به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، امروز، بیستم آبان، برابر با 11 نوامبر، سالروز تولد خالق رمان‌هایی ماندگار در ادبیات جهان است. فئودور داستایوفسکی در سال 1821 میلادی در چنین روزی به دنیا آمد و در سن 59 سالگی در گذشت. جنایت و مکافات، قمارباز، ابله و برادران کارامازوف برخی از  آثار شاخص این نویسنده محسوب می‌شوند. 

داستایوفسکی از آن دست نویسندگانی است که بعضی از مخاطبان آثارش معتقدند نثر دشواری دارد و مطالعه آثارش به راحتی ممکن نیست. رضا رضایی، مترجم باسابقه کشورمان، که چندین اثر از  داستایوفسکی را به فارسی ترجمه کرده است، درباره دشواری نثر این نویسنده روس به «ایبنا» گفت: ترجمه‌های متعددی از آثار داستایوفسکی صورت گرفته و چندین دهه است که مترجمان ایرانی سراغ آثار وی رفته‌اند اما متاسفانه تعداد ترجمه‌های بد از آثار وی بیشتر از ترجمه‌های خوب اوست.

وی افزود: پیچیدگی ترجمه آثار داستایوفسکی به این دلیل است که مترجمان ما اغلب در بیان زبان فارسی مشکل دارند. آنان به جای این‌که به متن ساد‌گی بدهند،‌ ناخودآگاه کاری می‌کنند که ترجمه‌ای که از اثری ارایه شده برای مخاطب قابل فهم نباشد در حالی که  باید در ترجمه متن روان باشد و این قانون ترجمه است.  

رضایی درباره ویژگی‌های خاص این نویسنده روس گفت: داستایوفسکی به این دلیل که از لحاظ روحی و روانی شخصیت‌هایش را واکاوی می‌کند شهرت زیادی پیدا کرده است. جنبه رواشناسانه متن در آثارش بارز است. وی در موارد متعددی گفته که آثار من نوعی رئالیسم روانشناسانه است و ورود مفاهیم روانشناسانه در آثارش را می‌توان وجه تمایز او با نویسندگان دیگر دانست.

وی افزود: علاوه بر این موارد، نوعی شور و هیجان در آثار داستایوفسکی دیده می‌شود. شخصیت‌های اصلی داستان‌هایش انسان‌هایی متفاوتند که معضلات درونی و درگیری‌های ذهنی دارند و معمولا با خودشان حرف می‌زنند.

رضایی درباره لزوم ترجمه دوباره برخی آثار داستایوفسکی به فارسی گفت: من سال‌ها پیش آثار این نویسنده روس را به فارسی ترجمه کرده‌ بودم و چون ترجمه‌هایم از زبان دوم است ترجیح می‌دهم دیگر به سراغ آثار وی نروم. در سال‌های اخیر ترجمه‌های مجدد مختلفی از کتاب‌های این نویسنده صورت گرفته که مستقیما از زبان روسی به فارسی برگردانده شده‌اند. ممکن است در ابتدای راه مشکلاتی باشد و برخی ترجمه‌های مستقیم ضعیف باشند اما در مجموع ترجمه از زبان اصلی به انتقال بهتر مفاهیم کمک بیشتری خواهد کرد.

فئودور میخاییلوویچ داستایوفسکی، رمان‌نویس اهل روسیه و خالق آثاری چون «جن زدگان»، «ابله»، «قمار باز»، «برادران کارامازوف» و «جنایت و مکافات» در ۹ فوریه ۱۸۸۱ میلادی، در اثر خونریزی ریه درگذشت.

این نویسنده در سال ۱۸۶۶ میلادی «جنایت و مکافات» را نوشت و در اکتبر همان سال رمان «قمارباز» را در ۲۶ روز تحریر کرد. در فوریه سال ۱۸۶۸ دختر این نویسنده (سوفیا) به دنیا آمد که بیشتر از سه ماه زنده نماند. وی نوشتن رمان طولانی «ابله» را در ژانویه ۱۸۶۹ در فلورانس به پایان رساند و «همیشه شوهر» را در پاییز همان سال در درسدن نوشت. در ماه سپتامبر ۱۸۶۹ دختر دومش به نام لیوبوف به دنیا آمد.

داستایوفسکی نویسنده‌ای است که در اغلب آثارش شخصیت‌هایش را به لحاظ روانشناسی نیز تحلیل می‌کند و ویژگی منحصر به فرد آثار وی روانکاوی و بررسی زوایای روانی شخصیت‌های داستان و به تصویر کشیدن مردمی عصیان‌زده، بیمار و روان‌پریش است.

مردم فقیر، شب‌های روشن، همزاد، آقای پروخارچین، خانم صاحبخانه، نازکدل، دزد با شخصیت، پولزونکوف، خواب عموجان، دهکده استپانچیکوو، آزردگان و تحقیرشدگان، خاطران خانه مردگان، یک داستان نفرت‌انگیز، یک اتفاق بسیار ناگوار، یادداشت‌های زیر زمینی، کروکودیل، جنایت و مکافات، قمارباز، ابله، همیشه شوهر، جن زدگان، برادران کارامازوف و دفتر یادداشت‌های روزانه یک نویسنده، برخی از آثار ترجمه شده وی به فارسی هستند.

علاوه بر رضایی، مترجمان مطرحی مانند خشایار دیهیمی، سروش حبیبی، پرویز داریوش، محمد قاضی، صالح حسینی، ابراهیم یونسی، سعید حمیدیان و کامران فانی سراغ ترجمه آثاری از این نویسنده روس رفته‌اند.