شنبه ۱۵ شهریور ۱۳۹۳ - ۰۹:۱۵
مولف دانشگاهی، باید از مشق سربازی به سرداری برسد/ تعداد عناوین کتاب‌ها از مخاطبان بیشتر است

رضا نجاتی، استادیار دانشگاه تربیت دبیر دانشگاه شهید رجایی، نیازسنجی را اساس تالیف منبع دانشگاهی دانست و گفت: مولف کتاب‌های دانشگاهی به پختگی و شناخت علمی نیاز دارد و به عبارتی باید از مشق سربازی به سرداری برسد.

دکتر نجاتی در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درباره مبانی تولید کتاب‌های دانشگاهی اظهار کرد: نیازسنجی یکی از اصول اساسی در تولید کتاب‌های دانشگاهی است. البته فهم درست سرفصل‌های درسی و روش انتقال صحیح محتوا براساس سرفصل‌ها و استفاده از نظریه‌های تدریس را نیز می‌توان به‌عنوان روش‌های موثر در تولید کتاب دانشگاهی معرفی کرد؛ به‌عبارتی دیگر، تالیف کتاب به نوعی روش تدریس است. 

کتاب‌های دانشگاهی استادمحورند
وی افزود: کتاب‌های دانشگاهی استادمحور هستند و مدرس دانشگاه با صلاحدید و بررسی آثار موجود در بازار به معرفی کتاب اقدام می‌کند. انتخاب کتاب دانشگاهی برخلاف نظام آموزش و پرورش حالت دستوری ندارد. 

نجاتی درباره سرفصل‌های مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی توضیح داد: به‌نظر می‌رسد مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی، برای تولید یک منبع دانشگاهی کفایت می‌کند. 

داوری ناشران تخصصی، نوعی نظارت است
این مدرس دانشگاه درباره الگوهای نظارت در تولید کتاب‌های دانشگاهی گفت: ناشران تخصصی حوزه نشر دانشگاهی مانند انتشارات سمت و انتشارات دانشگاه‌ها، به داوری آثار دست می‌زنند که به نوعی نظارت محسوب می‌شود. روال ارزیابی کتاب در دانشگاه شهید رجایی با وجود سه داور مطلوب است و تا کنون کتابی از من در مرحله داوری رد نشده است. 

وی در ادامه درباره معیار‌های تالیف کتاب اظهار کرد: سال‌ها پیش که برای تدریس در دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی درخواست‌ ارسال کردم، در رزومه علمی خود توضیح دادم که تدریس در رشته زبان انگلیسی را از مقاطع راهنمایی و دبیرستان و کاردانی شروع و به‌عبارتی یک شبه سردار نشدم و سربازی مشق کردم و از سربازی به سرداری رسیدم. وقتی واژه دانش‌آموز را می‌شنوم، علایق و میزان درکِ این قشر را به خوبی می‌فهمم؛ به عبارتی دیگر، نبضشان را در دست گرفته‌ام. 

تدریس و تالیف به شناخت عملی و پختگی نیاز دارد
نجاتی ادامه داد: کارم را از پشت میز دانشگاه شروع نکردم که به یکباره مدرک دکترا بگیرم و به تدریس مشغول شوم؛ تدریس و تالیف به شناخت عملی و پختگی نیاز دارد. 

این استادیار دانشگاه درباره اهمیت ویژگی‌های ظاهری آثار دانشگاهی گفت: طراحی کتاب‌های دانشگاهی در اختیار مولف نیست، بلکه گروهی همانند یک گرافیست، باید با توجه به فرهنگ مخاطب به طراحی و ایده‌پردازی دست بزنند. به‌عنوان مثال، کتاب‌هایی که دانشگاه آکسفورد منتشر می‌کند، به اندازه‌ای دارای خلاقیت است که مخاطب خیلی سخت می‌تواند پیش‌بینی کند طراحی درس‌های بعدی چگونه است. 

آمار تولید کتاب از میزان جمعیت مخاطب بیشتر است
وی با اشاره به تاثیر منفی نبود نظارت در تولید کتاب دانشگاهی گفت: در بازار نشر آثاری هم وجود دارند که بدون داوری علمی منتشر می‌شوند. با یک گشت در بازار کتاب تهران، به‌خوبی مشخص خواهد شد که آمار تولید کتاب از میزان جمعیت مخاطب بیشتر است و دلیل اصلی این اتفاق نیز نبود نظارت در تولید کتاب است.

نجاتی اظهار کرد: بسیاری از کتاب‌های موجود در بازار به قلم افرادی تولید شده‌اند که فقط با انگیزه ابراز وجود دست به قلم برده‌اند. عمده این منابع نیز در ردیف مصادیق کتابسازی تعریف می‌شوند. البته نهاد‌هایی مانند وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در مواجهه با این دسته از منابع همیشه حساس بوده‌اند.  

مروری بر پرونده
مدیر مرکز نشر دانشگاهی با اشاره به این‌که ویراستاری مشکل نخست نشر دانشگاهی است، بیان کرد: پیش از رشد جهشی ناشران حوزه دانشگاهی در اوایل دهه 70 ، نظارت درون‌سازمانی بر نشر دانشگاهی وجود داشت. گفت‌و‌گوی کامل خبرنگار (ایبنا) با بهمن حاجی‌پور را اینجــــــــــا بخوانید. 

نایب رئیس انجمن فرهنگی ناشران کتاب دانشگاهی با اشاره به این‌که تولیدکننده علم نیستیم، ترجمه خوب با ویرایش پاکیزه را از مصادیق پیشرفت کیفی آثار تولیدی در حوزه کتاب‌های دانشگاهی سال‌های اخیر می‌داند. گفت‌و‌گوی کامل خبرنگار (ایبنا) با مسعود پایدار را اینجــــــــا بخوانید. 

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، در تشریح مبانی تالیف کتاب دانشگاهی گفت:‌ مولف کتاب دانشگاهی به‌عنوان فرد آشنا به مفاهیم تخصصی، باید ویراستار آثار خود باشد. گفت‎و‌گوی کامل خبرنگار (ایبنا) با داور شیخاوندی را اینجـــــــــــا بخوانید.

مدیر نشر رسا با اشاره به این‌که در حوزه نشر کتاب دانشگاهی شاهد سقوط اخلاقی هستیم گفت: آثاری که نام سه نویسنده، شامل دو دانشجو و یک مدرس در شناسنامه آن ديده مي‌شود، مطمئن باشید کار دانشجويان بوده و در قالب طرحي مطالعاتی یا ترجمه به سرانجام رسيده است. گفت‎و‌گوی کامل خبرنگار (ایبنا) با محمدرضا ناجیان را اینجــــــــــا بخوانید

رئیس سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی، معتقد است که ارزیابی و نظارت بر تولید کتاب‌های دانشگاهی، نتیجه آراء و نظرات عقل جمعی است. گفت‎و‌گوی کامل خبرنگار (ایبنا) با محمد سلگی را اینجــــــــا بخوانید.

مدیر انتشارات خانه زیست‌شناسی، معتقد است که وجود مشکل در تالیف آثار دانشگاهی سابقه 25 ساله دارد. به تعبیر مصطفی پویان، قلم به‌دست بودن، یعنی انشا‌‌نویس موفق، نه املا‌‌نویس. متن کامل گفت‌وگوی خبرنگار (ایبنا) با مصطفی پویان را اینجــــــــــــــا بخوانید.

رئیس پژوهشکده پوشش‌های سطح و فناوری‌‌های نوین معتقد است که اگر کتابی در حوزه صنعت، تولید و با ضعف محتوایی منتشر شود، موجب از بین رفتن اعتبار نویسنده و ناشر خواهد شد. گفت‎و‌گوی کامل خبرنگار (ایبنا) با زهرا رنجبر را اینجــــــــا بخوانید.

مشاور عالی رئیس دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی با اشاره به لزوم بررسی کیفیت منابع خودآموز دانشگاهی گفت: کتاب دانشگاهی باید آموزش‌محور باشد و محتوای آموزشی باید ارتباطی طولی با محتواهای قبلی و ارتباط عرضی با مفاهیم مشابه داشته باشد.  گفت‎و‌گوی کامل خبرنگار (ایبنا) با دکتر رسول میرزایی را اینجـــــــــــا بخوانید. 

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها