شنبه ۱۱ مرداد ۱۳۹۳ - ۱۰:۳۲
ذائقه‌ها باید از کودکی تربیت شوند/ تصویرگری، متن و ساختار ظاهری کتاب، سه یار دبستانی‌اند

حدیث لزرغلامی با اشاره به این‌که ذائقه کودک باید از زمان تولد طوری تربیت شود تا با وجود سن کمش بتواند کتاب خوب و بد را از هم تشخیص دهد، گفت: به نظر من ایرادی ندارد گاهی کودکان کتاب بازاری هم بخوانند، در این‌ صورت آنها کاملا طبیعی بزرگ می‌شوند. باید فرزندانمان را طوری پرورش دهیم که در محیط جامعه بتوانند محصولات خوب و بد را ببینند و تفاوت این دو را تشخیص دهند و انتخاب کنند.

حدیث لزرغلامی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) با اشاره به این‌که هرچه سن مخاطب کمتر باشد کار نویسنده هم به همان نسبت مشکل‌تر خواهد شد، اظهار کرد: برای یک نویسنده کودک نوشتن کاری بسیار تکنیکی است و باید ملاحظات زیادی مانند شخصیت، روح و روان، دایره لغات کودک و... درنظر گرفته شود.

این شاعر و نویسنده با بیان این‌که نفس نوشتن برای همه مخاطبان یکسان است، گفت: فرایند نوشتن برای من آنقدر لذت بخش و سحرآمیز است که زمانی که شروع به نوشتن می‌کنم اصلا به این موضوع فکر نمی‌کنم که برای چه گروه سنی می‌خواهم بنویسم؛ معمولا در حین نوشتن، کتاب، خودبه‌خود مخاطبش را می‌یابد. به این ترتیب ذهن نویسنده می‌تواند بدون دغدغه خاصی وارد فضاهای نامعلوم‌تری شود و در آن فضا دنیاهای جدیدتری را کشف کند.

وی ادامه داد: البته من از آن دسته نویسندگانی هستم که به‌جای فکر کردن به مرزها به شکستن آنها فکر می‌کنم و بیشتر بر روی رفتن به فضاهایی تاکید دارم که بتوان در آن فضاها هر نوع مخاطبی را زیر یک چتر گرد آورد. به عنوان مثال کتاب «درخت بخشنده» اثر شل سیلور استاین از جمله کتاب‌هایی است که برای هر مخاطبی از کودک هفت ساله گرفته تا یک شخص 70 ساله خوشایند است.

لزرغلامی عنوان کرد: به‌طور کلی اگر کتابی خوب باشد مخاطب خود را جذب می‌کند، چه کودک باشد چه بزرگسال. یک کتاب برای خوب بودن باید خلاقانه باشد و قدرت خلاقیت فرد را پرورش و مرزهای دنیای مخاطب را گسترش دهد. همچنین باید به روز باشد و پنجره‌های جدیدی را رو به دنیای خواننده باز کند تا مخاطب بتواند حس‌های شخصی و تجربیاتش را در آن پیدا کند.

شاعر مجموعه «دوستت دارم» تصویرگری، متن و ساختار ظاهری کتاب را سه یار دبستانی و کودکان سه قلو خواند و گفت: هر سه این ویژگی‌ها به یک اندازه باید بدرخشند تا یک اثر به عنوان اثر خوب شناخته شود و اگر حتی یکی از این ویژگی‌ها بلنگد سبب بی‌کیفیت شدن اثر می‌شود.

وی ادامه داد: تاثیر یک کتاب  بر روح و روان مخاطب، مخصوصا کودک و نوجوان که شخصیت و روان او در حال شکل گیری است از اهمیت زیادی برخوردار است؛ کتاب خوب، شعر خوب، تصویر خوب، موسیقی خوب، همه و همه در مجموع سبب تربیت چشم، گوش، لامسه، روح و روان کودک می‌شود و تاثیر عمیقی بر وی می‌گذارد.

لرزغلامی ادامه داد: تاثیر کتاب خوب و بد بر کودکان مانند تاثیر تربیت مادر خوب و مقید و مادر بد و بی‌قید در روح و روان بچه است. به همان اندازه که یک کودک می‌تواند تحت تاثیر یک تربیت خوب در یک خانواده بافرهنگ به درستی بزرگ شود، کتاب خوب هم می‌تواند مانند یک دوست و همنشین مناسب تاثیرات مثبتی در رشد و شکوفایی کودک داشته باشد. از طرفی به همین نسبت خواندن مداوم کتاب‌های بد و بی‌کیفیت تاثیرات نامطلوبی بر آن‌ها می‌گذارد.

نویسنده «اگر زن نبودم قطار بودم» با اشاره به عدم آگاهی اغلب والدین و مربیان در انتخاب و تهیه کتاب خوب و مناسب کودک عنوان کرد: اغلب اوقات خانواده‌ها به دلیل عدم آگاهی یا دغدغه فراوان نمی‌توانند کتاب‌های مناسب را از بین انبوه آثار تولیدی در حوزه کودک و نوجوان انتخاب کنند از این‌رو باید از نظر کارشناسان، نویسندگان و دست‌اندرکاران حوزه کودک و نوجوان بهره بگیرند.

وی افزود: در این زمینه فهرستی که توسط شورای کتاب کودک و یا لاک‌پشت پرنده به صورت فصلی و سالیانه ارائه می‌شود، می‌تواند بسیار راهگشا باشد زیرا برای تهیه این فهرست همه کارشناسان مورد نظر کتاب‌های منتشر شده را مطالعه می‌کنند و نقاط ضعف و قوت آنها را می‌سنجند و نظرشان را برای هرکدام از کتاب‌ها می‌نویسند. این فهرست کتاب‌های خوب و مناسب در فصلنامه پژوهشی ادبیات کودکان و نوجوانان در دسترس علاقه‌مندان قرار می‌گیرد.

لزرغلامی ادامه داد: همچنین در شهر کتاب مرکزی میزی با عنوان لاک‌پشت پرنده وجود دارد که فهرست کتاب‌های منتخب لاک‌پشت پرنده برای کودکان و نوجوانان را به همراه بروشور کتاب‌ها عرضه می‌کند و خانواده‌ها می‌توانند با بردن بچه‌ها به این مکان از آنها بخواهند کتاب‌های مورد علاقه‌شان را انتخاب کنند.

وی در ادامه در پاسخ به این سوال که آیا کودکان باید در انتخاب کتاب‌هایشان آزاد باشند یا والدین برایشان کتاب انتخاب کنند، گفت: به عقیده من نباید کودک را مجبور کرد تا برخلاف میلش کتابی را که والدین برایش انتخاب کنند بخواند؛ بلکه باید او را آزاد گذاشت تا خودش کتاب موردنظرش را انتخاب کند.

نویسنده مجموعه رمان کودک «روبی» عنوان کرد: ذائقه کودک باید از زمان تولد طوری تربیت شود که با وجود سن کمش بتواند کتاب خوب و بد را از هم تشخیص دهد. البته به نظر من ایرادی ندارد گاهی کودکان کتاب بازاری هم بخوانند، در این‌صورت آنها کاملا طبیعی بزرگ می‌شوند. اگر کودک را فقط به محیط گلخانه‌ای منزل عادت دهیم، نمی‌تواند از همه نظر موفق باشد. باید فرزندانمان را طوری پرورش دهیم که در محیط جامعه بتوانند محصولات خوب و بد را ببینند و تفاوت این دو را تشخیص داده و انتخاب کنند.

وی تاکید کرد: در واقع کنترل خانواده‌ها بر فرزندان و انتخاباتشان باید کاملا نامحسوس و ظریف باشد تا کودک احساس عدم استقلال نکند. از سویی دیگر دست‌اندرکاران این حوزه شامل ناشران، شاعران و نویسندگان باید دقت و تلاش کنند کتاب‌های با کیفیت تولید کنند تا آزادی انتخاب کودکان افزایش یافته و والدین با آسودگی خاطر بیشتری بچه‌ها را به کتابفروشی‌ها ببرند.

لزرغلامی خطاب به دست‌اندرکاران این حوزه گفت: با توجه به این‌که تولید کتاب خوب برای کودکان، ارایه در سیستم فروش و حفظ کردن درجه هنری و ادبی یک کتاب لازمه دقت و وسواس بسیار زیاد است اما سخت بودن این کار بار مسئولیت را از دوش ما برنمی‌دارد.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها