جعفریان: ویژگی روستاها و شهرهای برگزیده در ارزیابی و انتخاب لحاظ شود

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، «پایتخت کتاب ایران» و «روستاها و عشایر دوستدار کتاب» از جمله طرح‌های مروج کتابخوانی هستند که تاکنون دو دوره از آن‌ها با همت و حمایت معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شده‌ و سومین دوره آن‌ها در سال جاری در حال برگزاری است.

محمدعلی جعفریان ضمن مثبت ارزیابی کردن اجرای جشنواره‌های نامبرده، اظهار کرد: پیشنهاد می‌کنم تعداد روستاها و شهرهای برگزیده در جشنواره‌های «پایتخت کتاب ایران» و «روستاها و عشایر دوستدار کتاب» با توجه به وسعت، جمعیت و تعدد شهرهای استان‌ها محاسبه شود. به همین دلیل استان البرز با شاخصه‌های جمعیتی بالا (حدود 3 میلیون نفر) و تعداد شهرستان (10 شهرستان) و گستره جغرافیایی وسیع نمی‌تواند مثلاً با استانی که تنها یک یا دو شهرستان دارد و یک‌سوم جمعیت استان البرز جمعیت ندارد، یکسان محاسبه شود بنابراین پیشنهاد می‌کنم استان‌هایی چون البرز که جمعیتی بیش از جمع چند استان جمعیت دارند دارای چند شهرستان برای معرفی باشد.

سرپرست معاونت فرهنگی ـ مطبوعاتی فرهنگ و ارشاد اسلامی البرز ادامه داد: با توجه به این‌که در بسیاری از شهرستان‌های استان‌ها ظرفیت اشتراک‌گذاری دستگاه‌ها فرق دارد، مثلاً در شهرستان ساوجبلاغ البرز همکاری با اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی زیاد اما تعداد تألیفات و ناشران کم است، چنان‌چه مقدور باشد، پایتخت مشترک کتاب برای این‌گونه موارد طراحی شود.

وی ادامه داد: با توجه به بودجه تخصیصی به هر استان، قدمت استان و بومی بودن یا مهاجرپذیری استان، امتیازاتی برای استان‌ها تعریف شود. به طور مثال البرز دارای نحله‌ها، فرق، مذاهب و گرایش‌های متعدد سیاسی کشوری و حتی بین‌المللی است، استانی تازه‌تأسیس است که تنها از سرجمع بودجه‌های خود (پس از کسر حقوق و مزایا و موارد مبتلا‌به) فقط 5 میلیون برای تمام فعالیت‌های فصل 5 (بودجه‌های فرهنگی ـ هنری) می‌تواند بودجه داشته باشد.

جعفریان بیان کرد: استان البرز از نظر قدمت تاریخی، تأسیس کتابخانه‌ها و نیز کتابت و تولید کتاب از لحاظ تاریخی در رده نخست کشوری است زیرا زیستگاه صاحب‌ابن عباد طالقانی است که بنا به اعتراف تاریخ دارای بزرگ‌ترین کتابخانه شخصی دنیا با یکصد و ده هزار جلد کتاب بود عالمان بسیار زیادی از طالقان، کرج و... به تولید کتاب در تاریخ پرداخته‌اند که این استان را در صدر قرار می‌دهد.

وی افزود: باید در ارزیابی و انتخاب روستاها و شهرهای برگزیده ویژگی سیاسی هر استان به نسبت سهل و مشکل بودن تعامل بین دستگاهی در نظر گرفته شود. (با توجه به تنوع قومیت‌ها، نحله‌های فکری و مذهبی)

سرپرست معاونت فرهنگی ـ مطبوعاتی فرهنگ و ارشاد اسلامی البرز اظهار کرد: همچنین پیشنهاد می‌کنم اعتباری که به روستا یا پایتخت کتاب تعلق می‌گیرد توسط اداره‌ کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان پرداخت شود و مراحل اولیه کار توسط ادارات کل فرهنگ و ارشاد استان‌ها انجام و داوری نهایی در وزارت متبوع انجام پذیرد. در روستاهایی که فاقد دهدار هستند مُهر شورا کفایت‌پذیر باشد.

جعفریان بیان کرد: در جشنواره‌های مربوطه، تأیید ایده‌ها و طرح‌های نهادهای فرهنگی استان‌ها مانند نهاد کتابخانه‌های عمومی استان‌ها به جای شهرداری‌ها عملیاتی شود.

«پایتخت کتاب ایران» عنوان طرحی است که بر مبنای آن هر سال شهری به‌عنوان پایتخت کتاب ایران انتخاب می‌شود. بخش‌هایی از این طرح، از پایتخت جهانی کتاب الگوبرداری شده، اما از نظر ساختار اجرایی همخوانی‌های زیادی با شرایط فعالیت فرهنگی در ایران پیدا کرده است. در نخستین سال رقابت میان شهرهای ایران برای کسب عنوان پایتخت کتاب، «اهواز» با مشارکت نهادهای غیردولتی همچون کانون آموزش شهروندی برای توسعه (کاشت) موفق به اخذ این عنوان شد. در سال دوم «نیشابور» توانست این عنوان را از آن خود کند.

جشنواره «روستاها و عشایر دوستدار کتاب» نیز برنامه‌ای است که هر سال با محوریت معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و با همکاری مجموعه‌ای از دستگاه‌های دولتی و غیردولتی اجرا می‌شود. بر این اساس هر سال 10 روستا یا آبادی عشایری به‌عنوان روستاها و عشایر دوستدار کتاب معرفی می‌شوند. برای شرکت در این جشنواره، روستاها باید ضمن معرفی ویژگی‌های خاص فرهنگی و اجتماعی روستا، مجموعه فعالیت‌ها، طرح‌ها و برنامه‌های اجرایی خود را برای تقویت زیرساخت‌های کتابخوانی و ترویج عمومی کتاب در روستا معرفی کنند.