به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در خوزستان، در ویژه‌برنامه مجازی بزرگداشت حکیم عمر خیام نیشابوری با عنوان «این قافله عمر» علی‌محمد گیتی‌فروز، حکیم عمر خیام را از معدود کسانی دانست که ملقب به حکیم بوده است و بیان کرد: خیام در همه‌ی رشته‌ها از علوم، فنون، فلسفه، ریاضی و نجوم تبحر داشت. اما متاسفانه نوشته‌ها و تلاش‌های علمی کشف و کرامت این حکیم را به حاشیه بردهاند و تنها چند رباعی پراکنده که خیام برای دل خود سروده، موجب شهرت این شاعر شده است.
گیتی افروز افزود: در قرن ششم که همه تظاهر به علم داشتند، خیام با تسلط به دانش‌های مختلف و پشتوانه فرهنگی بی‌ادعا بود و همه دانش او در پشت ذهنش قرار داشت و به زبان نمی‌آورد.
وی یکی از چالش‌های جدی در مورد شعر خیام را اصل و فرع بودن رباعیات خیام ذکر کرد و افزود: با بیان اینکه خیام قله‌های شعر فارسی را فتح کرد اما همواره این مشکل وجود دارد که کدام یک از این رباعیات به خیام تعلق دارد. بر اساس تحقیقات انجام شده رباعیات اصیل خیام بین 20 تا 60 رباعی است. هر چند در تذکره‌هایی که شعر خیام را گردآوری کرده تا 250 رباعی به وی نسبت داده‌اند.
این مدرس دانشگاه با اشاره به پژوهش‌های صورت گرفته توسط دکتر اسلامی ندوشتن و مرحوم علی دشتی در مورد معیارهای فکری و شاخص‌های اندیشه خیام، تصریح کرد: دامنه‌ی شعرهای خیام گستردگی زیادی دارد و بر اساس تحقیقات دکتر اسلامی ندوشتن و مرحوم علی دشتی معیارهایی چون: مرگ‌اندیشی، اغتنام فرصت، شادکامی، ناتوانی در برابر تقدیر را از جمله معیارهای فکری خیام نام بردهاند. بحث ناتوانی در برابر تقدیر بحث امروزی نیست و بسامد در شعر خیام زیاد شد و این اندیشه‌ها به نام اندیشه‌های خیامی شناخته شد و رباعی‌ها بر اساس محتوا تفکیک شد.
وی از دیگر معیارها در شعر خیام را قافیه دانست و افزود: قافیه معیار دیگری بود که در شعر خیام بود و اغلب رباعی‌ها مختص به در دوره‌ی سلجوقی و رباعیات چهارپاره هستند.
عضو هئیت علمی دانشگاه پیام نور اهواز رمز جاودانگی شعر خیام را نفوذ در جامعه شمرد و توضیح داد: اشعار خیام طیف‌های مختلف جامعه را دربرمی‌گیرد. در جامعه‌ی ایرانی، کشورهای عربی، غرب و آمریکا اشعارش نفوذ دارد و ترجمه‌های زیاد و موفقی از اشعار وی ارائه شده است و شعرهای خیام به صورت ضرب‌المثل درآمده است و عمق انسانی شعرهای خیام هنرمندی او است و به مسائلی پرداخته که اصالت و جاودانگی دارند.
گیتی افروز گفت: اگر با خط‌کش همیشگی که در کتاب‌های معانی و بیان شعرها را اجرا می‌کنیم، به سراغ اشعار خیام برویم، قطعا دست خالی برگشته و سرخورده می‌شویم و با این معیارها نکته‌ای حاصل نمی‌شود. باید خط‌کش را عوض کرده و در معیارها تجدیدنظر کنیم هرچند شعر خیام از آرایه‌ها بی‌نصیب نیست و تصویرسازی و استعاره دارد.
یادآوری می‌شود، در این بزرگداشت که به همت محفل ادبی قیصر امین پور کتابخانه مرکزی خوزستان و انجمن علمی دانشجویی زبان و ادبیات فارسی و همکاری انجمن شاهنامه پژوهی و انجمن ترویج زبان و ادب فارسی شعبه خوزستان برگزار شد، موسیقی سنتی با خیام خوانی بوشهری اجرا شد.
گیتی افروز افزود: در قرن ششم که همه تظاهر به علم داشتند، خیام با تسلط به دانش‌های مختلف و پشتوانه فرهنگی بی‌ادعا بود و همه دانش او در پشت ذهنش قرار داشت و به زبان نمی‌آورد.
وی یکی از چالش‌های جدی در مورد شعر خیام را اصل و فرع بودن رباعیات خیام ذکر کرد و افزود: با بیان اینکه خیام قله‌های شعر فارسی را فتح کرد اما همواره این مشکل وجود دارد که کدام یک از این رباعیات به خیام تعلق دارد. بر اساس تحقیقات انجام شده رباعیات اصیل خیام بین 20 تا 60 رباعی است. هر چند در تذکره‌هایی که شعر خیام را گردآوری کرده تا 250 رباعی به وی نسبت داده‌اند.
این مدرس دانشگاه با اشاره به پژوهش‌های صورت گرفته توسط دکتر اسلامی ندوشتن و مرحوم علی دشتی در مورد معیارهای فکری و شاخص‌های اندیشه خیام، تصریح کرد: دامنه‌ی شعرهای خیام گستردگی زیادی دارد و بر اساس تحقیقات دکتر اسلامی ندوشتن و مرحوم علی دشتی معیارهایی چون: مرگ‌اندیشی، اغتنام فرصت، شادکامی، ناتوانی در برابر تقدیر را از جمله معیارهای فکری خیام نام بردهاند. بحث ناتوانی در برابر تقدیر بحث امروزی نیست و بسامد در شعر خیام زیاد شد و این اندیشه‌ها به نام اندیشه‌های خیامی شناخته شد و رباعی‌ها بر اساس محتوا تفکیک شد.
وی از دیگر معیارها در شعر خیام را قافیه دانست و افزود: قافیه معیار دیگری بود که در شعر خیام بود و اغلب رباعی‌ها مختص به در دوره‌ی سلجوقی و رباعیات چهارپاره هستند.
عضو هئیت علمی دانشگاه پیام نور اهواز رمز جاودانگی شعر خیام را نفوذ در جامعه شمرد و توضیح داد: اشعار خیام طیف‌های مختلف جامعه را دربرمی‌گیرد. در جامعه‌ی ایرانی، کشورهای عربی، غرب و آمریکا اشعارش نفوذ دارد و ترجمه‌های زیاد و موفقی از اشعار وی ارائه شده است و شعرهای خیام به صورت ضرب‌المثل درآمده است و عمق انسانی شعرهای خیام هنرمندی او است و به مسائلی پرداخته که اصالت و جاودانگی دارند.
گیتی افروز گفت: اگر با خط‌کش همیشگی که در کتاب‌های معانی و بیان شعرها را اجرا می‌کنیم، به سراغ اشعار خیام برویم، قطعا دست خالی برگشته و سرخورده می‌شویم و با این معیارها نکته‌ای حاصل نمی‌شود. باید خط‌کش را عوض کرده و در معیارها تجدیدنظر کنیم هرچند شعر خیام از آرایه‌ها بی‌نصیب نیست و تصویرسازی و استعاره دارد.
یادآوری می‌شود، در این بزرگداشت که به همت محفل ادبی قیصر امین پور کتابخانه مرکزی خوزستان و انجمن علمی دانشجویی زبان و ادبیات فارسی و همکاری انجمن شاهنامه پژوهی و انجمن ترویج زبان و ادب فارسی شعبه خوزستان برگزار شد، موسیقی سنتی با خیام خوانی بوشهری اجرا شد.
نظر شما