دوم آذرماه(پنجم ذيحجه) مصادف است با سالگرد درگذشت آيتالله محمدحسین غروی اصفهانی معروف به کمپانی اصفهانی، از اين رو «ايبنا» مروري دارد بر مهمترين تأليفات اين عارف و عالم دنياي شيعه و كتابهايي كه در سالهاي اخير درباه آرا و انديشههاي وي منتشر شدهاند._
شیخ حسن تویسرکانی، آیتاللّه سیدمحمدطباطبایی فشارکی، حاج آقارضا همدانی، حکیم محمدباقراصطهباناتی شیرازی، شیخ احمدشیرازی و آخوند خراسانی، از جمله استادان او در مرحله سطح و خارج ـ دروي حوزوي ـ بودند. این بزرگ مردان، هریک در شکلگیری شخصیت علمی و معنوی آیتالله غروی نقش مهم و سازنده داشتند.
آیتالله غروی در نوجوانی به هنر خوشنویسی روی آورد و در پرتو راهنماییهای استادانش، به خوبی از عهده ظرافتها و نکات دقیق آن برآمد. از آنجا که در آن زمان، همچون روزگاران گذشته هنر خطاطی از هنرهای بدیع و چشمگیر بود، مهارت محمدحسین غروی، او را در میان آشنایان زبانزد ساخت.
اين انديشمند در حوزه عرفان نیز صاحب رأی و نظر بود و مدت زمانی طولانی در حوزه درس عرفان خصوصی داشت که آن را در خانه خود برگزار میکرد. صاحبدلانی نظير علامه سیدمحمدحسین طباطبایی تبریزی، آیتالله سیدمحمدهادی میلانی، آیتالله سیدابوالقاسم خویی، آیتالله میرزایوسف ایروانی، آیتالله امام زنجانی، و آیتالله اعتماد رشتی در این حلقه حال و اشراق، گردهم میآمدند.
او مورد ستایش اندیشمندان مسلمان بود. بزرگان و دانشمندان معروف، او را دارای جایگاهی والا و صاحب نظر در علوم اسلامی ميدانستند و در برابر مقام بلندش سر تعظیم فرود ميآوردند. آیتالله سیدمحمدهادی میلانی درباره او گفته است: «شیعه در دویست سال اخیر، فردی به جامعیت مرحوم "غروی" اصفهانی به خود ندیده است.»
آیتالله غروی علاوه بر تربیت شاگردان ممتاز، آثار مهمی در زمینه فقه، اصول، کلام و تفسیر به جامعه اسلامی عرضه کرد. این آثار از ذوق و استعداد خدادادی و سرشار این عالم بزرگ حکایت میكنند. مهمترین امتیازی که در آثار او وجود دارد، استدلالی و ابتکاریست که از ژرفنگری و دقتنظر او ناشی میشود.
از شاگردان محمدحسین کمپانی اصفهانی میتوان سیدمحمد حجت کوه کمرى، سید حسین طباطبایی بروجردی، سید هادی میلانی، سید ابوالقاسم خویی، سید عبدالاعلى سبزوارى، سید محمد کاظم موسوىحسینى، شیخ سلمان خاقانى، محمدتقی بهجت فومنی، حاج شیخ على محمد بروجردى، علامه سید محمد حسین طباطبایي، علامه عبدالحسین امینیتبریزى، شیخ محمدرضا مظفر، شیخ محمدحسین مظفر و محمد طاهر آل شیخراضی را ميتوان نام برد.
از آيتالله محمدحسین غروی اصفهانی آثار گوناگوني در حوزههاي مختلف علم، ادب و اندبشه به زبانهاي فارسي و عربي برجاي مانده است كه عبارتند از:
ـ الاجتهاد و التقلید و العداله
ـ الاصول على النهج الحدیث
ـ الطلب و الارادة عند الامیة و المعتزلة و الاشاعرة، این سه کتاب در یک مجلد بزرگ با نام «بحوث فى الاصول» چاپ شدهاند.
ـ چندین رساله در مباحث مختلف اصولی
ـ حاشیه بر رساله قطع شیخ انصاری
ـ مجموعه چهار جلدي نهایة الدرایه فى شرح الکفایة
ـ کتاب الاجارة
ـ صلاة الجماعة
ـ صلاة المسافر
ـ حاشیة کتاب المکاسب
ـ حاشیه بر کتاب الطهارة شیخ اعظم انصاری
ـ چندین رساله فقهی
ـ سه منظومه درباره اعتکاف، روزه و نماز جماعت
ـ الوسیلة توضیح المسائل به زبان عربی
ـ ذخیرة العباد. توضیح المسائل فارسی
ـ تحفة الحکیم.
ـ رسالة فى اثبات المعاد الجسمانی
ـ حاشیه بر اسفار ملاصدرا
ـ مکاتبات فلسفى و عرفانی، مجموعهاى از 14 نامه در شرح و تحلیل دو بیت شعر از عطار نیشابوری
ـ تفسیر قرآن(این تفسیر که گویا نیمه تمام مانده تاکنون چاپ نشده است)
ـ الانوار القدسیه مجموعهاى از اشعار عربى
ـ دیوان غزلیات یا مجموعه عارفانهها
ـ دیوان مفتقر
«دیوان مفتقر» شعرهاى فارسى حکیم غروى را در بردارد و با نام نامناسبى که برازندهاش نیست، دهها بار چاپ و منتشر شده است. این اشتباه از آنجا ناشى ميشود که پدر شاعر حکیم و عارف حوزه نجف حاج محمد حسن اصفهانى معروف به معین التجار، کمپانى یعنى شرکت راهآهن بغداد ـ کاظمین را به عهده داشت و او بود که برای نخسین بار بانى این کار خیر شد. از اینجا و تنها به همین علت است که دیوان اشعار فرزندش با نام «دیوان کمپانی» و نام آن حکیم الهى به نام «آیتالله کمپانی» معروف شد، اما چنان که شمارى نقل کردهاند، او از این اسم ناراضى بود و از شنیدن این کلمه بیگانه به سختى ناراحت میشد.
در سالهاي اخير تأليفات متعددي درباره اثار و انديشههاي اين عارف شيعي تأليف و منتشر شدهاند كه برخي از مهمترين اين آثار عبارتند از:
ـ کیمیا نظر، در عنایات حضرت سیدالشهداء (ع) به ضمیمه شانزده بند مرحوم آیت الله غروی اصفهانی/ سیدعباس موسوی مطلق/ موسسه فرهنگی سماء /1382
ـ دیوان کمپانی، مجموعه شعر / پدیدآورنده؛ محمدحسین فقیه غروی اصفهانی، عباس فقیهی/ حق بین/ 1382
ـ جامع المسائل؛ تعلیق و شرح بر "ذخیره العباد" نوشته علامه محقق شیخ محمدحسین غروی اصفهانی و تکمیل آن تا پایان فقه/ محمدتقی بهجت/ دفتر آیت الله العظمی بهجت/ 1384
ـ کلیات دیوان اشعار آیتالله شیخ محمدحسین غروی اصفهانی قدس سره معروف به دیوان کمپانی در مدح و منقبت ورثای اهلبیت عصمت و طهارت علیهم السلام شام/ عباس احمدی(مصحح) /حضرت عباس (ع)/ 1387
ـ کلیات دیوان اشعار آیتالله شیخ محمدحسین غروی اصفهانی قدس سره معروف به دیوان کمپانی در مدح و منقبت و رثای اهلبیت عصمت و طهارت علیهم السلام شام/ عباس احمدی(مصحح)/ حضرت عباس (ع)/ 1387
نظر شما