چهارشنبه ۳۰ اردیبهشت ۱۳۸۸ - ۱۱:۰۳
نخستين ترجمه فارسي قرآن، حادثه‌اي عظيم در ادبيات است

رييس بخش عربي دايرة‌المعارف بزرگ اسلامي در نشست «تاريخ ترجمه قرآن» كه روز گذشته برگزار شد، با بيان اين كه نخستين ترجمه فارسي قرآن كريم همزمان با ترجمه تاريخ بلعمي محمدبن جرير طبري در سال 360 هجري صورت گرفت، گفت: اين ترجمه حادثه عظيمي در ادبيات فارسي به شمار مي‌آيد.

به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، آذرتاش آذرنوش در نشست «تاريخ ترجمه قرآن» كه عصر روز گذشته(29 ارديبهشت) در دانشكده ادبيات و علوم انساني دانشگاه تهران با حضور جمعي از استادان و دانشجويان برگزار شد، ضمن بيان اين مطلب اظهار داشت: نخستين ترجمه فارسي قرآن كريم به دليل استفاده از حداقل واژه‌هاي عربي، نشان‌دهنده رسايي زبان فارسي در بيان معاني قرآن است و مبنايي براي ادبيات اين زبان به شمار مي‌آيد، به همين سبب شايسته است كه اين اثر با توجهات متوليان امر، بازيابي و تصحيح شود. 

آذرنوش به استفاده از روش معادل‌يابي كلمات در اين ترجمه اشاره كرد و گفت: بهره‌گيري از اين شيوه كه گاهي به نامفهوم بودن عبارات و جملات مي‌انجامد، به سبب بيم مترجمان از تحريف كلام خدا و اصرار به پايبندي كامل به آن بود، در غير اين صورت مترجمان، آگاهي كامل به اشكالات اين روش و نارسايي‌هاي آن داشتند.

وي تصريح كرد: مترجمان اين اثر، جبران كاستي‌هاي آن را به عهده خواننده گذاشته‌‌اند تا پس از دريافتن معناي كلام متن فارسي كه از نظر نحوي به شدت تحت تأثير ساختار عربي اما از لحاظ زباني سرشار از واژه‌هاي ناب فارسي بود، اين معاني را در ذهن خود پردازش كنند و به جان كلام آن دست‌ يابند. 

رييس بخش عربي دايرة‌المعارف بزرگ اسلامي با اشاره به غلبه ساختار عربي بر ترجمه‌هاي بعدي قرآن كريم اظهار داشت: با گذشت زمان اين غلبه كمرنگ‌تر و كاربرد واژه‌هاي عربي بيشتر شد.

استاد دانشگاه تهران با بيان اين كه استفاده از روش معادل‌يابي نبايد سبب تحقير و ارج ننهادن به اين اثر شود، تصريح كرد: نكته قابل توجه اين كتاب، ترجمه كلام خدا به فارسي و برداشتن گامي بزرگ در ادبيات زبان فارسي است.

نويسنده كتاب «چالش ميان فارسي و عربي» با اشاره به استفاده از نخستين ترجمه قرآن كريم در برگردان‌هاي بعدي آن گفت: حتي تا امروز اكثر ترجمه‌هاي قرآن كريم با استفاده از ترجمه نخستين آن صورت گرفته‌اند؛ به گونه‌اي كه برخي ترجمه‌ها در دوره‌هاي مختلف تنها تقليدي از آن به شمار مي‌آيند.

وي با اشاره به تأخير ترجمه قرآن به زبان فارسي گفت: ناتواني نسبي زبان فارسي در قرون نخستين هجري از يك سو و مخالفت‌هاي گسترده با ترجمه قرآن به ساير زبان‌ها از سوي ديگر را مي‌توان از دلايل اساسي تأخير در ترجمه قرآن كريم به زبان فارسي برشمرد.

آذرنوش با اشاره به مخالفت سه فرقه بزرگ اسلامي اشعري، حنبلي و مالكي با ترجمه قرآن به ساير زبان‌ها گفت: اين مخالفان دلايل خود را تشكيل قرآن از كلام مستقيم خدا و ناتواني همگان از آوردن شبيه آيات آن برمي‌شمردند.

وي افزود: در اين ميان ابوحنيفه به همراه ديگر متجددان كه معتقد به لزوم خواندن و فهم متن قرآن توسط مسلمانان غير غرب به ويژه ايرانيان بودند، از حاميان ترجمه اين كتاب آسماني به زبان فارسي به شمار مي‌آمدند.

آذرنوش با بيان اين كه دانشمندان ايراني طي هزار سال، هشتصد و پنجاه ترجمه از قرآن كريم ارايه كرده‌اند، تصريح كرد: اين مترجمان تمام شيوه‌هاي موجود در ترجمه اين كتاب مقدس را آزموده‌اند و با وجود كاستي‌هاي برخي از آنها، با كمي دقت و توجه مي‌‌توان جريان روح و خط اصيل قرآن را در سطور آن دريافت.

رييس بخش عربي دايرة‌المعارف بزرگ اسلامي اظهار داشت: اميدوارم روزي با كمك جمعي از متخصصان، ترجمه‌اي استاندارد از قرآن ارايه دهيم تا حداقل براي چندين سال مرجع مترجمان و مخاطبان قرار بگيرد. 

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها

اخبار مرتبط