مهدی قنواتی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) اظهار کرد: کار ویرایش به شکلی نوین از دهه 20 و با گسترش روزنامه و کتاب آغاز شد؛ در این زمان ناشران و چاپخانه‌داران به این نتیجه رسیدند که علاوه بر نویسنده و مترجم نیاز به فردی دارند که بر صحت و صدق کلمات به‌کار رفته و دستور زبان نوشته‌ها نظارت داشته باشد. این کار هزینه‌های ناشران را افزایش می‌داد اما کیفیت کتاب و ارزش محتوایی آن را دوچندان می‌کرد؛ این تغییر و تحولات باعث ایجاد گروهی به نام ویراستار شد.
این پژوهشگر فرهنگستان زبان و ادب فارسی ادامه داد: شکل‌گیری و رسمیت پیدا کردن ویراستاران به دهه30 برمی‌گردد اما کار ویرایش در دوره‌های پیش نیز با نام‌هایی مانند «امالی»، «مصحح»، «مُحبّر» و عناوین دیگر وجود داشت. در دهه 30 انتشارات «فرانک لین» از سوی آمریکایی‌ها و برای توسعه و رونق کتاب‌های آمریکایی در ایران تاسیس شد و بزرگترین ویراستاران ایران مانند استاد نجف دریابندری، استاد احمد سمیعی گیلانی و ابوالحسن نجفی به جامعه نشر معرفی شدند.
وی درباره وضعیت ویرایش و نشر بعد از پیروزی انقلاب اسلامی گفت: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی با تاسیس موسسه نشر دانشگاهی ویرایش وارد مرحله‌ای جدیدی شد چراکه این موسسه به آموزش ویرایش به صورت علمی و جدی پرداخت. اکنون ویرایش به‌عنوان یک رشته دانشگاهی در دانشگاه‌‌ها محسوب نمی‌شود و تنها در برخی مراکز علمی و کاربردی تدریس می‌شود.
این پژوهشگر فرهنگستان زبان و ادب فارسی ادامه داد: مرکز نشر دانشگاهی در اواخر دهه 60 کلاس‌های ویرایش را با حضور بزرگان این رشته برگزار کرد که این امر باعث توسعه آموزش ویرایش در کشور شد، این دوره‌ها به مدت دو سال و در 32 واحد درسی تدریس می‌شد اما متاسفانه این کلاس‌ها بعد از مدتی به دوره‌ای 6 ماهه تغییر پیدا کرد.
به گفته قنواتی، با توجه به نزول آموزش ویرایش در کشور، موسسه نجوای قلم برای توسعه ویرایش، کلاس‌های آموزش ویرایش زبان فارسی را در دو ترم 4 ماهه برگزار می‌کند که در این دوره 220 ساعته درس‌های مرجع‌شناسی، ویرایش زبانی، ویرایش بنیادی، واژه‌گزینی و اصطلاح‌شناسی، نگارش و ویرایش متون کهن، کارگاه ترجمه، ساخت زبان فارسی و درس‌های مرتبط با ویرایش تدریس می‌شود.
مدیر آموزش موسسه نجوای قلم درباره آموزش‌های این موسسه گفت: ترم نخست این دوره چند روز پیش به پایان رسید و ترم دوم آن اواخر مهرماه برگزار خواهد شد.
وی ادامه داد: بسیاری از ویراستاران، به‌صورت کامل بر علم ویراستاری مسلط نیستند و دنبال به‌روز کردن اطلاعات و تکمیل علم خود نیز نبوده‌اند که این ضربه خطرناکی را بر صنعت نشر وارد خواهد کرد چراکه ناشران به ویراستاران خوب دسترسی نخواهند داشت.
قنواتی درباره ارتباط نشر و ویرایش گفت: ویرایش در طول عمر 60 ساله خود همسان صنعت نشر بوده است و با توسعه آن پیشرفت کرده و با رکود به انزوا کشیده شده است، ویرایش و نشر دو طیف جدا نشدنی هستند. هیچ لزومی ندارد که یک ویراستار در رشته ادبیات تحصیل کرده باشد، شاید پزشک یا مهندس باشد، لازمه ویرایش تسلط بر دستور و زبان فارسی است.
این پژوهشگر فرهنگستان زبان و ادب فارسی در پایان اظهار کرد: اقتصاد نشر به وضعیت ویرایش گره خورده است چراکه وقتی یک اثر از سوی ویراستاری ماهر ویرایش می‌شود به یک اثر ماندگار تبدیل شده و متن ساده و روان آن باعث فروش بالای کتاب و چاپ مجدد آن خواهد شد و بدین شکل اقتصاد نشر وابسته به وضعیت ویرایش است.
چهارشنبه ۲۷ شهریور ۱۳۹۲ - ۱۶:۱۶
مهدی قنواتی، مدیر آموزش موسسه نجوای قلم با اشاره به پیوند میان نشر و ویرایش گفت: ارتباط ناگسستنی میان نشر و ویرایش در تمامی حوزه‌ها وجود دارد چراکه لازمه یک کتاب خوب، ویرایش صحیح و مناسب آن است، از این رو اقتصاد نشر وابسته به وضعیت ویرایش است.-
نظر شما