به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، جشنواره کتاب و رسانه نوزده ساله، یکی از رویداد‌های جدی و قابل احترام برای خبرنگاران حوزه کتاب است. این جشنواره، هرچند جوان، اما با مشارکت جدی فعالان رسانهای حوزه کتاب، در هر دوره با استقبال قابل توجهی همراه می‌شود.
سکان دبیری نوزدهمین دوره جشنواره کتاب و رسانه، به امید‌علی مسعودی، دانشیار علوم ارتباطات و عضو هیات علمی دانشگاه سوره سپرده شدهاست. وی در نخستین گفتوگوی رسانهای بعد از انتصابش به‌عنوان دبیر این رویداد، جزئیات این دوره را تشریح کرد و گفت: «به نتیجه نوزدهمین دوره جشنواره کتاب و رسانه خوش‌بین هستم.»
جشنواره کتاب و رسانه در بیست و هشتمین دوره هفته کتاب، نوزدهمین دوره را تجربه خواهد کرد. هرچند این رویداد با فرازو‌فرود‌هایی همراه بوده‌است؛ اما در چند دوره اخیر، اقدامات قابل‌توجهی از‌جمله تدوین آئین‌نامه، ایجاد سامانه ارسال و داوری اینترنتی و افزایش بخش‌های جدید را از سوی متولیان برگزاری شاهد بودیم. شما در این دوره، چه برنامه و اقدامات ویژه‌ای را برای برگزاری نوزدهمین دوره در نظر دارید؟
جشنواره کتاب و رسانه در دوره نوزدهم، یک بخش جدید «مردمی» و یک بخش ویژه «سواد رسانهای» خواهد داشت که داوری بخش مردمی به خبرنگاران خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) سپرده می‌شود. دلیل اصلی اضافه شدن بخش مردمی به این رویداد، ضروت توجه به رسانه‌های جدید، از‌جمله شبکه‌های اجتماعی است؛ چراکه در کنار رسانه‌های رسمی، رسانه‌های آلترناتیو، پدیدار شده‌اند و نمی‌توان آن‌ها را نادیده گرفت.
در این فضا، کاربران بسیاری به‌صورت شخصی یا جمعی (خانوادگی) در قالب‌های مختلف -از‌جمله تولید متن و ویدئو از معرفی کتاب- به تولید محتوا می‌پردازند که گاهی در این تولیدات، اهالی قلم، استادان دانشگاه و منتقدان نیز نقش‌آفرینی می‌کنند. به‌عنوان مثال؛ تحلیل استاد دانشگاهی درباره یک کتاب، بی‌تردید در تشویق دانشجویان به مطالعه موثر است. این استاد هرچند به‌عنوان خبرنگار کتاب شناخته نمی‌شود اما باید مورد توجه قرار گیرد. بنابراین در جشنواره کتاب و رسانه، به‌همان میزان که به برنامه‌های کتاب‌محور رادیو و تلویزیون توجه می‌شود، باید به فعالیت‌های مردمی در این زمینه نیز اهمیت داد. یکی دیگر از اهداف جشنواره، شناسایی راه‌های ترویج کتابخوانی است.
یکی از اقدامات قابل‌توجه در دوره قبلی، تدوین آئین‌نامه این رویداد بود. آیا برنامه‌ای برای تغییر، اصلاح و یا افزودن مفادی به بند‌های این آئین‌نامه دارید؟
برگزاری هجده دوره جشنواره کتاب و رسانه، به معنای وجود تجربه متراکم و یک زیست‌تجربه ارزشمند است که نمی‌توانیم به آن بی‌توجه باشیم. هجدهمین دوره جشنواره کتاب و رسانه با وجود مشکلات متعدد، از نظر فرآیند ارسال و داوری الکترونیکی اثر، بسیار خوب و منظم برگزار شد. نوزدهمین دوره جشنواره کتاب و رسانه، براساس آئین‌نامه جشنواره برگزار می‌شود و اگر پیشنهادی از سوی شورای معاونان موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران و یا خبرگزاری کتاب ایران درباره آیین‌نامه ارائه شود، بررسی خواهد شد.
درباره داوری‌ها در نوزدهمین دوره بفرمایید.
حتما از داوران ادوار گذشته استفاده خواهیم کرد. علاوه‌بر همکاران عزیز در ایبنا؛ حتما جمعی از استادان مسلط و علاقهمند به اخبار کتاب‌محور، برای داوری دعوت خواهد شد. در مجموع تغییری در داوران نخواهیم داشت؛ مگر از سوی آن‌ها و در این صورت که امکان همکاری وجود نداشته باشد. پیش‌بینی می‌شود با توجه به افزایش دو بخش جدید به جشنواره، مشارکت خبرنگاران افزایش پیدا کند.
هجدهمین دوره جشنواره کتاب و رسانه از نظر میزان مشارکت و ارسال 1000 اثر، رکورد قابل توجهی را ثبت کرد؛ در‌حالی‌که یکی از مباحث مطرح شده درباره داوری این دوره، وجود تعداد اندک داوران و فرصت برای ارزیابی این آثار بود. با توجه به افزایش دو بخش جدید به جشنواره در دوره نوزدهم و پیش‌بینی شما درباره افزایش میزان مشارکت خبرنگاران برای افزوده شدن تعداد داوران، برنامه‌ای در نظر دارید؟
طبق آئین‌نامه سال گذشته عمل خواهیم کرد و با توجه به اینکه از تجربه دوره قبل برخوردار هستیم، به نتیجه نوزدهمین دوره جشنواره کتاب و رسانه خوش‌بین هستم. به‌عنوان مثال؛ برنامه‌های متنوع و قابل‌توجهی درباره کتاب در رادیو و تلویزیون تولید و پخش می‌شود که بیشتر آن‌ها گروهی است و باید مشخص کنیم به افراد دخیل در تولید و یا خود برنامه، عنوان برگزیده بدهیم. آثار، حداقل در دو مرحله داوری می‌شوند؛ جریانی که پیش‌تر وجود نداشت. داوری به افرادی سپرده می‌شود که سابقه فعالیت خبری به‌ویژه در حوزه کتاب دارند و یا در دانشگاه، سابقه تدریس داشته باشند که البته تعداد آن‌ها کم نیست. یکی از دیگر مراحل داوری، حذف نام تهیه‌کننده اثر است.
منظور از واگذاری داوری بخش مردمی جشنواره به خبرگزاری ایبنا چیست و آیا آثار براساس همان فراخوان عمومی جشنواره، جمع‌آوری خواهد شد یا براساس رصد مطبوعات و گروه‌های فعال در فضای مجازی؟
آثار بخش مردمی، همانند سایر بخش‌ها براساس فراخوان جمع‌آوری خواهد شد. بررسی آثار از سوی خبرنگاران ایبنا به‌معنای تعریف شاخصه‌ها و اعمال داوری، تدوین و قرائت بیانیه داوری است. نتایج داوری آثار بخش مردمی نیز از سوی خبرنگاران ایبنا به دبیرخانه جشنواره ارائه خواهد شد. بنابراین؛ خبرگزاری کتاب ایران، میزبان اصلی نوزدهمین دوره جشنواره کتاب و رسانه است.
فراخوان جشنواره چه زمانی منتشر خواهد شد؟
فراخوان نوزدهمین جشنواره کتاب و رسانه، هفته آینده منتشر خواهد شد. تلاش می‌کنیم برخلاف دوره‌های قبل، این دوره از جشنواره دارای شعار باشد و این شعار متناسب با شرایط روز و موضوع شیوع ویروس کرونا و با تاکید بر کتاب و کتابخوانی انتخاب شود.
مطابق با برنامه‌ریزی‌های اولیه، احتمالا به خبرنگاران تا 12 آبان‌ماه فرصت داده می‌شود که آثار خود را به دبیرخانه جشنواره ارائه کنند.
در شرایط و تعداد آثار ارسالی، تغییراتی ایجاد شدهاست؟
پیش‌تر هر خبرنگار، مجاز بود در مجموع 9 اثر ارسال کند. در دوره نوزدهم تغییراتی ایجاد شده و با توجه به قالب‌های سه‌گانه خبر، گزارش و گفتوگو هر خبرنگار می‌تواند سه اثر را در سامانه ثبت کند؛ بنابراین یک محدودیت برای حوزه تخصصی خبرنگار در نظر گرفته شده تا به دیگر حوزه‌های خبری نیز توجه کند اما در مجموع با افزایشی تعدادی در کار نیست. به میزان افزایش آثار، داوران هم افزایش پیدا خواهند کرد. اگر اثر از دو مرحله داوری عبور کرد، به مرحله نهایی راه پیدا می‌کند و در غیر این صورت، داور سوم برای حفظ حقوق خبرنگار به ارزیابی اثر می‌پردازد.
سه‌شنبه ۲۲ مهر ۱۳۹۹ - ۱۳:۳۱
امید‌علی مسعودی، از اضافه شدن بخش مردمی و بخش ویژه سواد رسانهای به نوزدهمین دوره جشنواره کتاب و رسانه و افزایش تعداد داوران و داوری چند مرحله‌ای آثار خبر داد.
نظر شما