شنبه ۲۲ شهریور ۱۳۹۳ - ۰۸:۱۴
تا ریشه به جا است، درد درمان نشود/ نظارت در فضای تبلور اندیشه معنا دارد

علی سلاجقه، مدرس دانشگاه تهران معتقد است که نظارت در حوزه نشر در فضایی معنا پیدا می‌کند که شاهد تبلور اندیشه‌ها باشیم، در غیر این‌صورت نظارت بی‌معنا خواهد بود.

دکتر سلاجقه در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درباره مقوله کتابسازی اظهار کرد: بعد از 20 سال فعالیت دانشگاهی معتقدم  «کتاب» یعنی انتشار آخرین یافته‌ها در حوزه‌‌های مختلف. بنابراین به تحریر درآوردن فکر و اندیشه، بسیار ارزشمند و دشوار است. همه افرادی که صاحب اندیشه هستند، باید مجالی برای ابراز عقیده در قالب کتاب داشته باشند؛ هر چند عقیده‌ای ساده و معمولی باشد. اگر نویسنده‌ای توانایی ارتقاء محتوایی عقاید ساده را داشته باشد، قابل احترام و توجه است. 

تاکید دین اسلام بر قداست کتاب
سلاجقه در ادامه با طرح این پرسش که کتاب برای چه هدفی تولید می‌شود؟ توضیح داد:‌ اگر تصور یک مدرس دانشگاه از تالیف کتاب، فقط ارتقاء درجه باشد، چندان جالب نیست. به شدت معتقدم یک دانشگاهی بعد از ارتقاء به درجه استادتمامی، باید به تالیف کتاب بپردازد، در صورتی‌که متاسفانه برخی مدرسان دانشگاه معتقدند نیازی به تالیف کتاب از سوی یک استادتمام نیست. 

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات سیاست‌های علمی کشور گفت: مدرسان نباید به کتاب به‌عنوان یک کالا یا ابزاری برای ارتقا‌ء درجه علمی نگاه کنند. در دین ما نیز بر قداست کتاب به‌عنوان قالبی برای انعکاس اندیشه تاکید شده است. 

انتشار کتاب برای ارتقاء سطح علمی جالب نیست
وی درباره ریشه‌های بروز پدیده‌ کتابسازی افزود: متاسفانه در هر حوزه کاری معیار‌هایی برای ارتقا شغلی و مالی درنظر گرفته شده و در حوزه دانشگاهی نیز تعیین انتشار کتاب به‌عنوان معیاری برای ارتقاء سطح علمی جالب نیست. 

مولف کتاب «اصول مدیریت و حفاظت خاک» اظهار کرد: به‌عنوان مثال یک مدرس دانشگاه بعد سال‌ها تلاش علمی به تولید یک اثر دست می‌زند اما وقتی می‌بیند همکارش با قبول یک پروژه تحقیقاتی علاوه بر تولید مقالات بیشتر سود مالی قابل توجهی نیز کسب می‌کند، تمایل چندانی به تولید یک کتاب فاخر نخواهد داشت، در حالی‌که اگر مولف دانشگاهی از توجه مالی و معنوی جامعه نسبت به آثارش مطمئن بود، به‌طور قطع هیچگاه دنبال فعالیت‌های دیگری نمی‌رفت. 

احترام جامعه به فکر و اندیشه پژوهشگران
سلاجقه با اشاره به آسیب‌های بروز پدیده کتابسازی ادامه داد:‌ زمانی‌که جامعه برای فکر و اندیشه یک محقق و پژوهشگر ارزش قائل شود، مولف هیچگاه به انتشار اندیشه، نگاه اقتصادی نخواهد داشت، بلکه بی‌دریغ به نشر دانش خود می‌پردازد. باید توجه داشت که زدودن نگاه اقتصادی از مقوله نشر، جامعه را به اهمیت کتاب متوجه خواهد کرد؛ به‌عبارتی دیگر در ایجاد مانعی بر انتشار مصادیق کتابسازی، نگاه جامعه و نگاه فعالان حوزه نشر مانند یک زنجیر به‌هم متصلند. 

اثر بی‌کیفیت، بی‌اعتمادی مخاطب را در پی دارد
وی درباره آسیب‌های پدیده کتابسازی بر مخاطب تاکید کرد: یکی از معیار‌های مخاطب برای انتخاب کتاب، نام نویسنده یا مترجم است. مخاطب حرفه‌ای بعد از مطالعه اثری از یک مولف دانشگاهی که فقط شامل چند مطلب از چند منبع است،‌ دچار حس بی‌اعتمادی به فضای نشر خواهد شد. 

این مدرس دانشگاه تهران، درباره نظارت در پیشگیری از تولید مصادیق کتابسازی گفت: «تا ریشه به جا است، درد درمان نشود» نظارت زمانی معنا پیدا می‌کند که اصل کار در حوزه نشر، یعنی توجه به کتاب، مورد تاکید قرار گیرد. نظارت، در فضای تبلور اندیشه‌ها معنا دارد، در غیر این‌صورت نظارت معنا و مفهومی نخواهد داشت.

مروری بر پرونده 
مدیرکل خدمات پژوهشی و انتشارات دانشگاه تهران، با بیان این مطلب که ناشران مطرح از نرم‌افزار‌های کامپیوتری برای شناخت آثار مشابه بهره‌می‌برند گفت:‌ کتابسازی با گوشه‌نشینی مولفان نخبه آغاز می‌شود. متن کامل گفت‌گوی خبرنگار ایبنا با ایرج الله‌دادی را اینجــــــــــــــا بخوانید. 

عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی معتقد است کتابسازی زمانی ظهور می‌کند که به اصطلاح نویسنده به دنبال ارائه کپسولی مفاهیم است؛ کتابی که فقط برای گرفتن نمره قبولی کاربرد دارد. متن کامل گفت‌و‌گوی کامل خبرنگار (ایبنا) با دکتر محمدرضا حمیدی‌زاده را اینجــــــــــــا بخوانید.

دانشیار دانشکده برق و مهندسی دانشگاه شهید بهشتی معتقد است کتابسازی تولید «خزف» جای «لعل» و نتیجه توجه به آموزش و تا حدی سخت‌گیری، در پیشگیری از بروز پدیده کتابسازی موثر است. رواج تفکر بساز و بفروشی در بین اهالی نشر است. متن کامل گفت‌و‌گوی کامل خبرنگار (ایبنا) با دکتر سیدمحمد‌تقی روحانی ‌رانکوهی را اینجــــــــــــا بخوانید.

رئیس پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، با تاکید بر انجام پژوهش درباره موضوع کتابسازی اظهار کرد: نمی‌توان براساس تک مشاهده‌ها به اثبات وجود پدیده کتابسازی رسید. متن کامل گفت‌و‌گوی کامل خبرنگار (ایبنا) با دکتر سیروس علیدوستی را اینجــــــــــا بخوانید.

مديركل امور تربيتي و مشاوره وزارت آموزش و پرورش،‌ بی‌تقوایی را اصلی‌ترین دلیل پدیده کتابسازی دانست و گفت:‌ کتابسازی نسبتی با پايبندی‌های پسنديده و موثر در اخلاق حرفه‌ای ندارد. متن کامل گفت‌و‌گوی کامل خبرنگار (ایبنا) با دکتر ابوالقاسم عیسی‌مراد را اینجـــــــــــــا بخوانید. 

عضو هیات مدیره انجمن فرهنگی ناشران کتاب دانشگاهی، رونویسی را پدیده نوظهور دهه 90 دانست و گفت: ‌دانشجوی دهه 60 منابع اصلی می‌خواند اما دانشجوی امروز سرگرم شبکه‌های اجتماعی است. متن کامل گفت‌و‌گوی کامل خبرنگار (ایبنا) با حسین داودآبادی را اینجـــــــــــــا بخوانید. 

عضو هیات علمی دانشگاه تهران برای پیشگیری از بروز پدیده کتابسازی، ایجاد بانک اطلاعاتی را مفید دانست و گفت:‌ در معرفی و گرامیداشت مولفان پویا نیستیم. تلاش بیشتر در این حوزه و پیگیری‌های قضایی متخلفان می‌تواند از انتشار مصادیق کتابسازی جلوگیری کند. متن کامل گفت‌و‌گوی کامل خبرنگار (ایبنا) با دکتر آذرنوش آذرتاش را اینجـــــــــــا بخوانید.

مدیرمسئول انتشارات فدک ایساتیس معتقد است کتا‌بسازی یعنی ارایه یک محصول قلابی در قالب استاندارد. وی‌ اصلی‌ترین دلیل بروز پدیده کتابسازی را در تصمیم‌گیری‌های سطحی می‌داند. متن کامل گفت‌و‌گوی خبرنگار (ایبنا) با مجید رضا زروئی را اینجــــــــــــا بخوانید. 

عضو هیات علمی پژوهشکده تاریخ علم دانشگاه تهران معتقد است که کتابسازی دو بار معنایی مثبت و منفی دارد که بار منفی آن موجب دور شدن نویسنده از فضای نوشتن می‌شود. متن کامل گفت‌و‌گوی خبرنگار (ایبنا) با غلامرضا جمشیدنژاد اول را اینجـــــــــــا بخوانید.

مدرس دانشگاه اصفهان، با اشاره به تاثیر مثبت تاسیس خانه نقد در پیشگیری از مصادیق کتابسازی گفت: پدیده کتابسازی با نقد سازنده از بین رفتنی است. متن کامل گفت‌و‌گوی خبرنگار (ایبنا) با سیدمهدی نوریان را اینجـــــــــــــا بخوانید.

مدرس پردیس فارابی دانشگاه تهران، کتابساز را فردی منفعت‌‌طلب می‌داند و بر این باور است که کتابخوان حرفه‌ای بهترین ناظر برای پیشگیری از کتابسازی است، در حالی‌که جامعه ما چنین ناظری ندارد. متن کامل گفت‌و‌گوی خبرنگار (ایبنا) با حسین خنیفر را اینجـــــــــــا بخوانید.

عضو هیات علمی دانشگاه تهران، نظام ارتقاء استادان را اصلی‌ترین عامل موثر در ظهور پدیده کتابسازی می‌داند و بر بازنگری در این قانون تاکید دارد. متن کامل گفت‌و‌گوی کامل خبرنگار (ایبنا) با دکتر حسین ارزانی را اینجـــــــــــــا بخوانید. 

دانشیار دانشگاه شهید بهشتی کتابسازی را نوعی سرقت علمی (ادبی) می‌داند و معتقد است که اطلاق واژه کتابساز به تولیدکنندگان مصادیق کتابسازی، نوعی تخفیف دادن به این افراد است. متن کامل گفت‌و‌گوی کامل خبرنگار (ایبنا) با دکتر محمد عشقی را اینجــــــــــــا بخوانید. 

مولف و کارشناس حوزه طب سنتی، با اشاره به اهمیت ارجاع‌دهی در تالیف کتاب گفت: حتی اگر مولف یک کلمه از کتابی را در اثرش آورده باید به نام کتاب و نام مولف اشاره کند؛ این اقدام موجب افزایش اعتبار کتاب خواهد شد. متن کامل گفت‌وگوی خبرنگار (ایبنا) با دکتر ‌محمد دریایی را اینجـــــــــــا بخوانید. 

دانشیار پژوهشگاه زلزله با اشاره به ریشه‌های بروز پدیده کتابسازی در کشور گفت: نگاه بازاری و عامی به حوزه نشر، به کتابسازی دامن می‌زند. متن کامل گفت‌و‌گوی خبرنگار (ایبنا) با مهدی‌زارع را اینجـــــــــــا بخوانید.

مدیرعامل موسسه خانه کتاب، هیچ مبارزه‌ای را علیه پدیده کتابسازی به اندازه توسعه و رواج نقد کتاب، کارساز نمی‌داند. به اعتقاد وی وقتی با معیار نقد به سراغ بررسی کتاب برویم، عرصه بر کتابسازی و کتاب‌نماها تنگ می‌شود. متن کامل گفت‌و‌گوی خبرنگار (ایبنا) با دکتر نجفعلی میرزایی را اینجــــــــــــا بخوانید. 

عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی، با اشاره به تاثیر نبود بازار پایدار در حوزه نشر بر تولید مصادیق کتابسازی گفت: نظارت ضعیف دولتی بر تولید کتاب، ‌دچار ضعف است و به‌عبارتی مسیر نظارت‌ها با اعمال سلیقه‌های فردی، دچار انحراف شده است. متن کامل گفت‌و‌گوی خبرنگار (ایبنا) با دکتر  رسام مشرفی را اینجــــــــــــا بخوانید.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها