یکشنبه ۳ خرداد ۱۳۹۴ - ۰۹:۵۴
«مساحت احساس» منتشر شد/تاریخ سیاسی هنر نقاشی از منظر سهراب سپهری

کتاب «مساحت احساس» با عنوان فرعی «سهراب سپهری و هنر عرفانی در جهان معاصر» نوشته مهدی رفیع منتشر شد. نویسنده در این کتاب با تحلیل و واکاوی کتاب «اتاق آبی» سهراب سپهری به تدوین و شرح نظریه این شاعر در زمینه تاریخ هنر نقاشی پرداخته است. این نظریه سهراب سپهری در اصل نوعی تاریخ سیاسی نقاشی است.

مهدی رفیع، نویسنده کتاب‌ «مساحت احساس» در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، گفت: هدف اصلی از نگارش این کتاب، شرح و بررسی جنبه‌هایی از اندیشه و هنر سهراب سپهری بود که تاکنون مورد غفلت پژوهشگران قرار داشت.

وی افزود: کتاب «اتاق آبی» سهراب سپهری از مهم‌ترین آثار این شاعر و هنرمند است که پیشتر توجهی چندانی به آن نشده بود. این کتاب حاوی یادداشت‌های سهراب از خاطرات دوران کودکی و برداشت‌های فیلسوفانه‌اش از آن دوران است. سهراب در این کتاب درباره هنر نظریه‌پردازی کرده و به تدوین نوع جدیدی از تاریخ نقاشی می‌رسد.  

رفیع در ادامه درباره مباحث مطرح شده در فصل‌های مختلف کتاب، گفت:‌ «مساحت احساس» در پنج فصل نوشته شده است. در فصل نخست 30 سال حضور حرفه‌ای سهراب سپهری در هنر نقاشی بررسی شده و در نهایت از منظر فلسفی آثار او در این عرصه را دوره‌بندی کردم. همچنین در فصل دوم کتاب نیز به معرفی و تحلیل کتاب «اتاق آبی» این شاعر اثر گذار پرداختم. جالب است بدانید که اتاق آبی در اصل، اتاقی بود که در زمان کودکی سهراب در منزل آنها وجود داشت و سهراب به این اتاق عشق می‌ورزید و مدام در آن حضور داشت.

این محقق در ادامه با اشاره به این نکته که سهراب سپهری در کتاب «اتاق آبی» نظریه‌های خود در زمینه هنر ارائه کرده است، گفت: سپهری  در «اتاق آبی» جنبه‌های مختلف نقاشی شرق و غرب را با هم از منظر «هستی شناختی» مورد همسنجی قرار داده و در ادامه بر اساس آن به یک نظریه جدید در زمینه تاریخ هنر نقاشی می‌رسد که این تاریخ، به گونه‌ای تاریخ سیاسی هنر نقاشی است.

رفیع همچنین درباره فصل سوم کتاب گفت: من در فصل سوم کتاب نیز از جنبه‌های دیگری کتاب «اتاق آبی» را مورد تحلیل قرار داده و آن را واکاوی کردم. در نهایت نیز این مساله را شرح دادم که سهراب سپهری چگونه از اتاق آبی، نظریه «زیست‌بوم (اکولوژی) شناسی عرفانی در هنر معاصر» را مطرح می‌کند.

نویسنده «مساحت احساس» در ادامه اضافه کرد: رابطه بین موسیقی و نقاشی‌های سهراب سپهری، محتوای فصل چهارم کتاب است. سهراب از اواخر دهه 40 تا حدود نیمه اول دهه 50، یکسری آثار انتزاعی خلق کرد. من با تحلیل این تابلوها و با استفاده از برخی یادداشت‌ها و نامه‌های سهراب به این نتیجه رسیدم که وی این تابلوها را به صورت آگاهانه برای نشان دادن رابطه بین موسیقی و هنرهای تجسمی، خلق کرده است.

وی همچنین به دو مفهوم ابداعی «نقاشی ــ شعر» و «سینما ــ شعر» اشاره کرد و گفت: در نهایت در فصل پنجم کتاب نیز رابطه‌های بین نقاشی و شعر را بررسی کرده و رخ دادن این رابطه‌ها را با استفاده از برخی اشعار سهراب و همچنین برخی از اشعار فروغ فرخزاد، به طور عملی نشان دادم. همچنین برای تحلیل بهتر و علمی‌تر تاثیر نقاشی و سینما به ترتیب بر اشعار سهراب سپهری و فروغ فرخزاد، دو مفهوم ابداعی «نقاشی ــ شعر» و «سینما ــ شعر» را مطرح کردم.

رفیع در پایان درباره دیگر کتاب‌هایی که در دست انتشار یا تالیف دارد، گفت: هم‌ اکنون کتاب «موقعیت بدن بدون اندام» نوشته اریک الّی‌یز را در نوبت انتشار در نشر نی دارم. همچنین تالیف کتاب دیگری را نیز به پایان رسانده‌ام که مجموعه مقالاتی درباره رابطه هنر و فلسفه است. این کتاب به همراه دو کتاب «مساحت احساس» و «موقعیت بدن بدون اندام» یک «سه گانه» را در حوزه رابطه میان هنر و فلسفه شکل می‌دهد.

«مساحت احساس: سهراب سپهری و هنر عرفانی در جهان معاصر» نوشته مهدی رفیع با شمارگان هزار نسخه، 216 صفحه و بهای 18 هزار تومان از سوی نشر نی روانه کتابفروشی‌ها شده است. بخش انتهایی کتاب، شامل تصاویر رنگی برخی تابلوهای نقاشی سهراب سپهری در 24 صفحه است.

از دیگر کتاب‌های منتشر شده رفیع می‌توان به ترجمه مشترک او و مهدی پارسا از کتاب «فرهنگ مقدماتی اصطلاحات روانکاوی لکانی» نوشته دیلن اونز اشاره کرد. این کتاب برای نخستین بار در سال 1386 از سوی نشر گام‌نو منتشر شده و در سال 1387 نیز به چاپ دوم رسید.

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 1
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • مهدی ۰۱:۲۹ - ۱۳۹۶/۱۰/۲۳
    من فقط مقدمه این کتاب رو خوندم و توصیه میکنم. که اون رو نخونید. به این دلایل که. 1 کمی که کتاب رو مطالعه میکنید متوجه میشید که شخصی که این کتاب رو نوشته اولا یک مهندس هست و نگاهش به هنر و عرفان و علوم انسانی یک نگاه مهندسی و مکانیکی هست. که اصلا حس عشقو فلسفه و عاطفه رو در شما بیدار نمیکنه و نمیتونه اون لطافت سهراب و همینطور عشق و عرفان رو منتقل کن دقیقا انگار بحث های عرفانی و فلسفی و عاطفی مثل ناراحتی و خوشحالی و گریه و عاشقی و ... مثل یک ابزار میمونن تا انسان رو تشکیل بدن. بعد با تحلیل های مهندسی میاد این ها رو برسی میکنه. که حس منزجر کننده ای رو به شما میده. من دقیقا این حس رو دقیقا در حین خواندن کتاب (انقلاب ایران در دو حرکت) نوشته (مهندس مهدی بازرگان) داشتم. و اما اینکه چرا من این نظر رو دارم. و چرا میگم این دسته از افراد که نگاه مهندسی به نوشته علوم انسانی دارن رو مطالعه نکنید . دلایل بسیار مفصلی داره که در غالب این متن نمی گنجه. و باعث شد تحقیقاتی کنم و به نتایجی قابل ارائه ای برسم که اگر دوست داشتید بدونید. می تونید به من ایمیل بزنید. که اونجا من مفصل بحث خواهم کرد در این مورد. mehdinajmibu@gmail.com

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها