشاره كرد و گفت: «تاريخ بخارا نوشته «ابوعبدالله محمدبن اسماعيل جعفي الحافظ»، تاريخ بخارا نوشته «مسلم‌بن قاسم ذيلي»، تاريخ بخارا نوشته «سعدبن جناح» كه از اين تاريخ «ابن خندق» در تاريخ بيهقي نام برده ،تاريخ بخارا تأليف «ابوعبدالله محمدبن ابي‌بكر احمدبن محمدبن سليمان»، تاريخ بخارا نوشته «ابوبكر منصور برسخي سمعاني در كتاب الانساب»، تاريخ بخارا و سمرقند بنام‌القند در 20 جلد تأليف «نجم‌الدين عمربن محمدبن احمد سنفي سمرقندي»، تاريخ مزارات بخارا تأليف «احمدبن محمد» از جمله كتاب‌هايي است كه تاريخ ماورا‌النهر و بخارا در آنها ذكر شده است.»
وي افزود: «در كتاب تاريخ بخارا، اوضاع و احوال سياسي، آداب و رسوم، مسائل جغرافيايي، رجال زمان و... مطرح شده و به اعتقاد تمام مورخان اين كتاب براي تأليف تاريخ يك مقطع و برهه از زمان مناسب است.»
باقرزاده به ويژگي‌هاي يك تاريخ‌نگار اشاره كرد و يادآور شد: «يك مورخ نياز به منابع بسياري براي تاريخ‌نگاري دارد و اين منابع هر چه بيشتر به تاريخ گذشته، ديار و شهر نزديك باشد از نظر استناد محكمتر خواهد بود.»
وي افزود: «برخي روايات تاريخي توسط كاتبان تحريف شده ،از اين روي كتابي كه به تاريخ آن شهر و ديار نزديك‌تر باشد مستنداست و تاريخ‌نگاران مي‌توانند از اين كتاب‌ها بهره بيشتري ببرند.»
مدير انتشارات توس يادآور شد: نسخه‌هاي تاريخي و گردآوري آنها توسط مورخان نشان‌دهنده زمان وقوع حادثه‌هاي تاريخي و اين مسأله براي تاريخ‌نگاران بسيار مهم و ارزشمند است.»
وي افزود: «تاريخ بخارا نخستين‌بار توسط «ابوبكر محمدبن جعفربن زکريا نَرشَخي» به رشته تحرير درآمده و «ابونصراحمدبن محمدبن نصرالقبادي» آن را به عربي ترجمه ،سپس «محمدبن ظفربن عمر» آن را تلخيص كرده. سيد محمدتقي مدرس رضوي نيز بر اين متن كهن تعليقات بسياري نوشته است.»
باقرزاده به ويژگي‌هاي كتاب اشاره كرد و اظهار داشت: «آنچه در اين كتاب اهميت دارد، تعليقات آن است؛ زيرا سيد رضوي بسياري از منابع را مشاهده و شرح، توضيحات، حوادث و وقايع آن روزگار را بيان كرده كه اين منبع را مهم و ارزشمند جلوه مي‌دهد.»
وي افزود: «اين كتاب 30 سال پيش منتشر شد و هم‌اكنون با چاپ جديد و تصحيح و تعليق در دسترس تاريخ پژوهان قرار دارد.»
باقرزاده انگيزه چاپ اين كتاب را پس از 30 سال بيان كرد و گفت: «امسال در نمايشگاه كتاب تاريخ‌نگاران و پژوهشگران از اين كتاب به نيكي ياد كردند وبه دنبال آن بودند، اين مسأله انگيزه‌اي شد تا براي چاپ مجدد اين كتاب كوشش كنيم.»
مدير انتشارات توس گفت: «نام اين كتاب براي پژوهشگران و مورخان آشناست و مي‌توانند از اين منبع مهم و مستند در تاريخ‌نگاري‌ها استفاده كنند.»
چهارشنبه ۱۱ دی ۱۳۸۷ - ۱۲:۰۰
«تاريخ بخارا» به قلم «ابوبکر محمدبن جعفربن زکريا نَرشَخي» تاريخ شهرستان بخارا را در گستره جغرافيايي ايران بزرگ در روزگار گذشته به تصوير مي‌كشد و اوضاع جغرافيايي، قصبات، حوادث و اتفاعات را در آن دوران بررسي مي‌كند./
نظر شما