گیتا گرکانی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) با اشاره به افزایش آثار ترجمه در مقایسه با تالیف در حوزه کودک و نوجوان اظهار کرد: کتاب و نویسنده خوب در سطح دنیا بسیار زیاد است از این‌رو این مساله کاملا طبیعی است که این کتاب‌ها در سراسر دنیا ترجمه شوند و جای خود را بازکنند. در مقابل، آثار تالیفی هم باید بتوانند با این کتاب‌ها رقابت کنند و جایشان را باز کنند.
این نویسنده و مترجم افزود: البته یکی از دلایلی که ناشران اقبال بیشتری به سمت آثار ترجمه دارند این است که فکر می‌کنند انتشار آثار ترجمه در حوزه کودک و نوجوان بسیار ساده و بی‌دردسر است چون هم کلمات ساده است و هم حجم متن کم است درحالی که کار در حوزه کودک و نوجوان بسیار مشکل‌تر از حوزه بزرگسال است و کاملا تخصصی است.
وی تاکید کرد: مساله اصلی این است که بسیاری از دست‌اندرکاران ادبیات، نه تنها مخاطب کودک و نوجوان را به رسمیت نمی‌شناسند بلکه هنوز ادبیات کودک ونوجوان را هم به رسمیت نمی‌شناسند و معتقدند که لزومی ندارد بچه‌ها کتاب‌های کودک و نوجوان بخوانند وفقط باید آثار کلاسیک را مطالعه کنند!
گرکانی ادامه داد: این درحالی است که مطالعه کتاب‌های بزرگسال و موضوعاتی که در این کتاب‌ها بیان شده ، واقعا با فضای ذهنی کودک همخوانی ندارد و نمی‌تواند ارتباط لازم را برقرار کند. این کتاب ها باید به زبان ساده و کودکانه برای بچه‌ها به گونه‌ای بازنویسی شوند که قابل درک باشد. در این وضعیت چگونه می‌توان انتظار داشت کودک آثار کلاسیک بخواند؟
وی افزود: طرز فکر و دیدگاهی که در جامعه ما وجود دارد این است که بچه‌ها یا با استعدادند و باید دکتر و مهندس شوند یا کم استعدادند و باید به سراغ ادبیات و هنر بروند و زمانی هم که دنبال ادبیات می‌روند بهتر است سراغ کتاب‌های بزرگسال بروند نه کتاب های کودک.
مترجم «غول بزرگ مهربان» گفت: متاسفانه این نگاه تحقیرآمیز در نگاه کلی جامعه وجود دارد. این نگاه سبب شده ناشران، داستان‌های تالیفی نویسندگان کودک را به ارزان‌ترین بها خریداری و تلنبار کنند و به هرشکلی که می‌خواهند آن‌را منتشر کنند. در نظر آنها یک متن دوهزار کلمه‌ای اهمیت چندانی ندارد. با این شرایط و در زمانی که کار کودک اینقدر بی قدر است، چگونه می‌توان به نیروهای جوان و با استعداد توصیه کرد به این کار روی آورند؟
گرکانی افزود: تا زمانی که این نگاه به نویسنده کودک در جامعه تغییر نکند و ادبیات کودک جایگاه واقعی خودش را پیدا نکند و به رسمیت شناخته نشود نمی‌توان توقع داشت که ادبیات کودک در کشور ما رشد کند و مخاطبش به رسمیت شناخته شود.
گرکانی تاکید کرد: نوشتن برای کودکان بسیار سخت‌تر از نویسندگی برای بزرگسالان است زیرا یک نویسنده کودک باید مشقت‌های زیادی بکشد و قوانین زیادی را رعایت کند و نکات بسیاری را مد نظر قرار دهد تا بتواند کار مناسبی برای کودکان خلق کند.
نویسنده «حلزون‌ها و پروانه‌ها» افزود: نویسنده کودک باید با دایره واژگانی محدود هر گروه سنی از خردسال گرفته تا کودک و نوجوان به خوبی آشنا باشد و مطلب را طوری تنظیم کند که در درجه اول موضوع آن با دنیای کودکان ارتباط داشته باشد و درمرحله بعد جذابیت لازم را هم دارا باشد. علاوه بر این، متنی که برای کودک نوشته می شود باید پیامی آموزنده هم داشته باشد.از سوی دیگر کارشناسان معتقدند که نوشتن تعداد کمتر از دوهزار کلمه یکی از ضروریات نوشتن برای این گروه سنی است، در عین حال این تعداد کلمه باید کاملا گویا، ساده و شیوا و دارای فضایی پر از شادی و طراوت باشند.
وی افزود: نویسنده کودک باید از نظر روانشناختی مخاطبش را به خوبی بشناسد و بتواند با دنیای حساس او ارتباط برقرار کند. نویسنده باید به صورت مداوم با مخاطب کودک و خردسال سروکار داشته باشد و درواقع به نوعی با آنها زندگی کند تا با بسیاری از ریزه‌کاری‌ها و ظرایف آشنا شود. از طرفی دیگر اطلاعاتی که او به کودک می‌دهد باید کاملا موثق و درست باشد چون این اطلاعات در ذهن کودک حک می‌شود .
مترجم «جیمز و هلوی غول پیکر» گفت: بعد از این مراحل، تصویرسازی مطرح می‌شود که بسیار حساس است. گرافیک و تصاویر کتاب کودک باید علاوه بر این‌که با متن داستان هماهنگ باشد و مطابقت داشته باشد، باید متناسب با روحیه، دنیا و فهم کودک بوده و برایش جذاب و قابل توجه هم باشد تا بتواند با کتاب ارتباط برقرار کند. در یک اثر کودک، تصویر کتاب اولین موردی است که او را به سمت کتاب جذب می‌کند.
گیتا گرکانی، نویسنده و مترجم کودک و نوجوان سال۱۳۳۷ در تهران متولد شد. از جمله تالیفات او می‌توان به «تاریخ سینما»، «حلزون‌ها و پروانه‌ها»، «هیچ کس توی آینه نیست»، «آشپزی ملکه» و «رمان فصل آخر» اشاره کرد. گرکانی همچنین ترجمه آثاری مانند «انگشت جادویی»، «لاک پشت»، «مادربزرگ»، «شیطان و پسرک»، «گروشام گرینج و جام نحس»، «اتوبوس شبرو»، «دوربین قاتل»، «کلبه نحس» و «گذرگاه اسکلت» را در کارنامه خود دارد.
یکشنبه ۱۶ شهریور ۱۳۹۳ - ۱۳:۱۰
گیتا گرکانی، نویسنده، مترجم و پژوهشگر ادبیات کودکان و نوجوانان گفت: جامعه ما، نه تنها مخاطب کودک و نوجوان را به رسمیت نمی‌شناسد بلکه هنوز ادبیات کودک ونوجوان را هم قبول ندارد و معتقد است بچه‌ها یا با استعدادند و باید دکتر و مهندس شوند یا کم استعدادند که باید سراغ ادبیات و هنر بروند و زمانی هم که دنبال ادبیات می‌روند بهتر است سراغ کتاب‌های بزرگسال بروند، نه کتاب‌های کودک.
نظر شما