خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- «غلامرضا رشيد ياسمي»، شاعر، نويسنده و استاد تاريخ دانشگاه تهران، در شهر كرمانشاه و در روز 29 آبان 1275 خورشيدي زاده شد. پدر او «محمد ولي خان گوراني مير پنج»، شاعر، نقاش و خوشنويس و جد مادري او شاهزاده «محمدباقر ميرزاي خسروي» يكي از پيشروان نثر نوين ادبي و نويسنده نخستين رمان تاريخي ايران بود. 

رشيد ياسمي تحصيلات خود را در زادگاهش و سپس در تهران گذراند. پس از بنيانگذاري دانشگاه تهران در سال 1312 خورشيدي سمت استادي كرسي تاريخ را بر عهده گرفت و در دانشسراي عالي كشاورزي نيز به تدريس تاريخ اسلام پرداخت. در انجمن دانشكده با ملك‌الشعراي بهار همكار بود. در همان سال‌ها زبان پهلوي را نزد پرفسور «هرتسفلد» فرا گرفت و پس از چندي آن‌قدر در آموختن اين زبان تبحر يافت كه رساله‌هاي «اندرز اوشنر داناك»، «ارداويراف‌نامه» و «اندرز آذر مهر اسپندان» را به فارسي ترجمه كرد. 

دلبستگي ديگر رشيد ياسمي سرودن شعر بود. او دگرگوني‌هاي اجتماعي فكري و فرهنگي را در شعرهايش بازتاب مي‌داد و با آن كه نوجو بود، مي‌كوشيد به چارچوب‌ها و معيارهاي شعر كهن فارسي پاي‌بند بماند. در كنار سرودن شعر، تصحيح و ويرايش ديوان‌هاي مسعود سعد سلمان، هاتف اصفهاني و محمدباقر خسروي و منظومه «سلامان و ابسال» جامي را منتشر كرد.

رشيد ياسمي، عضو پيوسته فرهنگستان ايران بود، شعر را به سبك كهن مي‌سرود و در ترجمه و نگارش كتاب‌هاي تاريخي كوشا و پي‌گير بود. ماندگارترين ترجمه او كتاب «ايران در زمان ساسانيان» اثر «كريستين سن» است؛ اما در تاليف كتاب‌هايي نيز كه با تاريخ ايران پيوند داشت، از پيشگامان بود. كتاب‌هاي «كرد و پيوستگي تاريخي و نژادي او» و «تاريخ مختصر ايران» (براي تدريس در مدارس ابتدايي و متوسطه) از ديگر نوشته‌هاي اوست. 

رشيد ياسمي سالياني چند در وزارت معارف و ماليه سرگرم كارهاي اداري بود و زبان‌هاي انگليسي، فرانسوي و عربي را به خوبي فرا گرفته بود.  وي در اسفندماه سال 1327 در تالار دانشكده ادبيات، در حالي‌كه درباره تاثير حافظ بر گوته سخنراني مي‌كرد، دچار سكته ناقص شد و ناگزير شد اندكي بعد براي درمان فلج خود راهي فرانسه شود. اقامت او در فرانسه 2 سال به طول انجاميد و 15 روز پس از بازگشت به ايران در گذشت. 

استاد «ايرج افشار» درباره «رشيد ياسمي» مي‌نويسد: «رشيد ياسمي را بارها ديده بودم. مردي خوش سخن و سخندان بود. با مصاحب خويش سخن به مهر و لطف مي‌گفت. چهره‌اي سرخگون و خوشايند داشت. براي زندگي رنج بسيار برد. ناچار تن خويش را فرسود. كارهايي را كه در زمينه‌هاي مختلف ادب و تاريخ به انجام رسانيد براي زمان خود گرانقدر بود و تازگي داشت. پاره‌اي از آثار او نيز تا ساليان دراز با ارزش خواهد بود. ساده‌تر آن كه در بسياري از كارهاي ادبي راهبر آيندگان و چراغي فرا راه اخلاف خويش بود. عمري رنج برد و جان فرسود و البته نامش در تاريخ ادب ايران ثبت خواهد ماند. (نادره كاران – ص 70) 

از ديگر كتاب‌هاي پژوهشي رشيد ياسمي مي‌توان به ترجمه كتاب «چنگيز خان» اثر هارولد لمب، «تاريخچه نادر شاه» تاليف مينورسكي، «آيين نگارش تاريخ»، «تاريخ ملل و نحل» و ترجمه جلد چهارم «تاريخ ادبيات ايران» نوشته ادوارد براون اشاره كرد. 

نخستين كتاب تأليفي رشيد ياسمي درباره زندگاني «ابن يمين فريومدي» شاعر سلسله سربداريان و شاعر سده هشتم ايران بود. همچنين تصحيح «ديوان سلمان ساوجي»، تصحيح «ديوان مسعود سعد سلمان»، «اندرزنامه اسدي توسي» و... از ديگر فعاليت‌هاي اوست. 

غلامرضا رشيد ياسمي  18 ارديبهشت سال 1330 خورشيدي، در حالي كه تنها 58 سال از زندگي او سپري شده بود، چشم از جهان فرو بست.