فرهاد عماد مدیر لیتوگرافی عماد در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، با بیان اینکه شیوه‌های سنتی کسب و کار را باید به روش‌های نوین علمی تغییر داد، عنوان کرد: این جمله حرف من نیست و دانشمندان علوم اقتصاد و روانشناسی و جامعه شناسی این صحبت را می‌کنند؛ زیرا در پیشینه دنیا عرضه بیش از تقاضا است و فهم صحیح رفتار نیاز به دانش در علوم ذکر شده دارد.
 
وی با طرح این موضوع که شیوه‌های غلطی در رفتارهای کسب و کار ما شکل گرفته است، گفت: متاسفانه با اینکه می‌دانیم و تمایل داریم در آن‌ها تغییر ایجاد کنیم، امکان آن را به دلیل نگرانی و ترس مهیا نمی‌بینیم و نمونه بارز آن تسویه حساب با مشتری است، شیوه اعتباردهی به مشتری روشی مرسوم در دنیا است اما در اینجا تمام بار را ما خودخواسته بر دوش گرفته‌ایم و دارایی خود را دودستی تقدیم می‌کنیم! این کار ریسک‌ بالایی دارد و مصداق وا دادن است.
 
عماد در این زمینه توضیح داد:‌ نمونه دیگر آن شنا، خلاف جریان رود است؛ یعنی اقدام به سرمایه‌گذاری کرده‌ایم به امید تسهیل در زندگی؛ اما با گام نهادن در رقابتی نامیمون در جریان عکس افتاده‌ایم و نه ‌تنها خود؛ بلکه خانواده و کارکنان را هم باید با خود بکشیم که در نهایت جز فرسودگی چیزی از ما به‌جا نخواهد گذاشت، مبحث رقابت قیمتی شیوه‌های علمی دارد و پای گذاشتن در آن با تصورات رویاگونه سرانجام نیکی نخواهد داشت.
 
وی افزود: جمله‌ای که از گذشته به خاطر دارم و هنوز کاربرد دارد، این است که «زندگی بازی شطرنج است» یعنی باید فکر شده و هدف‌گذاری شده حرکت کرد. امروز با تحولات جوامع تفاسیر و تعابیر مختلفی بر همین اساس با کلمات دیگری گفته شده است، مانند اینکه آینده را نمیتوان پیش‌بینی کرد؛ اما می‌شود آن را ساخت.
 
به گفته عماد، ما نمی‌توانیم از تاثیرات گذشته دور باشیم، اما باید خود را از آن آزاد کنیم، خوبی کار در این است که می‌توانیم فکر کنیم و فکر کردن چیزهای بدیع و تازه به وجود می‌آورد. شک نیست که گذشته و آینده وحشت‌زا و نگران‌کننده هستند، اما باید توجه داشت که حال در اختیار ماست.
 
وی با بیان اینکه در گذشته اشخاصی از شیوع یک ویروس همه‌گیر گفته و نوشته‌اند، عنوان کرد: قطعا عده زیادی به ریش آنان خندیده‌اند و در بهترین حالت سخن آنان را تخیلی خوانده‌اند اما امروز ما در بحران ویروس گرفتار آمده‌ایم. آنکه بقا می‌یابد کسی است که فکر کرده و هدف‌گذاری دارد و آنکه می‌ماند، کسی است که بحران خودپرورده برای خود ایجاد نکرده است و جای پایش سفت است.
 
زنگ خطر برای لیتوگرافان
عماد در ادامه صحبت‌های خود با بیان اینکه وضعیت لیتوگرافان تابعی از شرایط حاکم بر جهان و کشور است، گفت: برای بررسی این موقعیت باید از علوم ذکر شده بهره بریم، زیرا علم با سرعت اعجاب‌آور و هیجان‌انگیز فراگیری‌اش متوقف نشده است و در این میان خوب است به خاطر بیاوریم که روزی میزهای حروفچینی در چاپخانه‌ها و دوربین‌های افقی لیتوگرافی مایه فخرفروشی بودند، اما به‌مرور با رشد علم برچیده شدند.
 
وی ادامه داد: البته چند سال قبل از کرونا ویروس، زنگ خطر برای لیتوگرافان به‌صدا در آمد. توصیه‌های مکرر و حتی ارائه نقشه راه درباره لزوم تغییر و به‌روزرسانی واحدهای صنفی در لیتوگرافی هم تاثیری نداشت و عده‌ای نسبت به آن بی‌توجه بودند.
 
وی با اشاره به حرکت افراد محدودی در این مسیر، توضیح داد: عده انگشت‌شماری با ملحق شدن و پیوستن به چاپخانه‌ها، امیدی برای ماندگاری و درآمد بیشتر یافتند که شخصا نوع قرارداد آن‌ها را نمی‌پسندم؛ زیرا به قولی مسکنی موقتی است، برخی دیگر گامی بلندتر برداشتند و به سمت چاپ دیجیتال رفتند که این کار چشم‌انداز مناسب‌تری داشت و اگر با تعمق بیشتری صورت می‌گرفت، بهتر بود؛ زیرا در این میان عده‌ای فقط به تقلید از گروهی انجام شد و فکری پشت آن نبود.
 
عماد با بیان اینکه متاسفانه عنصر دنباله‌روی و تقلید ناکارآمد پایان ندارد و انگار دنیای وسیع چاپ همین است که در محدوده دید ما قرار دارد، گفت: در اثر گشایشی که بعد از توافق برجام پدید آمد، پس از سال ۱۳۹۴ تقریبا هر دو سال یک‌بار افت آشکاری در عملکرد اقتصاد ایران پیش آمد تا سال ۱۳۹۸ و با ظهور کرونا ویروس که کل اقتصاد جهانی را تحت‌الشعاع قرار داد.
 
به گفته وی، اقتصاد خسته و تولید فرسوده و بیمار ما به رکودی عمیق فرو رفت و آسیب‌ بیکاری گریبان فعالان این حوزه را گرفت که ضررهای هنگفت اقتصادی به همراه داشت اما اینکه وضعیت لیتوگرافان چگونه رقم می‌خورد باید بگویم که با توجه به سابقه‌‌ای که از وضعیت آن‌ها وجود دارد و وضعیت حال، خیلی به آینده کاری این صنف خوشبین نیستم.
 
عماد با اشاره به وضعیت ناشران و افت شمارگان و تعداد عنوان کتاب و اثر آن بر گردش مالی لیتوگرافان، نیز گفت: شرایط ناشران خود گویای این مساله است و آیا باید دنبال شاهدی واضح‌تر از یک عنوان کتاب با تعداد زیادی مترجم ناشناس باشیم، کتاب‌های که دیجیتال چاپ می‌شوند، روایتی شگرف و اندوه‌بار دارند.
 
وی تاکید کرد: بشر جستجوگر در حال تلاش برای یافتن است، خواه مثبت؛ خواه منفی. اما تعداد زیادی از لیتوگرافان منتظر گشایش از طرف تقدیر مانده‌اند و به وضعیت کنونی خود عادت کرده‌اند و نمی‌خواهند اقدامی انجام دهند؛ درحالی که می‌توانند با برنامه‌ریزی مدون و منظم برای تغییر کسب و کار خود و عبور از این مرحله اقدام کنند.
 
آینده قابل پیش‌بینی نیست
عماد با بیان اینکه سال‌های قبل بارها و بارها گفته شد که فناوری در حال تغییرات و تکوین قواعدی دیگر است، گفت: به دنبال این تغییرات، بارها گفته شد که لیتوگرافان باید دست بجنبانند و پای در راهی دیگر بگذارند. از سوی دیگر به فعالان حوزه چاپ افست نیز هشدار داده شد که باید برای کسب و کار خود و تغییر روش‌های کاری خود فکر کنند. اکنون تکلیف لیتوگرافان مشخص شده و رمق کم‌جانی هم به جسم نحیف چاپکاران و ناشران باقی است که با این بحران ویروسی، تسریع شده و پافشاری بر ادامه راه رفته همان رمق را نیز خواهد گرفت.
 
وی افزود:‌ ویروس کرونا تغییرات شگرفی در عادات رفتاری، روانی و اجتماعی مردم ایجاد کرده است، با کمی دقت درمی‌یابیم عادات تبلیغ کردن با روش‌های کاغذی به سرعت در حرکت به سمت دیجیتال و استفاده از شبکه‌های مجازی است و به زودی به دلیل سهولتِ پیام‌رسانی، رفع کم هزینه، خطا و شاهدهایی دیگر تبدیل به یک عادت نهادینه خواهد شد. علم هم می‌گوید آنگاه که عملی تبدیل به یک عادت نهادینه شود، در هر بزنگاه به حکم رفتارهای ناخود‌آگاه که درصد بالایی از کنش‌های انسانی را تشکیل می‌دهند، تصمیم‌گیری می‌شود و جابجایی آن عادات حتی در صورت ضرورت، زمان فراوانی را می‌ط‌لبد.
 
عماد با بیان اینکه تبلیغات اکنون بیشتر دیجیتالی شده است، گفت: در این میان متقاضی هم عادت کرده است با اَپلیکیشن‌ها به مقصود خود برسد، حتی برای خریدن نان و در این میان اهالی چاپ که بخش عمده درآمد خود را از مکتوبات به دست می‌آوردند در این فضا متحمل آسیب‌های زیادی شدند و می‌توان گفت: صرفا بهره‌مندی از اطلاعات کاری در بهبود وضعیت موثر نخواهد بود و باید با دانش و دانستن در این مسیر حرکت کرد و دانست که بحران دیگری در پیش است و بهتر است هر چه زودتر به علم مسلح شویم تا بتوانیم در مواجهه با رخدادها و اتفاقات‌ مختلف داخلی یا بین‌المللی با انعطاف بیشتری فعالیت کنیم.