علی حاجی‌تقی؛ مدیر انتشارات «ارمغان طوبی» در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) درباره وضعیت فعلی نشر کتاب با بیان این مطلب که با بهبود وضعیت اقتصادی، شرایط این صنعت نیز متحول خواهد شد، گفت: صنعت نشر همواره با مشکلات مختلفی از‌جمله گرانی ملزومات تولید، پایین بودن سرانه مطالعه و یا قاچاق کتاب مواجه بوده و با این‌حال طی سال‌ها و با وجود همه این معضلات، راه خود را ادامه داده است؛ اما بحران فعلی، مختص صنعت نشر نیست و کل اقتصاد را درگیر کرده است.
دولت از تعاونی‌ها پشتیبانی کند
وی احتمال ارایه راهکار ویژه بهبود وضعیت صنعت نشر را بدون بهبود اوضاع کلی اقتصاد بسیار ضعیف دانست و افزود: در همین شرایط دولت می‌تواند از بُعد نظارتی و حمایتی و البته نه اجرایی، وارد شود و با ارائه تسهیلات از تعاونی‌ها که به همت اصناف تشکیل شده پشتیبانی کند.
حاجی‌تقی در واکنش به دیدگاه برخی از ناشران به بحران فعلی به‌عنوان یک فرصت برای شناسایی ناشران فعال و غیرفعال ادامه داد: چطور می‌توان در شرایط فعلی به آسیب‌شناسی صنعت نشر کتاب توجه کرد؟ بحران، ایجاد شده و ناشران برای تامین اقلام مورد نیاز برای چاپ کتاب که چندین برابر شده، ناتوان هستند. بنابراین آیا می‌توان گفت، شرایط فعلی، آزمون شناسایی ناشر خوب و بد است؟
ناشر پول‌دار یا ناشر خوب؟
این فعال حوزه نشر در ارزیابی وضعیت فعلی و با کنایه در تعریف ناشر خوب، افزود: در شرایط فعلی، ناشر خوب یعنی کسی که صاحب یک میلیارد سرمایه و توانمند در خرید ملزومات چاپ کتاب است؟ این تعریف کاملا اشتباه است.
حاجی‌تقی ادامه داد: زمانی که یارانه کاغذ حذف و اعلام شد که هر ناشر برای ادامه فعالیت باید با هزینه شخصی کاغذ خریداری کند، شناسایی ناشر فعال و غیرفعال امکان‌پذیر شد. هر چند این شیوه سیاست درستی بود اما یارانه ها کاملا در مسیر صحیح هدایت نشد و زمینه رشد ناشران زرد و نمایشگاهی را ایجاد کرد.
مدیرانتشارات «ارمغان طوبی» با انتقاد از فرصت خواندن بحران فعلی و استفاده از این فضا برای هدایت حمایتها به سمت ناشران فعال، بیان کرد: چطور می‌توان اطمینان حاصل کرد که جریان هدایت یارانه به سمت ناشران فعال در شرایط فعلی به درستی انجام شود؟ هر زمان بحث تخصیص یارانه برای عده خاصی باشد، رانت به دنبال آن پدید می‌آید.
وی با طرح این پرسش که معیار‌‌های تشخیص ناشر فعال و غیرفعال چیست؟ افزود: 15 سال است که در عرصه نشر فعالیت می‌کنم و 400 عنوان کتاب منتشر کرده‌ام. آیا می‌توانم خواستار توقف حمایت از ناشران جوان باشم؟ مسلما پاسخ منفی است بنابراین باید به معیار‌‌های شناسایی ناشر فعال و غیرفعال فکر کرد.
معیار درستی برای شناسایی ناشر فعال نداریم
حاجی‌تقی ادامه داد: سال‌هاست بسیاری از ناشران از لزوم تغییر معیار تعداد کتاب برای ثبت‌نام ناشران متقاضی حضور در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران صحبت می‌کنند. این معیار به این معناست که تفاوتی بین کتاب 50 صفحه‌ای و 500 صفحه‌ای وجود ندارد. با وجود این مسائل چطور می‌توان از معیار شناسایی ناشر فعال و غیرفعال بحث کرد؟
وی با اشاره به وجود برخی ناشران پُرکار اما کپی‌کار، گفت: در حال حاضر، معیار درستی برای شناسایی ناشر فعال نداریم و تاکید دارم، همه ناشران باید از حمایتها بهره‌مند شوند و اگر بازار در شرایط طبیعی قرار داشته باشد، ناشر ضعیف به‌صورت خودکار حذف می‌شود.
یارانه به هر شکل مشکل‌‌زاست
این فعال حوزه نشر با اشاره به آسیب‌های تخصیص یارانه به ناشران بیان کرد: زمانی که یارانه کاغذ قطع شد، آیا رانتی وجود نداشت و آیا برخی از ناشران بیش از سهمیه، کاغذ دریافت نکردند؟ نباید خودمان را گول بزنیم؛ یارانه به هر شکل مشکل‌‌زاست. حتی بعد از هدایت بودجه به سمت برگزاری نمایشگاه‌های استانی نیز، تعداد قابل توجهی مرکز نشر تاسیس و پدیده کتاب‌سازی تشدید شد.
حاجی‌تقی با تاکید بر اهمیت تشکیل شرکت‌های تعاونی نشر به‌ویژه در شهرستان‌ها، ادامه داد: شرکت‌های تعاونی این ظرفیت را دارند تا اقلام چاپ کتاب را با توجه به ارز دولتی وارد و براساس میزان تولید، در اختیار اعضا قرار دهند.
وی بیان کرد: در جریان بحران، ناشران متوجه شدند به محض تخصیص ارز برای واردات کاغذ، شرکت‌های ناشناخته وارد عمل شده و کاغذ احتکار کردند. راه‌حل اصلی برای هدایت یارانه، تاکید بر ظرفیت‌های شرکت‌های تعاونی و توجه به شرکت‌های باسابقه واردات کاغذ است.
دوشنبه ۱۶ مهر ۱۳۹۷ - ۱۰:۳۸
علی حاجی‌تقی، احتمال ارایه راهکار ویژه بهبود وضعیت صنعت نشر را بدون بهبود اوضاع کلی اقتصاد بسیار ضعیف دانست و بر توجه به ظرفیت‌های تعاونی‌‌های نشر در عبور از بحران تاکید کرد.
نظر شما