منصور داداش‌نژاد، دانشیار و عضو هیأت علمی گروه تاریخ اسلام پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا، بیان کرد: کتاب حاضر در دو جلد از سوی پژوهشکده علوم و فرهنگی اسلامی به چاپ رسیده است. در این اثر، 126 عنوان از نوشته‌های اهل سنت را برای اینکه بدانیم آنها درباره 12 امام و حضرت زهرا (س) چه دیدگاه‌هایی دارند، مورد بررسی قرار دادیم.
نویسنده کتاب «سیره‌نویسان و قرآن» افزود: در این کتاب 900 صفحه‌ای در قالب پنج دسته حدیثی، شرح‌حال و تراجم، تاریخی، ادبی و تک‌نگاشته‌ها، سعی شده دیدگاه‌ها و اصول کلی تاریخ‌نگاری اهل سنت درباره 12 امام، کشف شود.
وی در معرفی محتوای دو جلد این کتاب، توضیح داد: جلد نخست در دو فصل تدوین شده است. فصل اول شامل مباحث مقدماتی از جمله شکل‌گیری و روند نگارش‌های مربوط به 12 امام در میان اهل سنت است. در ادامه این فصل، خاستگاه جغرافیایی نگارش‌های مربوط به 12 امام شامل معرفی موطن و مناطق جغرافیایی محل سکونت مولفان و اینکه شرایط محیطی چه تاثیری در تالیفات داشته، تشریح شده است. در این بخش از کتاب، براساس قلمروهای جغرافیایی جهان اسلام مشخص کردیم که موطن کتاب‌ها کجا بوده است. همچنین در فصل نخست، به اصول کلی تاریخ‌نگاری درباره 12 امام اشاره و بیان شده که ائمه چه اصولی در زندگی داشتند.
داداش‌نژاد در تشریح فصل دوم کتاب گفت: این فصل به تک‌نگاشته‌ها درباره هر یک از ائمه اختصاص دارد. در این زمینه، هر کتاب براساس چهار محور اصلی مورد بررسی قرار گرفت؛ معرفی مولف و گرایش‌های فکری او، بررسی محتوایی اثر، بررسی شیوه تالیف کتاب و تاثیر اثر بر منابع بعدی.
نویسنده کتاب «سیمای دوازده امام در میراث مکتوب اهل سنت» درباره جلد دوم کتاب نیز بیان کرد: این جلد در یک فصل کلی و چهار بخش مجموعه‌های حدیثی، کتاب‌های شرح‌حال، کتاب‌های تاریخی و کتاب‌های فرهنگ و ادب تدوین شده و بازه زمانی آغاز تالیف در اسلام تا حدود عصر قاجار را شامل می‌شود. در این پژوهش، تمام کتاب‌های اهل سنت در جهان اسلام به زبان‌های فارسی و عربی مورد بررسی قرار گرفته است.
این عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، با اشاره به اینکه تاکنون به‌صورت جامع پژوهشی در این حوزه صورت نگرفته، افزود: یکی از ویژگی‌های کتاب حاضر این است که در متن و محتوای کتاب‌های مورد بررسی، به تمام جزئیات توجه شده و با دسته‌بندی منابع، تلاش شده تا خط سیر نگارش آثار معرفی شود.
نویسنده کتاب «خاندان‌های شیعه؛ خاندان ابورافع» در ادامه گفت: از قرن 6 به بعد، پژوهش درباره ائمه (ع) در ایران تقویت می‌شود و ائمه (ع) به‌صورت یک سلسله دیده می‌شوند. در این زمینه سه دیدگاه اصلی شناسایی شد؛ دیدگاه مکتب شام، دیدگاه مکتب خراسان و دیدگاه مکتب عراق و مکه و مدینه. مکتب شام، دارای دیدگاهی افراطی است و از جمله شاخص‌ترین چهره‌های این مکتب می‌توان به ابن‌کثیر اشاره کرد. کتاب‌هایی که در مکتب خراسان نوشته شده، همدلانه‌تر و نزدیک‌تر با نظرات شیعه است. آثار مکتب عراق و مکه و مدینه نیز بیشتر شامل دیدگاه‌های میانه و معتدل است.
داداش‌نژاد اظهار کرد: در این پژوهش مشخص شد که در زندگی اهل بیت (ع) به ترتیب مکتب خراسان و مکتب عراق، مکه و مدینه بیشتر مورد توجه بوده است. به‌ویژه شافعی‌مذهب‌ها توجه بیشتری به اهل‌بیت (ع) داشته و در این‌باره کتاب نوشته‌اند.
نخستین چاپ کتاب «سیمای دوازده امام در میراث مکتوب اهل سنت؛ از آغاز تا پایان سده دوازده قمری» در 748 صفحه با شمارگان 750 نسخه به بهای 60 هزار تومان از سوی دفتر تبلیغات اسلامی، حوزه علمیه قم پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی راهی بازار نشر شده است.
نظر شما