گفتوگو با مدیرعامل شرکت دانش بنیان دانشگاه علوم تحقیقات
احمدوند: سهم ایران از گردش مالی صنعت نشر دنیا صفر است/ نشر ایران گرفتار «شکاف دیجیتالی»
مهدی احمدوند، مدیرعامل شرکت دانش بنیان دانشگاه علوم تحقیقات با تاکید بر لزوم توجه ناشران و متولیان فرهنگی به استفاده از فضای مجازی در حوزه نشر گفت: سهم ایران از بازار نشر دنیا بهعنوان کشوری که 6/1 علم را تولید میکند، صفر است.
وی افزود: بهطور تقریبی در دهه 60 سالیانه دو میلیون نفر و به تعبیر دیگر در یک بازه زمانی 10 ساله، 20 میلیون نفر به جمعیت کشور افزوده شد؛ دولت سالیانه برای اشتغال 800 هزار نفر برنامهریزی داشته که جمع این عدد با 200 هزار فرصت شغلی ناشی از بازنشستگی در هر سال، با فرض تحقق صد در صدی اسناد مربوط به اشتغال، انتظار ایجاد یک میلیون شغل وجود مطرح است.
احمدوند ادامه داد: از سوی دیگر نرخ جمعیت اضافه شده به ازای هر سال دو میلیون نفر بوده بنابراین ما با یک کسری فرصت شغلی برای دانشآموختگان متولد دهه 60 و 70 روبهرو هستیم که برابر با نیاز به 10 میلیون نفر فرصت شغلی است. نیازی که قدرت پاسخگوی به آن وجود ندارد. با طرح این مقدمه پرسش اصلی اینجاست که این 10 میلیون نفر کجا به دنبال شغل باشند؟
این پژوهشگر حوزه فناوری اطلاعات با اشاره به ترکیب شغلی در ایران گفت: بررسی ترکیب نیروی شاغل ایران براساس اطلاعات مرکز آمار، نشان میدهد که در بخشهای کشاروزی 18، صنعت 32 و در بخش خدمات نزدیک به 50 درصد نیروی انسانی شاغل وجود دارد. تفاوت عمده ترکیب شغلی ایران با کشورهای پیشرقته در بخش خدمات است؛ بهعبارت دیگر نیروی انسانی کشورهای جهان اول بیشتر در خدمات مشغول به کار هستند.
ضرورت خدمات دانش بنیان برای توسعه جامعه
احمدوند اظهار کرد: سرمایه ثابت اندک، از ویژگیهای مهم اشتغال در بخش خدمات است. دولت نیز بهخوبی در بخش خدمات دانشبنیان، سرمایهگذاری کرده است. خدمات دانشبنیان در ایجاد جامعهای که محور توسعه آن بر محور دانایی استوار است نقش اساسی دارد. فاصله ما با کشورهای پیشرفته در این حوزه را با عبارت «شکاف دیجیتال» تفسیر میکنند. سرمایهگذاری در بخش خدمات موجب از بین رفتن این شکاف خواهد شد. یکی از راهکاریها تقویت بخش خدمات مقوله نشر است.
وی درباره وضعیت سوددهی در صنعت نشر افزود: بررسی گردش مالی عظیم نشر در جهان، شناخت ظرفیت آن را میسر میکند. ذینفعان این حوزه در سال 2011 نزدیک به 10 بیلیون دلار گردش مالی را تجربه کردهاند. علاوه بر این رشد سالانه پنج و نیم درصدی، نشان پویایی این صنعت است.
این پژوهشگر با اشاره به سهم ایران از گردش مالی صنعت نشر بینالملل ادامه داد: سهم ایران از بازار نشر دنیا بهعنوان کشوری که 6/1 علم را تولید میکند، صفر است؛ مقولهای که اهمیت سرمایهگذاری در بخش نشر، برپایه قابلیتهای فضای مجازی را مطرح میکند. فرصتهای نوظهور در صنعت نشر، مبتنی بر ارائه یا تولید محتوا در فضای مجازی است. توزیع آسان محتوا و افزایش ضریب نفوذ اینترنت در نقاط مختلف کشور همچنین میل و اشتیاق مردم به حضور در فضای مجازی زمینه لازم برای سرمایهگذاری در صنعت نشر را ایجاد کرده است.
تشویق ناشران برای ورود به فضای دیجیتال
احمدوند درباره مشکلات سرمایهگذاری در بحث نشر دیجیتال گفت: بخشی از مسئله برای سرمایهگذاری در این بخش، آمادگی ناشران است. گاهی ابزار رقابتی در بازار ایجاب میکند ناشران خصوصی و دولتی نیز وارد بازار شوند و نقش خو را ایفا کنند. برخی از ناشران آموزشی در تبلیغات عمومی اعلام میکنند که بخشی از متن کتاب بهصورت pdf در دسترس است؛ بنابراین موجی از ورود ناشران خصوصی بهویژه ناشران آموزشی به حوزه نشر الکترونیکی شکل گرفته که به ساماندهی و حمایتهای تشویقی نیاز دارد. حفظ حقوق مالکیت معنوی نیز در این بخش مانند نشر سنتی وجود دارد.
وی اظهار کرد: مقام معظم رهبری یک دهه قبل اشاره کردند که خروجی پژوهشهای دانشمندان ایرانی در شاخههای علومانسانی در نشریات منتشر نمیشود و بر ایجاد یک ISI اسلامی تاکید داشتند. موضوعی که بیانگر ظرفیت و نیازاز سوی مسئولان رده بالای نظام دیده و بیان شده و هدفگذاری و زمینهسازی حداقل در زمینه قانونی صورت گرفته است.
وضعیت نامطلوب نشر دانشگاهی
احمدوند افزود: اوضاع کنونی ایران در حوزه نشر دانشگاهی مطلوب نیست؛ در ایران نزدیک به یکهزار و 56 نشریه علمی در حوزه نشر دانشگاهی وجود دارد. بسیاری از این تعداد در طول فعالیت پایگاه استنادی جهان اسلام که مرتبط با کتابخانه علوم منطقهای فارس میشود از فهرست خارج شده است؛ بنابراین شاید نقد برخی از کارشناسان وارد باشد که پیش از رشد کمی در حوزه نشریات دانشگاهی به موضوع کیفی نگاه میکنیم. نزدیک به 66 نشریه دانشگاهی در کشور وجود دارد که در پایگاه isi و 128 نشریه نیز در پایگاه اسکوپوس نمایه میشوند ارقامی که برای جمعیت 80 میلیونی با سهم 6/1 تولید علم جهان بسیار ناچیز است.
نظر شما