شنبه ۲۷ فروردین ۱۳۹۰ - ۱۱:۳۶
اشتراك فلاسفه تحليلي و شيعه در حوزه «نظريه امر الهي»

نويسنده كتاب «خوبی؛ الزام اخلاقی و امر الهی» سنت فلسفه تحليلي و متفكران شيعي را در حوزه «نظريه امر الهى» داراي اشتراكاتي دانست و گفت: به نظر مى‏رسد يكى از دل‏مشغولى‏هاى متفكران شيعه نيز بررسى رابطه ميان الزام اخلاقى و امر الهى بوده و هست.

احمدرضا همتي مقدم، يكي از دو نويسنده اين اثر، در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، این کتاب را محصول طرحى پژوهشى برشمرد که به بررسى يكى از شاخص‏ترين آراى مربوط در حوزه «نظريه امر الهى» و مقايسه و بررسى آن با نظرات سرشناس‌ترين متفكران شيعه اختصاص دارد.

وي افزود: من به همراه محمود مروارید، به عنوان دانش‌‌آموختگان فلسفه تحلیلی در مرکز تحقیقات فیزیک نظری و ریاضیات، درصدد بوديم که در مقایسه و بررسی‌‌هاي اين كتاب بصيرت‏هايى را به‏ دست آوريم كه در تكوين و گسترش آراى دانشمندان شيعه مفيد افتد.

همتي‌مقدم ادامه داد: سنت فلسفه تحليلى دربرگيرنده آرايي بديع درباره «نظريه امر الهى» است كه ويژگى‏هاى جذابى دارند. در اين حوزه اشتراكي ميان فلاسفه سنت تحليلي و متفكران شيعي به چشم مي‌خورد، زيرا به نظر مى‏رسد يكى از دل‏مشغولى‏هاى متفكران شيعه نيز بررسى رابطه ميان الزام اخلاقى و امر الهى بوده و هست. در اين ميان نظرات «روبرت آدامز» عمق و جذابيت ديگرى دارد.

وي افزود: آدامز علاوه بر «نظريه امر الهى» نظريه‏اى بسيار جذاب نيز در باب «خوبى» ارايه داده كه كاملا الهياتى است و از منظری دينى و خداباورانه برخوردار است. در اين كتاب آرای روبرت آدامز درباره خوبی و الزام اخلاقی را محور کار خود قرار داده‌ايم.

مدرس دانشگاه، روبرت آدامز را فیلسوفي شناخته شده در حوزه متافیزیک دین و اخلاق برشمرد و گفت: اكنون او در دانشگاه کارولینای شمالی در «چپل هیل» مشغول تحقیق و تدریس است. مهمترین کتاب آدامز درباره نظریه امر الهی و خوبی كتاب «خوب‏هاى متناهى و خوب نامتناهى» است. او در این اثر «نظريه امر الهى» خود را به ‏طور كامل و مبسوط بيان مي‌كند. 

وي اين كتاب آدامز را محصول بازبينى، حك و اصلاح هجده مقاله در حوزه‏هاى اخلاق، فلسفه، دين و الهيات دانست كه نويسنده آنها را به صورت يك كل يكپارچه و منسجم مرتب كرده است. وي گفت: آدامز در اين اثر چارچوبى «خداباورانه» و نه صرفا مسيحى را براى اخلاق در نظر گرفته، قصد دارد نشان دهد كه «خداباورى» فهم ما را از اخلاق غنى مى‏كند.

همتي‌مقدم يادآور شد: ما این کتاب را مبنای کار خود قرار داديم و البته هدف‌مان شرح و بررسى كامل كتاب آدامز نبود، بلكه قصدمان ارايه موارد مهم بحث آدامز درباره «خوبى» و «الزام اخلاقى» بود. ما همچنين مقالات ديگر آدامز و نقدها و دفاعيات مختلف بر كار او را نيز مدنظر قرار داده‌ايم تا از اين ميان بصيرت‏هايى براى بخش مربوط به ‏آراى دانشمندان شيعه به دست آيد.

وي آدامز را از جمله فيلسوفانى برشمرد كه در سنت تحليلى رشد كرده‌اند و بنابراين مبناى كار او آراى ديگر فيلسوفان تحليلى به ويژه در حوزه فلسفه زبان بوده است. 

اين نويسنه كتاب «خوبی، الزام اخلاقی و امر الهی» را مشتمل بر چهار فصل معرفي كرد و گفت: در فصل اول و دوم کتاب آرای روبرت آدامز و نظرات مخالف آن بحث و بررسی شده‌اند. فصل نخست به ارزيابي ماهیت خوبی از منظر آدامز اختصاص دارد و فصل دوم نظریه آدامز درباره الزام اخلاقی را معرفی و نظرات گوناگون در این باره را نقد و بررسی كرده است.

به گفته وي، در فصل سوم كتاب دیدگاه آدامز با اندیشمندان شیعه درباره خوبی مقایسه شده است. فصل چهارم نيز نظر آدامز درباره الزام اخلاقی در مقایسه با آرای متفکران شیعه را ارزیابی مي‌كند. در این کتاب نظرات مرحوم آخوند خراسانی، شیخ محمد حسین اصفهانی (معروف به علامه کمپانی)، علامه طباطبایی، شهید مطهری، آیت‌الله مصباح و آیت‌الله صادق لاریجانی معرفی و بررسی شده‌اند.

چاپ نخست کتاب «خوبی؛ الزام اخلاقی و امر الهی» در 295 صفحه توسط مرکز اخلاق و تربیت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر شده است.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها

اخبار مرتبط