شنبه ۲۷ مهر ۱۳۹۲ - ۱۲:۱۵
اجرای آمازون ملی مدیریت واحد، بودجه مشخص و اتاق فکر مستقل می‌طلبد

میترا سمیعی، استادیار و مدیر کل پردازش و سازماندهی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: در نظر گرفتن بودجه مشخص، داشتن متولی واحد، فراهم آوری استانداردها، تهیه یک نرم افزار مشخص بر اساس رصد نمونه‌های مطرح دنیا، پیگیری مسايل ارتباطی و دنبال کردن حفاظت از اطلاعات دیجیتال، لازمه و شاخص‌های شکل‌گیری کتابخانه دیجیتال ملی هستند./

سمیعی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، با اشاره به دستاورد‌های حضور خود به عنوان نماینده سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در کنفرانس ایفلا که امسال در سنگاپور برگزار شد، اظهار کرد: راه‌‌اندازی کتابخانه ملی دیجیتال در ایران نیازمند پیش‌زمینه‌هایی است و در راه تحقق آن باید از کشور‌های دیگر الگو گرفت. مدیریت صحیح و بودجه مناسب مهم‌ترین نیاز‌های اجرای این طرح در کشور است و کشور‌هایی مانند برزیل، سوییس، انگلیس و نروژ با اختصاص بودجه ویژه برای این طرح توانستند به موفقیت‌‌هایی دست پیدا کنند.
 
وی با بیان این‌که متاسفانه در ایران و سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران بودجه اختصاصی و مستقل برای راه اندازی کتابخانه ملی دیجیتال و طرح آمازون ملی وجود ندارد، گفت: اجرای طرح آمازون ملی و راه‌‌اندازی کتابخانه ملی دیجیتال در ایران باید متولی مشخصی داشته باشد اما اکنون هر دستگاه و نهادی خود را متصدی و متولی این طرح می‌‌داند. 

عضو هیات علمی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با تاکید بر این‌که این سازمان باید متولی اصلی اجرای طرح کتابخانه ملی دیجیتال در ایران باشد، عنوان کرد: گویا ایران داک هم طرح کتابخانه ملی دیجیتال را پیگیری می‌کند و مطرح شده که راه‌اندازی این کتابخانه قرار است از طریق این کانال دنبال شود در حالی که این وظیفه کتابخانه ملی است که این طرح را در کشور سازماندهی کند.

وی تاکیدکرد: اصرار به داشتن متولی خاص برای اجرای طرح ملی کتابخانه دیجیتال از سر تعصبم به سازمان نیست، بلکه از نظر ساختاری این طرح باید متولی مشخصی داشته باشد تا به نتیجه برسد.

طراحی  آمازون ملی از سال 1387 در کتابخانه ملی کلید خورد
سمیعی با بیان این‌که اجرای طرح آمازون ملی یا کتابخانه ملی دیجیتال از سال 1387 از طریق سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران کلید خورد، اظهار کرد: این طرح از آن زمان مطرح شد اما به دلیل نداشتن بودجه مناسب و برنامه‌ریزی نامشخص مسکوت ماند تا این‌که دوباره این طرح از سوی مسوولان سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران  در دستور کار قرار گرفت.

پیشنهاد ایجاد فهرستگان مجازی ملی از طریق پورتال کتابخانه ملی
وی با اشاره به پیشنهاد تهیه فهرستگان مجازی در سطح ملی عنوان کرد: تهیه این فهرستگان به این معناست که مجموع منابع موجود در چندین سازمان مختلف به اشتراک گذاشته شوند و مکان هر منبع مشخص شود. به عنوان مثال، اگر بخواهیم درباره موضوعی مانند ایران اسلامی منابع مکتوب پیدا کنیم، می‌توانیم انواع کتاب‌ها، پایان‌نامه‌ها و مقاله‌ها را از مراجع مختلف بیابیم.

سمیعی با تاکید بر تهیه فهرستگان مجازی ملی شامل منابع کتابخانه‌های معتبر از طریق پورتال کتابخانه ملی اظهار کرد: مخاطبان با تهیه این بانک اطلاعاتی از طریق یک واحد مرجع مانند کتابخانه ملی راحت‌تر می‌توانند به منابع مورد نیاز خود دست پیدا کنند.

مدیر کل پردازش و سازماندهی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با اشاره به این که تهیه فهرستگان مجازی اکنون از طریق موسسه تبیان پیگیری می‌شود، اظهار کرد: این موسسه تا حدودی این فهرستگان را تهیه کرده، اما این وظیفه سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران است که با توجه به عضویت در کنسرسیوم محتوای ملی و فضای مجازی متولی و مرجع دسترسی به این فهرستگان از طریق پورتال خود باشد.

وی درباره تفاوت تهیه بانک کتابشناسی با تدوین فهرستگان مجازی  گفت: بانک کتابشناسی به معنای تهیه فهرست منابع موجود در کتابخانه‌هاست اما فهرستگان مجازی ملی شامل همه منابع موجود در کتابخانه‌های معتبر است که به اشتراک گذاشته می شود.

سمعیی با اشاره به امکان جست و جوی آسان و سریع در کتابخانه‌های دیجیتال ملی کشور‌های دیگر از جمله سنگاپور اظهار کرد: در این کتابخانه امکان جست وجو و بازاریابی اطلاعات به سرعت فراهم می‌شود در حالی که این امکان در نرم افزار رسای کتابخانه ملی اگر چه خوب است اما احساس می کنم سرعت جست و جو در بانک‌های اطلاعاتی ما لحاظ نشده است.

وی با بیان این‌که تهیه فهرستگان مجازی ملی باید از طریق کنسرسیوم محتوای ملی پیگیری شود، عنوان کرد: کنسرسیوم محتوای ملی اکنون این فعالیت را انجام داده که این قدم از طریق پروتکل (Z.3950)دنبال می شود، اما باید روی مسایل فنی تاکید بیشتری شود.

مدیر کل پردازش و سازماندهی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: مهم ترین مانع ایجاد طرح ملی کتابخانه دیجیتال رعایت حق مولف دیجیتال است که اکنون در سطح کتاب‌های کاغذی نیز رعایت نمی شود اما در کشور‌های دیگر بی‌توجهی به آن پیگیرد قانونی دارد.

تجمیع تخصص‌ها، تشکیل اتاق فکر و پیگیری منسجم، راهکار اجرای طرح آمازون ملی
وی با بیان این‌که طرح ایجاد کتابخانه ملی دیجیتال یا طرح آمازون ملی باید به صورت منسجم پیگیری شود، اظهار کرد: یک سازمان خاص مانند کتابخانه ملی باید متولی اجرای این طرح شود و با تجمیع تخصص سازمان‌های مختلف و تشکیل یک اتاق فکر مانند آن چه در همه کتابخانه های بزرگ دنیا انجام می‌شود، تیمی از متخصصان تشکیل و زیر ساخت‌های مناسب آن فراهم شود.

سمیعی در پاسخ به این پرسش که « طرح کتابخانه ملی دیجیتال یا آمازون ملی اکنون در چه مرحله ای قرار دارد؟ و چه نیازها و پیش نیاز هایی برای اجرایی شدن این طرح لازم است؟» عنوان کرد: فراهم آوری استانداردها؛ مهم‌ترین نیاز راه اندازی طرح ملی آمازون است. استاندارد‌هایی مانند «متس»، «او. ای. اس» و استاندارد های فراداده از مهم ترین نیازهای اجرای طرح کتابخانه ملی دیجیتال است اما  هنوز در این مرحله ما فقط ادعا داریم و باید کار زیربنایی انجام دهیم.

وی با تاکید بر عضویت کتابخانه ملی در کمیته استاندارد‌سازی کتابخانه‌های ملی جهان در ایفلا اظهار کرد: ایران باید عضو کمیته‌های جهانی استاندارد‌سازی ازجمله کنفرانس ایفلا شود تا در این بخش از اجرای طرح آمازون ملی دچار عقب ماندگی و رکود نشود.

سمعیی با بیان این‌که بایدیک نرم افزار واحد برای اجرای طرح کتابخانه ملی دیجیتال  تعریف شود، گفت: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با تدوین و ارایه یک نرم افزار مشخص بعد از بررسی نرم افزار‌های مطرح دنیا و دعوت از نمایندگان شرکت‌های نرم افزاری مانند نوستا، کاوش، لاوین و پارس آذرخش،  یک تیم متخصص را تشکیل می‌دهد. 

وی درباره پیش نیازهای دیگر راه اندازی کتابخانه ملی دیجیتال گفت: پیگیری مسايل ارتباطی و فناوری اطلاعات، تقویت و فراهم آوری زیرساخت های مناسب با انتخاب سرور و فضای مناسب و همچنین توجه و تاکید بر حفاظت از اطلاعات دیجیتال، از مسايل دیگری است که باید در این طرح مورد توجه قرار بگیرد. 

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها

اخبار مرتبط