به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نشست مکاتب ایران‌شناسی عصر روز گذشته(پانزدهم مهر ماه) با حضور علی‌اکبر اشعری، رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، دکتر کامران فانی، ایران‌شناس، دکتر کیومرث امیری و جمعی از برجستگان حوزه ایران‌شناسی در سالن همایش‌های ایران‌شناسی و اسلام‌شناسی کتابخانه ملی ایران برگزار شد.
در ابتداي اين برنامه، علی‌اکبر اشعری با اشاره به تأخيري كه در برگزاری نشست‌های ایران‌شناسی ايجاد شده است، عنوان کرد: پدیده ایران‌شناسی از ميان مفاهيم شرق‌شناسي شکل گرفت و متاسفانه آن اندازه که در غرب درباره ایران آثار گوناگوني تأليف شده در داخل ایران فعالیت نشده است و ایرانیان نیز مصرف کننده تولیدات دیگران شده‌اند.
وی یادآور شد: البته یکی از وظایف اصلی کتابخانه ملی پرداختن به مبحث ایران‌شناسی و گردآوری و ارایه اطلاعات به محققان، پژوهشگران و واکاوی آنچه در دنیا درباره ایران نگاشته می‌شود، به شمار مي‌رود.
اشعری با اشاره به فعاليت‌هاي حوزه ایران‌شناسی اين مركز طي يك سال گذشته، از اين اقدامات به نيكي ياد كرد و گفت: اکنون بانک اطلاعاتی مفصلی همراه با پایگاه اینترنتی آن در حال راه‌اندازی است تا محققان در سطوح مختلف از این اطلاعات استفاده کنند. امیدواریم هريك از اين جلسات ماهانه اين مركز، جرقه‌ای روشنگر برای حرکتی عظيم در این حوزه علمی باشد.
همچنین در ادامه، کامران فانی، کارشناس ایران‌شناسی کتابخانه ملی با اشاره به این که بحث درباره ایران‌شناسی فعالیت گسترده‌ای است، تصریح کرد: با تاسیس کتابخانه ملی در سال 1316 رسما وظایفی نظیر جمع‌آوری کتاب‌هایي درباره ایران نیز برآن محول شد. با توجه به این که فرهنگ و تمدن ایران زمین یکی از درخشان‌ترین تمدن‌هاي دنیاست و تاثیر عمیقی بر اقوام و ملل مختلف گذاشته است، افراد زیادی درباره آن آثاری را خلق کرده‌اند.
وی با بیان اين كه بیش از 2500 سال از آغاز مطالعات ایران‌شناسی در دنیا مي‌گذرد، تاکید کرد: قبل از تاسیس کتابخانه ملی، مجموعه‌هایی از این کتاب‌ها در کتابخانه‌هایی چون، کتابخانه دارالفنون و سپس در کتابخانه ملی معارف که پس از مرگ ناصرالدین شاه قاجار ساخته شد، گردآوري شدند که بعدها به کتابخانه ملی ایران انتقال یافتند.
فانی خاطرنشان کرد: سال 1313 شمسی هزاره فردوسی در ایران برگزار شد و ایران‌شناسان مختلف با آثار خود به ایران آمدند و هنگام بازگشت آثار خود را به ایرانیان هدیه کردند. این امر هسته اولیه ایران‌شناسی در ایران را شکیل داد. کتابخانه ملی ایران نخستين کتابخانه‌ای است که بخش ایران‌شناسی و اسلامی‌شناسی را شکیل داد. البته این آثار در زمان ایرج افشار ساماندهی شدند.
وی افزود: علاوه بر کتابخانه ملی، در دوران قدیم کتابخانه‌های دیگری نظیر کتابخانه شماره دو مجلس شورای اسلامی و مجموعه کتابخانه شخصی مجتبی مینوی و کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران نیز در حوزه جمع‌آوري و ارايه كتاب‌هاي ايران‌شناسي فعاليت داشتند. البته کتابخانه بنیاد ایران‌شناسی، مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی و فرهنگستان زبان و ادب نیز بخشی از این مجموعه‌ها را نگهداری می‌كنند.
دکتر فانی تصريح كرد: تکمیل مجموعه‌هاي ايران‌شناسي یکی از وظایف مهم کتابخانه ملی است که طرحي زمان‌بر و دراز مدت محسوب مي‌شود و نیاز به برنامه‌ریزی‌هاي دقيق و فراواني دارد.
وی با اشاره به این که اکنون چندهزار کتاب ایران‌شناسی در کتابخانه ملی موجود است که هنوز فهرست‌نویسی نشده است، اذعان داشت: در ابتداي اين راه با مشخص‌كردن کمبودهای و استخراج آنها، مشکلات کتاب‌ها بايد بررسی و حل شوند و فهرستگان بزرگی را براي فهرست‌بندي و استخراج اطلاعات اين آثار از سراسر ایران جمع‌آوري كنيم.
در ادامه این نشست علمی، دکتر کیومرث امیری اظهار داشت: ایران‌شناسی تعاریف مختلفی نظیر، مطالعه فرهنگ، تمدن و تاریخ ایران، نوعی روش علمی، تمهيدات غرب برای استعمار شرق، مطالعه ایران توسط غربیان، کشورشناسی و خودشناسی، دارد. بررسي‌هاي حوزه ایران‌شناسي به سه دسته «ایران تاریخی و فرهنگی»، «ايران سرزمینی» و «ايران سیاسی» تقسیم می‌شوند.
دکتر امیری با بیان این که کسانی که درباره ایران قلم می‌زنند، همواره به سه گونه حرفه‌ای، پیوسته و تحقیقی نوشته‌اند، یادآور شد: انگیزه ایران‌شناسان گاهی مقاصد سیاسی، شائبه استعماری، کشش معنوی و فرهنگی و کنجکاوی علمی بوده است. پیشینه ایران‌شناسی به سده 18 میلادی و دوره اوستا شناسی بازمي‌گردد.
وی با تاکید بر این که کتابخانه ملی باید در زمینه احیا و افزایش این گونه کتاب‌ها اهتمام بیشتری داشته باشد، اذعان كرد: با افزایش و مداومت در برگزاری این سلسله نشست‌ها و انجام فعالیت‌های مختلف در بخش ایران‌شناسی، می‌توانیمبه داشتن مجموعه‌های بزرگی در این بخش امیدوار باشیم.
در انتهاي اين نشست، دکتر نورالله مرادی، کارشناس بخش ایران‌شناسی و اسلام‌شناسی با اشاره به این که سیر ایران‌شناسی از نیمه دوم قرن بيستم افزایش یافت و حجم انتشارات در این زمینه زياد شد، تصریح کرد: برای نمونه، کتابخانه کنگره آمریکا دارای چندصدهزار کتاب درباره ایران است و همچنین مقالات مختلفی نیز از سوی کشورهای دیگر درباره ایران نگاشته شده‌اند و می‌شوند.
در انتهای این نشست نیز میزگرد «جریان‌ها و مکتب‌های ایران‌شناسی در جهان» با حضور متخصصان حوزه ایران‌شناسی در کتابخانه ملی برگزار شد.
پنجشنبه ۱۶ مهر ۱۳۸۸ - ۱۱:۲۱
رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در نخستين نشست علمی ماهانه ایران‌شناسی كه با عنوان «مکاتب و جریان‌های ایران‌شناسی» برگزار شد، پدیده ايران‌شناسي را برخاسته از شرق‌شناسي خواند و يادآور شد: متاسفانه تأليفات غربيان درباره ایران بيش از آثار تأليف شده ايراني است./
نظر شما