جمعه ۱۴ شهریور ۱۳۹۳ - ۰۹:۰۵
محتوای آموزشی باید ارتباطی طولی با محتواهای قبلی و ارتباط عرضی با مفاهیم مشابه داشته باشد

رسول میرزایی، مشاور عالی رئیس دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی با اشاره به لزوم بررسی کیفیت منابع خودآموز دانشگاهی گفت: کتاب دانشگاهی باید آموزش‌محور باشد و محتوای آموزشی باید ارتباطی طولی با محتواهای قبلی و ارتباط عرضی با مفاهیم مشابه داشته باشد.

دکتر میرزایی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درباره مبانی تولید کتاب دانشگاهی اظهار کرد: نوشتن محتوای آموزشی با نوشتن محتوای پژوهشی متفاوت است؛ به‌عنوان مثال گاهی متن آثار ترجمه‌ای از روانی برخوردار نیست، به‌عبارتی محتوای آموزشی باید ارتباطی طولی با محتواهای قبلی و ارتباط عرضی با مفاهیم مشابه داشته باشد. 

لزوم برقراری ارتباط طولی و افقی محتوای کتاب با مفاهیم مشابه
وی افزود: وقتی بخشی از دانش از کشوری دیگر در قالب کتاب اخذ می‌شود، چندان مشخص نیست که ارتباط طولی و ارتباط افقی محتوای آن با سایر مفاهیم مشابه به‌خوبی رخ داده باشد. 

مدرس دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی ادامه داد: به همین دلیل، دانشگاهی مانند دانشگاه آکسفورد خود به تولید محتوای آموزشی اقدام کرده است. دانشگاه پیام‌نور در بین دانشگاه‌های داخلی به تولید محتوا با تاکید بر کتاب خودآموز اقدام کرده است. البته میزان موفقیت دانشگاه پیام‌نور در تولید کتاب‌های خودآموز به یک بررسی بلندمدت نیاز دارد. 

تفاوت در مبانی تولید کتاب‌های دانشگاهی در مقاطع مختلف
میرزایی گفت: مبانی تولید کتاب‌های دانشگاهی را می‌توان برای مقاطع مختلف تقسیم‌بندی کرد. به‌عنوان نمونه منابع مقطع کارشناسی، باید با یک نگاه آموزشی تولید شوند. 

وی در تشریح مبانی تولید کتاب برای دانشجوی مقطع کارشناسی تاکید کرد: وجود ارتباط عمودی بین محتوای درسی این مقطع با محتوا‌های آموزشی قبلی و ارتباط عمودی بین محتوا‌های آموزشی در کنار این محتوا، مورد توجهند؛ به‌عنوان مثال، دانشجو برای درک بهتر فیزیک به ریاضی نیازمند است، بنابراین یک ارتباط افقی باید بین محتوای این دو حوزه وجود داشته باشد. 

بیان ساده، موجب تقویت ارتباط با فراگیر می‌شود
مشاور عالی رئیس دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، در ادامه با تاکید بر وجود ارتباط عمودی در تولید کتاب‌های ترجمه‎‌ای افزود: ارتباط عمودی یعنی، توجه به مفاهیمی که دانشجو با آنها غریبه است؛ به‌عبارتی دیگر یک مفهومی در حوزه فیزیک، هیچگاه در منابع دوره تحصیل دبیرستان برای دانش‌آموزان مطرح نشده، اما در نظام آموزشی سایر کشور‌ها به آن مفهوم توجه شده است. بنابراین باید به تولید کتاب‌هایی اقدام کرد که با یک نگاه آموزشی مفاهیم جدید را ارائه کند.

مولف کتاب «پیل‌های سوختی مینیاتوری» اظهار کرد: هر قدر بتوان مطالب را به‌ویژه در دوره کارشناسی آسان و قابل فهم مطرح کرد، ارزشمند است. بیان ساده، موجب تقویت ارتباط با فراگیر خواهد شد. ضرورت این موضوع در دوره کارشناسی که دانشجو هنوز وارد مباحث پژوهشی نشده، ضرورت دارد. 

تاکید بر نگاه آموزشی در تالیف کتاب
میرزایی با طرح این پرسش که باید ببینیم «تا چه میزان یادگیری معنادار رخ داده است؟» ادامه داد: یادگیری معنادار یعنی اطلاعات سازمان‌دهی شده در داخل مغز قرار گرفته و ارتباط بین مفاهیم شکل می‌گیرد. وقتی پرسش‌هایی در سطوح بالای شناختی طراحی و توانایی پاسخ فراگیران بررسی شود، می‌توان میزان درک فراگیران را ارزیابی کرد. آزمون مقطع کارشناسی ارشد سازمان سنجش آموزش کشور، معیار مناسبی برای تشخیص این موضوع است. 

این مدرس دانشگاه درباره نظارت بر تولید کتاب‌های دانشگاهی گفت: الگوهای ارزیابی باید با توجه به مبانی تولید درنظر گرفته شوند. یعنی بررسی کنیم تا چه میزان در تالیف کتاب به نگاه آموزشی توجه شده است.

مروری بر پرونده 
مدیر مرکز نشر دانشگاهی با اشاره به این‌که ویراستاری مشکل نخست نشر دانشگاهی است، بیان کرد: پیش از رشد جهشی ناشران حوزه دانشگاهی در اوایل دهه 70 ، نظارت درون‌سازمانی بر نشر دانشگاهی وجود داشت. گفت‌و‌گوی کامل خبرنگار (ایبنا) با بهمن حاجی‌پور را اینجــــــــــا بخوانید.

نایب رئیس انجمن فرهنگی ناشران کتاب دانشگاهی با اشاره به این‌که تولیدکننده علم نیستیم، ترجمه خوب با ویرایش پاکیزه را از مصادیق پیشرفت کیفی آثار تولیدی در حوزه کتاب‌های دانشگاهی سال‌های اخیر می‌داند. گفت‌و‌گوی کامل خبرنگار (ایبنا) با مسعود پایدار را اینجــــــــا بخوانید.

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، در تشریح مبانی تالیف کتاب دانشگاهی گفت:‌ مولف کتاب دانشگاهی به‌عنوان فرد آشنا به مفاهیم تخصصی، باید ویراستار آثار خود باشد. گفت‎و‌گوی کامل خبرنگار (ایبنا) با داور شیخاوندی را اینجـــــــــــا بخوانید.

مدیر نشر رسا با اشاره به این‌که در حوزه نشر کتاب دانشگاهی شاهد سقوط اخلاقی هستیم گفت: آثاری که نام سه نویسنده، شامل دو دانشجو و یک مدرس در شناسنامه آن ديده مي‌شود، مطمئن باشید کار دانشجويان بوده و در قالب طرحي مطالعاتی یا ترجمه به سرانجام رسيده است. گفت‎و‌گوی کامل خبرنگار (ایبنا) با محمدرضا ناجیان را اینجــــــــــا بخوانید. 

رئیس سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی، معتقد است که ارزیابی و نظارت بر تولید کتاب‌های دانشگاهی، نتیجه آراء و نظرات عقل جمعی است. گفت‎و‌گوی کامل خبرنگار (ایبنا) با محمد سلگی را اینجــــــــا بخوانید.

مدیر انتشارات خانه زیست‌شناسی، معتقد است که وجود مشکل در تالیف آثار دانشگاهی سابقه 25 ساله دارد. به تعبیر مصطفی پویان، قلم به‌دست بودن، یعنی انشا‌‌نویس موفق، نه املا‌‌نویس. متن کامل گفت‌وگوی خبرنگار (ایبنا) با مصطفی پویان را اینجــــــــــــــا بخوانید.

رئیس پژوهشکده پوشش‌های سطح و فناوری‌‌های نوین معتقد است که اگر کتابی در حوزه صنعت، تولید و با ضعف محتوایی منتشر شود، موجب از بین رفتن اعتبار نویسنده و ناشر خواهد شد. گفت‎و‌گوی کامل خبرنگار (ایبنا) با زهرا رنجبر را اینجــــــــا بخوانید.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها